การพยาบาลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 ในระยะวิกฤต

ผู้แต่ง

  • นุชพร ดุมใหม่ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • จันทร์ทิรา เจียรณัย สำนักพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

คำสำคัญ:

โรคไตเรื้อรัง , โควิด-19, ผู้ป่วยวิกฤต , การพยาบาล

บทคัดย่อ

บทนำ: สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 (COVID-19) เป็นภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ เนื่องจากมีการแพร่ระบาดทั่วโลกอย่างรวดเร็วและก่อให้เกิดผลกระทบมากมาย โดยเฉพาะผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง เมื่อผู้ป่วยกลุ่มนี้ติดเชื้อโควิด-19 ร่วมด้วยอาจส่งผลให้เกิดเกิดปัญหาซ้ำซ้อนและภาวะเจ็บป่วยวิกฤตที่คุกคามต่อชีวิต

วัตถุประสงค์: เพื่อนำเสนอการพยาบาลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 ในระยะวิกฤต ทั้งหมด 4 ประเด็น ประกอบด้วย 1) พยาธิสภาพของโรคโควิด-19 2) ผลของการติดเชื้อโควิด-19 ต่อการทำงานของไตและผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง 3) แนวทางการรักษาผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 ในระยะวิกฤต และ 4) บทบาทพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 ในระยะวิกฤต

ประเด็นสำคัญ: โรคไตเรื้อรังเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ส่งผลให้ผู้ติดเชื้อโควิด-19 มีอาการเจ็บป่วยรุนแรง เนื่องจากการอักเสบติดเชื้ออย่างรุนแรงทำให้เกิดภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลัน หากผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มีภาวะแทรกซ้อนดังกล่าวไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้องก็อาจเสียชีวิตได้ในระยะเวลาอันสั้น   โดยหลักการดูแลรักษาต้องอาศัยการรักษาแบบประคับประคองเพื่อคงไว้ซึ่งการทำงานของไตและการบำบัดทดแทนไตในรายที่ไตไม่สามารถทำหน้าที่ต่อไปได้ พยาบาลจึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างครอบคลุมเป็นองค์รวม

สรุป: พยาบาลมีหน้าที่ติดตามประเมินอาการ ดูแลรักษาทั้งด้านร่างกาย จิตสังคม รวมทั้งป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ เพื่อให้ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 ปลอดภัย ลดอัตราการเสียชีวิต ตลอดจนผลกระทบต่าง ๆ

ข้อเสนอแนะ: องค์ความรู้ที่บทความนำเสนอสามารถนำไปพัฒนาแนวทางการดูแล และ/หรือศึกษาวิจัยในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ติดเชื้อโควิด-19 นอกจากนี้องค์ความรู้ต่าง ๆ เกี่ยวกับโรคโควิด-19 ยังมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ บุคลากรทีมสุขภาพจึงควรติดตามข้อมูลเหล่านั้นอย่างต่อเนื่อง  

Downloads

Download data is not yet available.

References

World Health Organization. WHO coronavirus 2019 (COVID-19) dashboard [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 27] Available from: https://covid19.who.int

Department of Disease Control. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Thailand interactive dashboard [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 27] Available from: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/ (in Thai).

World Health Organization. COVID-19 public health emergency of international concern global research and innovation forum [Internet]. 2020 [cited in 2021 Oct 10] Available from: https://www.who.int/publications/m/item/covid-19-public-health-emergency-of-international-concern-(pheic)-global-research-and-innovation-forum

Wu Z, & McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72,314 cases from the Chinese center for disease control and prevention. JAMA 2020;323(13):93-8.

Clark A, Jit M, Warren-Gash C, Guthrie B, Wang HH, Mercer SW, et al. Global, regional, and national estimates of the population at increased risk of severe COVID-19 due to underlying health conditions in 2020: a modelling study. The Lancet Glob Health 2020; 8(8):1003-17.

