การศึกษาเปรียบเทียบการดำเนินงานตามเกณฑ์คุณภาพมาตรฐานบริการปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนภารกิจของกระทรวงสาธารณสุข

ลภัสรดา หนุ่มคำ; กันตาภัทร บุญวรรณ; กิตติยาภรณ์ โชคสวัสดิ์ภิญโญ

ผู้แต่ง

ลภัสรดา หนุ่มคำ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต
กันตาภัทร บุญวรรณ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต
กิตติยาภรณ์ โชคสวัสดิ์ภิญโญ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต

คำสำคัญ:

เกณฑ์คุณภาพมาตรฐานบริการปฐมภูมิ, แนวทางบริหารจัดการ รพ.สต., การถ่ายโอนภารกิจไป อบจ.

บทคัดย่อ

บทนำ: การถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัด เป็นนโยบายหนึ่งของรัฐบาลเพื่อช่วยให้ประชาชนในท้องถิ่นเข้าถึงบริการทางสุขภาพ อย่างไรก็ตามคุณภาพการให้บริการหลังจากใช้นโยบายนี้ยังไม่ได้มีศึกษา

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการดำเนินงานตามเกณฑ์คุณภาพมาตรฐานบริการปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนภารกิจของกระทรวงสาธารณสุข ระหว่าง 3 จังหวัด ได้แก่ ขอนแก่น ปราจีนบุรี และสุพรรณบุรี

ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษาภาคตัดขวางเก็บข้อมูลจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จำนวน 144 แห่งใน 3 จังหวัด โดยใช้แบบประเมินคุณภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566 ของสำนักสนับสนุนระบบสุขภาพปฐมภูมิ กระทรวงสาธารณสุข วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการทดสอบครัสคัล-วอลลิส

ผลการวิจัย: ค่าเฉลี่ยผลการประเมินคุณภาพมาตรฐานบริการปฐมภูมิของทั้ง 3 จังหวัด ทั้ง 8 ส่วน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติใน 4 ส่วน ได้แก่ 1) ด้านระบบบริหารจัดการ 2) ด้านการจัดบุคลากรและศักยภาพในการให้บริการ 3) ด้านระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิ มีระดับความแตกต่างทางสถิติที่ p < .001 และ 4) ด้านระบบห้องปฏิบัติการด้านการแพทย์และสาธารณสุข มีระดับความแตกต่างทางสถิติที่ p < .05

สรุปผล: ด้านระบบบริหารจัดการ ด้านการจัดบุคลากรและศักยภาพในการให้บริการ ด้านระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิ และด้านระบบห้องปฏิบัติการด้านการแพทย์และสาธารณสุขมีความแตกต่างกันใน 3 จังหวัด

ข้อเสนอแนะ: หน่วยบริการปฐมภูมิควรนำผลการประเมินไปปรับใช้ในการพัฒนาการให้บริการให้บรรลุเป้าหมายครอบคลุมการให้บริการทุกด้าน รวมถึงผู้บริหาร รพ.สต. ควรทำการวิเคราะห์อัตรากำลังและนำเสนอต่อ อบจ. เพื่อวิเคราะห์ในภาพรวม อันจะนำไปสู่การกำหนดกรอบอัตรากำลัง และจัดสรรให้กับ รพ.สต. อย่างเพียงพอ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Department Of Local Administration. Laws and regulations related to the decentralization to Local Administrative Organizations [Internet]. 2022 [cited 2024 Jan 12]. Available from: https://www.dla.go.th/upload/ebook/column/2023/5/2365_6294.pdf (in Thai)

Office Of The Committee For Decentralization To Local Authorities, Office Of The Permanent Secretary, The Prime Minister's Office. Guidelines for the implementation of the transfer of Queen Sirikit Health Centers and Sub-district Health Promoting Hospitals to Provincial Administrative Organizations [Internet]. 2022 [cited 2024 Mar 24]. Available from: https://drive.google.com/file/d/1aIdKh0TwdEiVLRlHB5Jdm95EFAKHyhAF/view (in Thai)

Jungtrakul S. Transfer of Subdistrict Health Promoting Hospitals to Local Administration Organizations [Internet]. 2023 [Cited 2023 Mar 22]. Available from: https://healthserv.net/10594 (in Thai)

Sudhipongpracha T, Choksettakit W, Phuripongthanawat P, Kittiyasophon U, Sathatham N, Onphothong Y. Project to synthesize proposals and design policies for transferring Sub-District Health Promotion Hospitals to Provincial Administrative Organizations. Bangkok: Smile Copy;2021. (in Thai)

White F. Primary health care and public health: foundations of universal health systems. Medical Principles and Practice 2015;24(2):103-16.

Primary Health Care System Support Office. Guidelines for developing Star-rated Subdistrict Health Promoting Hospitals (Star-rated Subdistrict Health Promoting Hospitals) [Internet]. 2021 [Cited 2023 Mar 22]. Available from: https://drive.google.com/file/d/1aCDXtrAjIYPlDgn403Jz-d_6fEWp4U3J/view (in Thai)

Focus in-depth health system. Reveals "6 provinces" that transferred 100% of Sub-District Hospitals to the Provincial Administrative Organization [Internet]. 2023 [Cited 2023 Mar 22]. Available from: https://www.hfocus.org/content/2022/10/26111 (in Thai)

Tumkosit U, Renliang LR, Srimuang J. The policy evaluative research project on the transference of Tambol-Promotion-Hospitals to Provincial Administration Organization, Part 3 Research Sub-Project No.1 Primary health service provision of Subdistrict Promotion Hospitals of Provincial Administration [Internet]. 2024 [Cited 2024 Oct 28]. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/6131 (in Thai)

Primary Care System Support Office, Ministry of Public Health. Primary care service quality standards manual 2023. Bangkok: War Veterans Organization Printing Office under Royal Patronage; 2023. (in Thai)

Althubaiti A. Sample size determination: a practical guide for health researchers. Journal Of General and Family Medicine 2023;24(2):72-8.

Gizaw Z, Astale T, Kassie GM. What improves access to primary healthcare services in rural communities? a systematic review. BMC Primary Care 2022;23(1):1-16.

Tongkum P. Development of the primary health care system after the transferring of the Sub-District Health Promoting Hospital to the Provincial Administrative Organization: a case study of the Sub-District Health Promoting Hospital in Nakhon Ratchasima Province. Journal of Health Research and Development Nakhon Ratchasima Provincial Public Health Office 2024;10(1):176-98. (in Thai)

Raksasataya A, Boontan N, Theunman J, Srivanichakorn S. Characteristics of work, problems, obstacles and needs of Thai family physicians. Journal of Primary Care and Family Medicine 2024;7(3):263-74. (in Thai)

Noree T. Development on policy options for doctors working in Sub-District Health-Promoting Hospitals [Internet]. 2024 [Cited 2024 Oct 28]. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/6180 (in Thai)

Sornkasetthrin A, Sriyasak A, Chantra R, Nimwatanakul S, Krirkgualthorn T, Chuenklin T, et al. Policy proposal of health manpower management in a transitional period from Sub-District Health Promotion Hospitals to Provincial Administrative Organizations. BCNNON Health Science Research Journal 2024;18(1):121-32. (in Thai)

Tumkosit U, Patamasiriwat D, Meemak W, Punnitamai W, Thammakoranonta N, Mahakakanjana C, et al. The policy evaluative research project on the transference of Tambol-Promotion-Hospitals to Provincial Administration Organization, Part 2 Holistic of primary health care system [Internet]. 2024 [Cited 2024 Oct 28]. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/6130 (in Thai)