สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการสำรวจเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงกลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ในเขตจังหวัดอุดรธานี จำนวน 532 คน คัดเลือกโดยการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้สัมภาษณ์จากแบบสอบถามแบบมีโครงสร้าง ผ่านการตรวจสอบค่าความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน และทดสอบความเที่ยงของเครื่องมือ ซึ่งได้ค่าอัลฟ่าของครอนบาชเท่ากับ 0.87 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์การถดถอยพหุโลจิสติกส์

ผลการศึกษา พบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงคิดเป็นร้อยละ 71.56 อายุเฉลี่ย 56 ± 7.12 ปี อาชีพเกษตรกรรมร้อยละ 72.37 และร้อยละ 87.97 มีสิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า จากการประเมินสถานการณ์พบว่าผู้ป่วยความดัน โลหิตสูงความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดร้อยละ 25.19 (95%CI: 21.55-29.10) และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 ได้แก่ เพศหญิง (adj. OR = 6.09, 95%CI: 2.62-14.12) อายุหกสิบปีขึ้นไป (adj. OR =4.38, 95%CI: 2.36-8.11) สถานภาพสมรสโสด หม้าย หย่าร้าง (adj. OR =2.88, 95%CI: 1.53-5.42) การออกกำลังกายน้อยกว่า 3 วันต่อสัปดาห์ (adj. OR =3.86, 95%CI: 2.20-6.71) ดัชนีมวลกาย มากกว่าหรือเท่ากับ 25 (adj. OR =3.25, 95%CI: 1.88-5.62) ระดับไขมันแอลดีแอล ≥ 100 มก./ดล. (adj. OR =8.42, 95%CI: 3.43-20.69) ไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ≥ 150 มก./ดล. (adj. OR = 5.49, 95%CI: 3.09-9.72) และทักษะการตัดสินใจในการป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ต่ำ-ปานกลาง (adj. OR =2.95, 95%CI: 1.67-5.22) ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงควรได้รับการส่งเสริมสุขภาพและเน้นการพัฒนาทักษะการตัดสินใจ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออกกำลังกาย บริโภคอาหารที่มีไขมันต่ำ การควบคุมน้ำหนัก โดยเฉพาะผู้ป่วยเพศหญิง วัยสูงอายุและไม่มีคู่สมรส เพื่อลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด