ผลของโปรแกรมจัดการอาการร่วมกับการบริหารกาย-จิตด้วยชี่กงต่ออาการเหนื่อยล้า ในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

บทคัดย่อ

บทนำ: อาการเหนื่อยล้าพบได้บ่อยในผู้ป่วยไตวายฟอกเลือดและส่งผลต่อคุณภาพชีวิต การจัดการอาการอย่างมีประสิทธิภาพช่วยเพิ่มความสามารถในการทำกิจกรรม ลดความเครียด และปรับสมดุลร่างกายและจิตใจ การผสมผสานโปรแกรมการจัดการอาการกับชี่กงช่วยลดความรุนแรงของอาการและเสริมสร้างการดูแลตนเองอย่างยั่งยืน

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อเปรียบเทียบอาการเหนื่อยล้าของผู้ป่วยฟอกไตในกลุ่มทดลองก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมการจัดการอาการร่วมกับการบริหารกาย-จิตด้วยชี่กง และเปรียบเทียบอาการเหนื่อยล้าหลังการได้รับโปรแกรมระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่ม วัดผลก่อนหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมที่เข้ารับการรักษาที่หน่วยไตเทียม โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) จำนวน 42 คน แบ่งเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มละ 21 คน ได้รับการจับคู่ ด้วยอายุ และระยะเวลาที่ได้รับการรักษาด้วยเครื่องไตเทียม กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ส่วนกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการจัดการอาการร่วมกับการบริหารกาย-จิตด้วยชี่กง ที่พัฒนาจากแนวคิดของ Dodd มีค่า CVI เท่ากับ .86 ใช้แบบประเมิน Brief Fatigue Inventory (BFI) มีค่า CVI เท่ากับ .91 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาก เท่ากับ .81 และวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา Paired t-test และ Independent t-test

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับโปรแกรม ภายหลังได้รับโปรแกรมมีคะแนนค่าเฉลี่ยอาการเหนื่อยล้าต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <.05) และต่ำกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <.05)

สรุปผล: การจัดการกับอาการร่วมกับการบริหารกาย-จิตด้วยชี่กง สามารถช่วยลดอาการเหนื่อยล้าในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อเสนอแนะ: ควรมีการนำไปใช้ในการดูแลผู้ป่วยเพื่อช่วยลดอาการเหนื่อยล้าอย่างมีประสิทธิภาพ