การศึกษาปัจจัยคัดสรรที่สัมพันธ์ต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง จังหวัดอุดรธานี

ชัญญาวีร์  ไชยวงศ์; ยุพาภรณ์   ติรไพรวงศ์; วิระกาญจน์   สุเมธานุรักขกูล

ผู้แต่ง

ชัญญาวีร์ ไชยวงศ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี คณะพยาบาลศาสตร์
ยุพาภรณ์ ติรไพรวงศ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี คณะพยาบาลศาสตร์
วิระกาญจน์ สุเมธานุรักขกูล

คำสำคัญ:

ปัจจัยคัดสรร , โรคหลอดเลือดสมอง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคหลอดเลือดสมองเป็นปัญหาด้านสาธารณสุขเนื่องจากเป็นสาเหตุสำคัญของการตายและการเจ็บป่วยเรื้อรังของคนไทย การศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองเป็นประโยชน์สำหรับทีมสุขภาพเพื่อใช้ในการป้องกันการเกิดโรคหรือป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

วัตถุประสงค์: ศึกษาปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในอำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณนานี้เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามประเมินโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด จำนวน 7 ข้อ แบบประเมินความเครียด (ST-5) จำนวน 5 ข้อคำถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมานใช้สถิติการถดถอยโลจิสติคทวิ กำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่เป็นหลอดเลือดสมอง จำนวน 75 คน และผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่เป็นหลอดเลือดสมอง จำนวน 150 คน รวมทั้งหมด 225 คน ปัจจัยคัดสรรที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในอำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี มี 5 ปัจจัย ได้แก่ 1) โรคหัวใจ (OR=10.57, p <.05) 2) บุคคลในครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจขาดเลือดหรืออัมพาต (OR=4.14, p =.001) 3) ไขมันในเลือดสูง (OR =0.09, p<.001) 4) ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ (OR=0.02, p=001) และ 4) ความเครียด (OR=0.79, p<.05)

สรุปผล: ปัจจัยคัดสรรที่สัมพันธ์ต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ โรคหัวใจ บุคคลในครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจขาดเลือดหรืออัมพาต ไขมันในเลือด ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และความเครียด

ข้อเสนอแนะ: ผลการวิจัยเสนอแนะว่า ผู้ให้บริการสุขภาพควรพัฒนาโปรแกรมป้องกันการเกิดหลอดเลือดสมอง สำหรับผู้ป่วยโดยเฉพาะในกลุ่มที่เป็นโรคหัวใจร่วมด้วยหรือมีญาติสายตรงเป็นโรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจขาดเลือด เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพให้เหมาะสม เช่น การรับประทานอาหารที่เหมาะสม การออกกำลังกายสม่ำเสมอ งดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และการจัดการความเครียด

References

WHO. World Stroke Day 2019 [cited 2019 October 29]. Available from:https://www.who.int/southeastasia/news/speeches/detail/world-stroke-day-2019.

WHO. The top ten causes of death 2018 [cited 2018 May24]. Available from:

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/

Strategy and Planning Division. Public Health Statistics A.D.2018. [cited 2019 October 29.

[Available from: http://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/statistic%2061.pdf.

8 th Public Health Region. Annual Report 2020. [cited 2021Jan.22] Available from:

https://r8way.moph.go.th/report-2562/. (In Thai).

Guo J, Guan T, Shen Y, Chao B, Li M, Wang L, et al. Lifestyle Factors and Gender-Specific Risk of Stroke in Adults with Diabetes Mellitus: A Case-Control Study. Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases 2018;27(7):1852-60.

Berger JS, Peterson E, Lalibert ÉF, Germain G, Lejeune D, Schein J, et al. Risk of Ischemic Stroke in Patients Newly Diagnosed with Heart Failure: Focus on Patients without Atrial Fibrillation. Journal of Cardiac Failure 2019;25 (6) :436-47.