Ortiz A, Cozzolino M, Duivenvoorden R, Fliser D, Fouque D, Franssen C, et al. Chronic kidney disease is a key risk factor for severe COVID-19: a call to action by the ERA-EDTA. Nephrol Dial Transplant 2021);36(1):87-94.

Lin YC, Lai TS, Lin SL, Chen YM, Chu TS, Tu YK. Outcomes of coronavirus 2019 infection in patients with chronic kidney disease: a systematic review and meta-analysis. Ther Adv Chronic Dis 2021;12:1-13.

Lee AC, Li WT, Apostol L, Ma J, Taub PR, Chang EY, et al. Cardiovascular, cerebrovascular, and renal co-morbidities in COVID-19 patients: a systematic-review and meta-analysis. Comput Struct Biotechnol J 2021;19:3755-63.

Carney EF. The impact of chronic kidney disease on global health. Nat Rev Nephrol 2020;16(5):251.

World Health Organization. Naming the coronavirus disease 2019 (COVID-19) and the virus that cause it [Internet]. 2020 [cited in 2021 Oct 10] Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/naming-the-coronavirus-disease-(covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it.

Mahmoud IS, Jarrar YB, Alshaer W, Ismail S. SARS-CoV-2 entry in host cells-multiple targets for treatment and prevention. Biochim Open 2020;175: 93-8.

Sutherasan Y. The basics of COVID-19: the severe covid patients. In: Staworn S, Piyavechvirat K, Morakul S, editors. COVID and crisis in critical care. Bangkok: Beyond Enterprise; 2020. P.37-41. (in Thai)

Chilamakuri R, Agarwal S. COVID-19: characteristics and Therapeutics. Cells Dev 2021; 10(2):1-29.

Department of Disease Control. Guidelines on clinical practice, diagnosis, treatment, and prevention of healthcare-associated infection for COVID-19 updated 4 Aug 2021 for medical professionals and public health personal [Internet]. 2020 [cited in 2021 Oct 10] Available from: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/eng/file/guidelines/g_CPG_04Aug21.pdf (in Thai).

Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet 2021;395: 497-506.

Adapa S, Chenna A, Balla M, Merugu GP, Koduri NM, Daggubati SR, et al. COVID-19 pandemic causing acute kidney injury and impact on patients with chronic kidney disease and renal transplantation. J Clin Med Res 2020;12(6):352-61.

Armaly Z, Kinaneh S, Skorecki K. Renal manifestations of Covid-19: physiology and pathophysiology. J Clin Med 2021;10(6):1-21.

Kaye AD, Okeagu CN, Tortorich G, Pham AD, Ly EI, Brondeel KC, et al. COVID-19 impact on the renal system: pathophysiology and clinical outcomes. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2021;35(3):449-59.

Prasad N, Agrawal SK. COVID 19 and acute kidney injury. Indian J Nephrol 2020;30(3):161-5.

De Boer IH, Caramori ML, Chan JC, Heerspink HJ, Hurst C, Khunti K, et al. KDIGO 2020 clinical practice guideline for diabetes management in chronic kidney disease. Kidney Int 2020;98(4):S1-S115.

Ostermann M, Bellomo R, Burdmann EA, Doi K, Endre ZH, Goldstein SL, et al. Controversies in acute kidney injury: conclusions from a kidney disease Improving Global Outcomes (KDIGO) Conference. Kidney Int 2020;98(2):294-309.

Thongngam S, Pumool S, Ratanarat R. Nursing care of patients with COVID-19 in isolation unit, Siriraj hospital. Siriraj Medical J 2019;13(3):222-231. (in Thai)

Srisawat N, Tungsanga K. Acute kidney injury. J DMS 2017;42(6):64-8. (in Thai)

Ostermann M, Liu K, Kashani K. Fluid management in acute kidney injury. Chest 2019;156(3):594-603.

Self WH, Semler MW, Self WH, Wanderer JP, Ehrenfeld JM, Wang L, Byrne DW, et al. Balanced crystalloids versus saline in critically ill adults. NEJM 2018;378(9):829-39.

