ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ ในตำบลนาขมิ้น อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ประเทศไทย

Main Article Content

ศรีวิภา ช่วงไชยยะ
ชัยวัฒน์ ศรีไทย
จักรกฤษณ์ พลราชม
นพชัย ขบวนแก้ว
สันติภาพ ตุ่ยไชย
ไพชยนต์ โสดามรรค
อัศราวุธ วงคำม้าง
สุรศักดิ์ อูปแก้ว

บทคัดย่อ

     พยาธิใบไม้ตับเป็นโรคติดต่อที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือของประเทศไทย ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบภาคตัดขวาง ระหว่างเดือนพฤษภาคม-สิงหาคม 2563 กลุ่มตัวอย่างจำนวนทั้งสิ้น 250 คน ที่อาศัยอยู่ในตำบลนาขมิ้น อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม เก็บรวบรวมอุจจาระจากกลุ่มตัวอย่างเพื่อตรวจหาไข่พยาธิด้วยวิธีคาโต้ติ๊คสเมียร์ (Kato’s thick smear) และรวบรวมแบบสอบถามเพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรม และพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ
     จากผลการศึกษาพบว่าความชุกของการติดเชื้อโรคหนอนพยาธิคิดเป็นร้อยละ 23.2 ตรวจพบการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับคิดเป็นร้อยละ 22.0 และพยาธิเข็มหมุดคิดเป็นร้อยละ 1.2 นอกจากนี้ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศชาย อายุระหว่าง 41-60 ปี การรับประทานปลาสุกๆดิบๆ (p-value < 0.05) งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับยังคงมีการระบาดในพื้นที่ ดังนั้นควรเน้นเรื่องการปรับเปลี่ยนและพัฒนาโปรแกรมเพื่อแก้ไขปัญหาการติดเชื้อในพื้นที่ต่อไป

Article Details

How to Cite
ช่วงไชยยะ ศ., ศรีไทย ช., พลราชม จ., ขบวนแก้ว น., ตุ่ยไชย ส., โสดามรรค ไ., วงคำม้าง อ., & อูปแก้ว ส. (2023). ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ ในตำบลนาขมิ้น อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ประเทศไทย. วารสารสถาบันบำราศนราดูร, 17(3), 171–181. https://doi.org/10.14456/jbidi.2023.16
บท
บทความวิจัย

References

Keiser J and Utzinger J. Food-borne trematodiases. Clin Microbiol Rev 2009; 22(3): 466-83. doi: 10.1128/CMR.00012-09.

Sripa B, Kaewkes S, Sithithaworn P, Mairiang E, Laha T, Smout M, et al. Liver Fluke Induces Cholangiocarcinoma. PLoS Med 2007; 4(7). doi: 10.1371/journal.pmed.0040201.

Sithithaworn P , Andrews RH, Nguyen VD, Wongsaroj T, Sinuon M, Odermatt P, et al. The current status of opisthorchiasis and clonorchiasis in the Mekong Basin. Parasitol Int 2012; 61(1): 10-16. doi: 10.1016/j.parint.2011.08.014.

Laoraksawong P, Sanpool O, Rodpai R, et al. Current high prevalences of Strongyloides stercoralis and Opisthorchis viverrini infections in rural communities in northeast Thailand and associated risk factors. BMC Public Health 2018; 18(1): 940. doi: 10.1186/s12889-018-5871-1.

Enes JE, Wages AJ, Malone JB, Tesana S. Prevalence of Opisthorchis viverrini infection in the canine and feline hosts in three villages, Khon Kaen province, Northeastern Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2010; 41(1): 36–42.

Khuntikeo, N. and Yongvanit, P. Conceptual framework of health policy and strategies to administer and manage cholangiocarcinoma systematically and effectively. Srinagarind Medical Journal 2012; 27(suppl): 422-26. (in Thai)

Thaewnongiew K , Singthong S, Kutchamart S, Tangsawad S, Promthet S, Sailugkum S, Wongba N. Prevalence and risk factors for Opisthorchis viverrini infections in upper Northeast Thailand. Asian Pac J Cancer Prev 2014; 15(16): 6609-12. doi: 10.7314/apjcp.2014.15.16.6609.

Sithithaworn P, Andrews RH, Nguyen VD, et al. The current status of opisthorchiasis and clonorchiasis in the Mekong Basin. Parasitol Int 2012; 61(1): 10-6.

Nakbun S, Thongkrajai P, Nithikathkul C. Risk factors for Opisthorchis viverrini infection in Nakhon Phanom, Thailand, where the infection is highly endemic. Asian Biomed (Res Rev News) 2018; 12(1): 45–51.

Sayasone S, Meister I, Andrews JR, Odermatt P, Vonghachack Y, Xayavong S, et al. Efficacy and Safety of Praziquantel Against Light Infections of Opisthorchis viverrini: A Randomized Parallel Single-Blind Dose-Ranging Trial. Clin Infect Dis 2017; 64: 451-8.

Bunchu N , Vitta A , Thongwat D , Lamlertthon S , Pimolsri U, Waree P. Enterobius vermicularis Infection among Children in Lower Northern Thailand. J Trop Med Parasitol 2011; 34: 36-40.

Suwannahitatorn P, Klomjit S, Naaglor T, Taamasri P, Rangsin R, Leelayoova S, et al. A follow-up study of Opisthorchis viverrini infection after the implementation of control program in a rural community, central Thailand. Parasites & vectors 2013; 6: 1-8.

Rangsin R, Mungthin M, Taamasri P, Mongklon S, Aimpun P, Naaglor T, et al. Incidence and Risk Factors of Opisthorchis viverrini Infections in a Rural Community in Thailand. Am. J. Trop. Med. Hyg 2009; 81: 152-5.

Chuangchaiya S, Laoprom N, Idris, ZM. Prevalence and associated risk factors of Opisthorchis viverrini infections in rural communities along the Nam Kam River of Northeastern Thailand. Tropical Biomedicine 2019; 36(1): 81-93.

Khan-Ngern K., Kritsanakarn, O., and Silawong, K. The level of knowledge, attitude and consumption behavior of raw fish of people in Pho Sub-District, Muang District, Sisaket Province. Journal of Srivanalai Vijai 2011; 1(2): 76-87. (in Thai)

Painsing S., Sripong A, Vensontia O, Pengsaa P., Kompor P., Kootanavanichapong N., et al. Health Behavior Regarding Liver Flukes among Rural People in Nakhon Ratchasima, Thailand. Asian Pac J Cancer Prev 2016; 17: 2111-4.

Chokwanitchpong, W., Sarakan, U. and Sangrajrang, S. Study of behaviors and attitudes related to eating raw freshwater fish and cholangiocarcinoma. Thai Cancer Journal 2009; 29(4): 162-175. (in Thai)

Saenna P, Hurst C, Echaubard P, Wilcox BA, Sripa B. Fish sharing as a risk factor for Opisthorchis viverrini infection: evidence from two villages in north-eastern Thailand Infect Dis Poverty 2017; 6: 66. doi: 10.1186/s40249-017-0281-7.

Suwannahitatorn P, Webster J, Riley S, Mungthin M, Donnelly CA. Uncooked fish consumption among those at risk of Opisthorchis viverrini infection in central Thailand. PLoS ONE 2019; 14(1): e0211540. doi: 10.1371/journal.pone.0211540.