การวิเคราะห์ต้นทุนกิจกรรมบริการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคฝีดาษวานร แบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตนเอง สถาบันบำราศนราดูร

บทคัดย่อ

        ผู้ป่วยโรคฝีดาษวานรส่วนใหญ่มีระดับความรุนแรงของโรคเล็กน้อยถึงปานกลาง จึงสามารถให้บริการดูแลรักษาแบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตนเองในที่พักอาศัยได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนกิจกรรมบริการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคฝีดาษวารแบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตนเอง สถาบันบำราศนราดูร ใช้รูปแบบการศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา ตั้งแต่เดือน กรกฎาคม 2566 ถึง มิถุนายน 2567 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ต้นทุนทางตรงทางการแพทย์ในมุมมองของผู้ให้บริการ (provider perspective) ด้วยวิธีจากล่างขึ้นบน (bottom-up approach)
         ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการดูแลรักษาแบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตัวเอง มีจำนวน 45 ราย ทั้งหมดเป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 36.9 ปี (SD = 9.9, Min-Max = 19-58) สัญชาติไทย ร้อยละ 82.2 สิทธิการรักษาส่วนใหญ่จ่ายเงินเอง ร้อยละ 28.9 ผู้ป่วยมีอาการแต่ไม่มีภาวะเสี่ยงร้อยละ 64.4 มีโรคประจำตัวได้แก่ ติดเชื้อเอชไอวี ร้อยละ 33.3 อาการวันแรกที่พบมากที่สุดคือ มีผื่น ตุ่มหนอง ร้อยละ 57.1 รองลงมาคือ ไข้ ร้อยละ 23.4 เมื่อเข้ารับการรักษา การติดตามอาการวันที่ 3 พบต่อมน้ำเหลืองโตทั่วร่างกายมากที่สุดร้อยละ 52 การติดตามอาการวันที่ 7 พบส่วนใหญ่ตุ่มเริ่มแห้งและตกสะเก็ดร้อยละ 91.1 และการติดตามอาการวันที่ 14 ตุ่มเริ่มแห้งและตกสะเก็ดมากถึงร้อยละ 95.6 ผู้ป่วยส่วนใหญ่ใช้ระยะเวลาแยกกักกันตนเอง < 14 วัน ร้อยละ 66.7 (IQR = 1 วัน) ซึ่งผู้ป่วยทั้งหมดรักษาหายจากอาการของโรค การประมาณการดูแลรักษา ผลการวิเคราะห์ต้นทุนรวม 204,256.50 บาท ส่วนใหญ่เป็นต้นทุนค่าวัสดุ 135,693.75 บาท (ร้อยละ 66.43) เฉลี่ยต่อราย 3,012.82 บาท ส่วนใหญ่ร้อยละ 95.33 เป็นค่าวัสดุจากการวินิจฉัยและตรวจรักษา 2,872.08 บาทและต้นทุนค่าแรง 68,562.75 บาท (ร้อยละ 33.57) ต้นทุนค่าแรงเฉลี่ยต่อราย 1,523.62 บาท ส่วนใหญ่ร้อยละ 79.18 เกิดจากกิจกรรมการวินิจฉัยและตรวจรักษา 1,206.36 บาทต่อราย
        การศึกษานี้แสดงให้เห็นถึงค่าใช้จ่ายในภาพรวมของการบริการในการดูแลผู้ป่วยโรคฝีดาษวานรแบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตนเอง หากผู้ป่วยโรคฝีดาษมีอาการเล็กน้อย ความเสี่ยงและความรุนแรงของโรคน้อย ร่วมกับมีความพร้อมในการดูแลตนเอง โรงพยาบาลสามารถที่จะให้บริการแบบผู้ป่วยนอกและแยกกักกันตนเองในที่พักอาศัย ซึ่งจะช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายทั้งต่อตัวผู้ป่วยและภาครัฐได้