Society of Parenteral and Enteral Nutrition of Thailand. Clinical practice recommendation for nutritional management in adult kidney patients [Internet]. 2018 [cited in 2021 Oct 1]. Available from: https://www.spent.or.th/index.php/publication/category/gl/2020 (in Thai)

Arwood MR, Kessler T. Disorder of fluid, electrolytes, and acid-base balance. In: Norris LT, editors. Porth’s pathophysiology: concept of altered health states. 10th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer; 2019. p. 158-221.

Trakanvanich T., Kusoom V. Acute kidney injury. In: Kusoom V, editors. Critical care nursing: a holistic approach. 6th ed. Bangkok: Saha Pracha Panich; 2017. p. 561-96. (in Thai)

Chappell L, Horby P, Lim WS, Emberson JR, Mafham M, Bell JL, et al. Dexamethasone in hospitalized patients with Covid-19-preliminary report. NEJM 2021;384(8):693-704.

World Health Organization. Corticosteroids for COVID-19: living guidance [Internet]. 2020 [cited in 2021 Oct 10] Available from: https://www.who.int/ publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Corticosteroids-2020.1.

Zhang C, Wu Z, Li JW, Zhao H, Wang GQ. Cytokine release syndrome in severe COVID-19: interleukin-6 receptor antagonist tocilizumab may be the key to reduce mortality. Int J Antimicrob Agents 2020;55(5):1-6.

Ruiz-Antorán B, Sancho-López A, Torres F, Moreno-Torres V, de Pablo-López I, et al. Combination of tocilizumab and steroids to improve mortality in patients with severe COVID-19 infection: a Spanish, multicenter, cohort study. Infect Dis Ther 2021;10(1):347-62.

The Nephrology Society of Thailand. Hemodialysis and plasmapheresis clinical practice recommendation [Internet]. 2018 [cited in 2021 Oct 1] Available from: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2021/10-2561.pdf (in Thai).

Ruksasuk S. Peritoneal dialysis in critical ill patients. In: Staworn S, Piyavechvirat K, Morakul S, editors. COVID and crisis in critical care. Bangkok: Beyond Enterprise; 2020. p. 567-70. (in Thai).

The Nephrology Society of Thailand, Infectious Disease Association of Thailand. Clinical practice recommendation on the treatment of end stage renal disease patients receiving renal replacement therapy with hemodialysis in COVID-19 (updated 2021 April 9) [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 25] Available from: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2021/04/NST_COVID-19_09-04-21.pdf (in Thai).

The Thai Society of Critical Care Medicine. Clinical practice guideline on the treatment and management of patients with severe COVID-19 (update 23 March 2020) [Internet]. 2020 [cited 2021 Oct 10] Available from: https://tmc.or.th/covid19/ download/pdf (in Thai).

Daorattanachai K. Role of noninvasive ventilation and high-flow nasal cannula in COVID respiratory failure. In: Staworn S, Piyavechvirat K, Morakul S, editors. COVID and crisis in critical care. Bangkok: Beyond Enterprise; 2020. p. 42-55. (in Thai).

Kaur RJ, Charan J, Dutta S, Sharma P, Bhardwaj P, Sharma P, et al. Favipiravir use in COVID-19: Analysis of suspected adverse drug events reported in the WHO database. Infect Drug Resist 2020;13:4427-38.

Picheansathian W. Personal protective equipment for COVID-19 by health care worker. TJNMP 2020;7(1):7-24. (in Thai).

Center for Disease Control and Prevention [CDC]. About COVID-19 Vaccines [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 23] Available from: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/about-vaccines/index.html

World Health Organization. The different type of COVID-19 vaccines [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 23] Available from: https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-race-for-a-covid-19-vaccine-explained

Center for Disease Control and Prevention. New CDC Study: Vaccination Offers Higher Protection than Previous COVID-19 Infection [Internet]. 2021 [cited in 2021 Nov 29] Available from: New CDC Study: Vaccination Offers Higher Protection than Previous COVID-19 Infection | CDC Online Newsroom | CDC

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-04-01