Wang J, Wen X, Li W, Li X, Wang Y, Lu W. Risk Factors for Stroke in the Chinese Population: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases 2017;26 (3): 509-17.

Somsak Tiamkao. Diabetes and Strokes. Thai Journal of Neurology. 2019, 35(4):59-71. (In Thai).

Cho Y, Lim TH, Kang H, Lee Y, Lee H, Kim H. Socioeconomic status and depression as combined risk factors for acute myocardial infarction and stroke: A population-based study of 2.7 million Korean adults. Journal of Psychosomatic Research 2019; 121: 14-23.

Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. B., & Buchner, A., (2009). Statistical power analyses using G* Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior ResearchMethods, 41 (4), 1149-1160.

Division of Non Communicable Disease. Learning set "Reduce the risk, reduce paralysis, paralysis" for high voice group and middle-risk groups, Nonthaburi,2009. (in Thai).

Department of Mental health. Stress questionnaire 5 (ST5). [cited 2021 Jan 9].Available from

https://www.dmh.go.th/test/qtest5/. (in Thai).

Sugipichcha C., Saengduan M, Supachat C, Sansanee P. Prevalence and etiologies of

ischemic stroke in young patients in Bhumibol Adulyadej Hospital.J Thai Stroke Soc. 17 (3), 2018,5-14. (in Thai).

Seksan Chuanchan. Factors related to stroke disease in hypertension patients, Buengbun Hospital, Sisaket province. Region 11 Medicine Journal. 2015;29(2):223-35.

Bravata, D. M., Daggy, J., Brosch, J., Sico, J. J., Baye, F., Myers, L. J., Arling, G. (2018).

Comparison of risk factor control in the year after discharge for ischemic stroke versus acute myocardial infarction. Stroke, 49, 296–303

Suwanno J, Suwanno J. A Comparison of Risk Level, Amount, and Type of Risk Factors for Developing Stroke among Women and Men with Transient Ischemic Attack (TIA). Rama Nurs J [Internet]. 2017 [cited 2021 Jan 9];23(2):160-77. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RNJ/article/view/73559. (in Thai).

Alloubani A, Saleh A, Abdelhafiz I. Hypertension and diabetes mellitus as a predictive risk factors for stroke. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews 2018;12 (4): 577-84.

Pipop D, Kamontip K, Nopphanath C. Factors Related to Health Promoting Behaviors for Cardiovascular Disease Preventionamong Diabetes with Hypertension Patients in Muang District, Chachoengsao Province.Journal of Health and Nursing Research. [cited 2021Jan2021] ;35(3):46-54. (in Thai).

Alloubani A, Saleh A, Abdelhafiz I. Hypertension and diabetes mellitus as a predictive risk factors for stroke. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews 2018;12 (4): 577-84.

Hertz JT, Sakita FM, Limkakeng AT, Mmbaga BT, Appiah LT, Bartlett JA, et al. The burden of acute coronary syndrome, heart failure, and stroke among emergency department admissions in Tanzania: A retrospective observational study. African Journal of Emergency Medicine 2019;9(4):180-4.

Sumaporn S., Manirat T., Nirat I., Factor related to self-management of hypertensive patients Taladkwan district health promoting hospital,Nonthaburi province. [cited2021Jan.22]; 29(2):20.Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnbangkok/article/view/28965

Dong J-Y, Zhang Y-H, Tong J, Qin L-Q. Depression and risk of stroke: a meta-analysis of prospective studies. Stroke 2012; 43 (1): 32-7.

Bailey RR, Phad l, McGrath R, Haire-Joshu D. Prevalence of ﬁve lifestyle risk factors among U.S. adults with and without stroke. Disability and Health Journal 2019;12(2019):323-7.

Ramírez-Moreno JM, Alonso-González R, Peral-Pacheco D, Millán-Núñez MV, Aguirre-Sánchez JJ. Stroke Awareness Is Worse among the Old and Poorly Educated: A Population-Based Survey. Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases. 2015;24(5):1038-46.