ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ ในตำบลนาขมิ้น อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ประเทศไทย

บทคัดย่อ

     พยาธิใบไม้ตับเป็นโรคติดต่อที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือของประเทศไทย ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบภาคตัดขวาง ระหว่างเดือนพฤษภาคม-สิงหาคม 2563 กลุ่มตัวอย่างจำนวนทั้งสิ้น 250 คน ที่อาศัยอยู่ในตำบลนาขมิ้น อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม เก็บรวบรวมอุจจาระจากกลุ่มตัวอย่างเพื่อตรวจหาไข่พยาธิด้วยวิธีคาโต้ติ๊คสเมียร์ (Kato’s thick smear) และรวบรวมแบบสอบถามเพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรม และพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ
     จากผลการศึกษาพบว่าความชุกของการติดเชื้อโรคหนอนพยาธิคิดเป็นร้อยละ 23.2 ตรวจพบการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับคิดเป็นร้อยละ 22.0 และพยาธิเข็มหมุดคิดเป็นร้อยละ 1.2 นอกจากนี้ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศชาย อายุระหว่าง 41-60 ปี การรับประทานปลาสุกๆดิบๆ (p-value < 0.05) งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับยังคงมีการระบาดในพื้นที่ ดังนั้นควรเน้นเรื่องการปรับเปลี่ยนและพัฒนาโปรแกรมเพื่อแก้ไขปัญหาการติดเชื้อในพื้นที่ต่อไป