พฤติกรรมการดูแลสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ และการจัดการตนเอง เมื่อมีปัญหาทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ ของวัยรุ่นเร่ร่อนในเขตกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

          วัยรุ่นเร่ร่อนมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศจากการดำเนินชีวิตประจำวัน ซึ่งส่งผลให้เกิดปัญหาทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ตามมา การวิจัยเชิงพรรณนาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์และอธิบายถึงวิธีการจัดการตนเองเมื่อมีปัญหาทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ของวัยรุ่นเร่ร่อนในกรุงเทพมหานคร โดยกลุ่มตัวอย่างเป็นวัยรุ่นเร่ร่อนอายุ 13-19 ปี จำนวน 153 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและอนามัยเจริญพันธุ์ และการสัมภาษณ์ตามแนวคำถามเรื่องการจัดการตนเองเมื่อมีปัญหาด้านเพศและอนามัยเจริญพันธุ์วัดค่าความเที่ยงของเครื่องมือโดยใช้สูตรสัมประสิทธิอัลฟาของครอนบาคได้เท่ากับ 0.94 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหาในข้อมูลเชิงคุณภาพ

          ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมการดูแลสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ของวัยรุ่นเร่ร่อนมีค่าคะแนนเฉลี่ยโดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับปานกลาง ไม่พบพฤติกรรมที่มีความเหมาะสมอยู่ในระดับดี พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมที่สุดในการศึกษาครั้งนี้คือ พฤติกรรมการไม่บอกคู่นอนเมื่อมีปัญหาหรือสงสัยว่าเป็นโรคทางเพศสัมพันธ์ เมื่อมีปัญหาด้านเพศและอนามัยเจริญพันธุ์วัยรุ่นเร่ร่อนจะมีการจัดการที่แตกต่างกันตามการรับรู้ความรุนแรงของปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อตนเองโดยจะปล่อยให้หายเองเมื่อมีปัญหาเล็กน้อย จนกระทั่งความเจ็บป่วยรุนแรงขึ้นหรืออาการแย่ลง กลุ่มตัวอย่างจะเลือกจัดการปัญหาด้วยการปรึกษาเพื่อนสนิทหรือค้นหาข้อมูลการรักษาตนเองจากอินเตอร์เน็ต ทำให้ได้รับการรักษาไม่ถูกต้องและเป็นอันตรายต่อชีวิต และสุดท้ายจะใช้บริการการแพทย์เมื่อมีปัญหาในระดับรุนแรงและรับรู้ว่าไม่สามารถจัดการด้วยตนเองได้เนื่องจากเหตุผลด้านการบริการที่ไม่เป็นมิตรและเชื่อว่าการรักษาไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ข้อเสนอแนะ บุคลากรทีมสุขภาพควรให้ความสำคัญในพฤติกรรมการดูแลสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ของกลุ่มเด็กวัยรุ่นเร่ร่อน การบริการเชิงรุกที่เข้าถึงเด็กวัยรุ่นเร่ร่อนได้และการให้บริการด้วยความเป็นมิตรจะช่วยปกป้องเด็กกลุ่มนี้จากปัญหาทางเพศที่เด็กต้องเผชิญและช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตของเด็กวัยรุ่นเร่ร่อนให้ดีต่อไป