อิทธิพลของปัจจัยปกป้องที่มีต่อภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุในชุมชน

สุกัญญา  แก่นงูเหลือม; ภรภัทร  เฮงอุดมทรัพย์; จิณห์จุฑา ชัยเสนา  ดาลลาส

ผู้แต่ง

สุกัญญา แก่นงูเหลือม มหาวิทยาลัยบูรพา
ภรภัทร เฮงอุดมทรัพย์ มหาวิทยาลัยบูรพา
จิณห์จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส มหาวิทยาลัยบูรพา

คำสำคัญ:

ภาวะสุขภาพจิต, , ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทนำ: สุขภาพจิตมีความเกี่ยวข้องกับศักยภาพและคุณภาพชีวิตของบุคคลทุกช่วงวัย รวมทั้งวัยสูงอายุ โดยมีปัจจัยปกป้องซึ่งเป็นปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมการมีภาวะสุขภาพจิตที่ดี

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาภาวะสุขภาพจิตและอิทธิพลของปัจจัยปกป้องที่มีต่อภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชนเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนายนี้ ทำการศึกษากับกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีคุณสมบัติตรงตามที่งานวิจัยกำหนด จำนวน 115 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์เพื่อเก็บข้อมูลเกี่ยวกับ ข้อมูลส่วนบุคคล ภาวะสุขภาพจิต ความฉลาดทางสุขภาพ การรับรู้ความสามารถในการดูแลตนเอง การมองโลกในแง่ดี ความยึดมั่นและการปฏิบัติตามหลักศาสนา และการสนับสนุนทางสังคมแบบพหุมิติ ได้ค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธ์อัลฟาของครอนบาค เท่ากับ .88, .90, .94, .75, .88, และ .91 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติสหสัมพันธ์ของเพียร์สันและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยคะแนนภาวะสุขภาพจิตเท่ากับ 48.64 (SD = 4.50) ซึ่งถือว่าเป็นภาวะสุขภาพจิตปกติของคนทั่วไป ปัจจัยปกป้องที่สามารถทำนายภาวะสุขภาพจิตได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความฉลาดทางสุขภาพ (ß = .334, p < .001) การสนับสนุนทางสังคมแบบพหุมิติ (ß = .279, p < .01) และการมองโลกในแง่ดี (ß = .189, p <.05) โดยสามารถร่วมทำนายความแปรปรวนของภาวะสุขภาพจิตได้ร้อยละ 32.04 (R²= .320, p < .001)

สรุปผล: ปัจจัยปกป้องที่สามารถทำนายภาวะสุขภาพจิตได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความฉลาดทางสุขภาพ การสนับสนุนทางสังคมแบบพหุมิติ และการมองโลกในแง่ดี

ข้อเสนอแนะ: พยาบาลและบุคคลากรทางสุขภาพ ควรเน้นการพัฒนาโปรแกรมหรือกิจกรรมที่ส่งเสริมความฉลาดทางสุขภาพ การมองโลกในแง่ดี และการสนับสนุนทางสังคมแบบพหุมิติ ซึ่งเป็นปัจจัยปกป้องที่สำคัญต่อการมีภาวะสุขภาพจิตที่ดีสำหรับผู้สูงอายุ

Downloads

Download data is not yet available.

References

United Nations. World Population Ageing 2019. [Internet]. 2019 [cited 2020 Jan 9]. Available from: https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/

ageing/WorldPopulationAgeing 2019-Highlights.pdf

Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. Bangkok: Deuan Tula Printing House; 2017. (in Thai)

Department of Mental Health. Social, psychological care of the elderly to prevent mental health problems. 4th ed. Nonthaburi: ACTF; 2018. (in Thai)

National Statistical Office. Servey of the elderly in Thailand. [Internet]. 2017 [cited 2019 July 18]. Available from: http://www.nso.go.th

Mental Health Center 9. Screening for depression and dementia. . [Internet]. 2020 [cited 2020 Jan 6]. Available from: http://www.mhc9dmh.com/show.aspx?x=Status

Wongsaree C. Nurses’ roles in families promoting to slow progressive with early stage dementia syndrome in an older adult. Huachiew Chalermprakiet Sci Technol J 2018;4(2):102-11

World Health Organization. WHO global report on falls prevention in older age. [Internet]. 2001 [cited 2018 Sep 12]. Available from: http://www.who.int/ageing/ publication/Falls_prevention7March.pdf

Thamrongworakun P. The development of an integrative family counseling program for improving the mental health of the elderly [doctoral’s thesis]. Bangkok: Ramkhamhaeng University; 2015. (in Thai)

Michael SW, Julie AG, David WB. Health literacy and functional health status among older adults. Arch Intern Med 2005;165(17):1946-52.

Shou J, Du Z, Wang H, Ren L, Liu Y, Zhu S. Quality of life and its contributing factors in an elderly community-dwelling population in Shanghai, China. Psychogeriatrics J 2018;18(2):89-97.

Mahitthanupap P, Sawangsopakul B. Optimism, developmental task performance and phychological well-being of the elderly in Wang Nam Khiao district, Nakhon Ratchasima province. JSSH. 2012;38(2):166-78. (in Thai)

Sangphrachan S, Chaisena Dallas J, Hengudomsub P. The meaning of self-esteem as perceived by older adults with depression [master’s thesis]. Chonburi: Burapha University; 2016. (in Thai)

Menendez-Aller A, Postigo A, Montes-alvarez P, Primo FJ, Garcia E. Humeor as a protective factor against anxiety and depression. J Clin Health Psychol 2020;20(1):38-45.

King DE, Cummings D, Whetstone L. Attendance at religious services and subsequent mental health in midlife woman. SAGE J 2005;35(3):287-97.

Chanapan N. Relationship between the factors of social support and self-insight and self-regaining amongst female depression patients [master’s thesis]. Nakorn Pathom: Mahidol University; 2013. (in Thai)

Harada K, Sugisawa H, Sugihara Y, Yanagisawa S, Shimmei M. Social support, negative interactions, and mental health: Evidence of cross-domain buffering effects among older adults in Japan. SAGE J 2018;40(4):388-405.

World Health Organization. Prevention of mental disorders : Effective interventions and policy options. [Internet]. 2020 [cited 2020 Sep 2]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/43027

Polit DF, Beck CT. Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice. 10thed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;2017.

Department of Mental Health. Thai mental health indicator-15. [Internet]. 2007 [cited 2018 Dec 20]. Available from: https://www.dmh.go.th/test/thaihapnew/thi15/thi15.asp

Chaidachatorn S, Thipsungnoen T, Kaewprom K. Mental health status among the elder persons in Nakhon Ratchasima province. JBCNM 2015;21(1):31-40. (in Thai)

Srithanee K. Relationship between health literacy and quality of the elderly’s life at the Central Part of the North-East Thailand. JHSRI 2017;11(1):26-36. (in Thai)

Kangchai W. Self-esteem, self-care agency, and quality of life in elderly. JFONUBUU 1998;6(1):13-20. (in Thai)

Evers G, Isenberg M, Phillipsen G, Brouns G, Halfens R, Smeets H. The appraisal of the appraisal of self-care agency scale-revised. Latino-Am. Enfermagem1986;25:1-9

Wichadee P. Factors related to hardiness of elderly living in social welfare development center for older persons [master’s thesis]. Chonburi: Burapha University; 2017. (in Thai)

Yodrakang J. The study of the effects of job resources and personal Resources model on personal initiative through the mediating role of work engagement [master’s thesis]. Bangkok: Thammasat University; 2011. (in Thai)

Scheier MF, Carver CS. Effects of optimism on psychological and physical well- being: Theoretical overview and empirical update. J Springer Nature 1992;16:201-28.

Chussanachote W. He protective factors influence on psychological well-being among aging people [master’s thesis]. Chonburi: Burapha University; 2018. (in Thai)

Mahiphun L. Factors related to spiritual well-being among caregivers of schizophrenic patients [master’s thesis]. Chonburi: Burapha University; 2017. (in Thai)

Chuntarawongsa Y. Social support, person-environment fit, and work engagement: A Case Study of A Flight Attendant In One Airline Company [master’s thesis]. Bangkok: Thammasat University; 2015. (in Thai)

Dahlem NW, Zimet GD, Farley GK, N.W., Zimet SG. The multidimensional scale of perceived social support. J APA PsyNet 1988;52(1):30-41.

Muijeen K. Determinants of mental health among aging. TSTJ 2015;23(2):306-18.(in Thai)

Health Systems Research Institute. The report of thailand population health examination survey IV. Nonthaburi: The graphico systems; 2009. (in Thai)

Yoelao D, Thammapitak P, Prasertsin U. Causes and effects of depression and anxiety disorders among the elderly in thailand. JBS 2016;11(2):51-62. (in Thai)