ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้เรื่องยาและความร่วมมือในการใช้ยาในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความร่วมมือในการใช้ยาในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค เป็นหัวใจสำคัญในการควบคุมอาการไม่พึงประสงค์และป้องกันความรุนแรงจากโรคได้ การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้เรื่องยา ความร่วมมือในการใช้ยา และความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้เรื่องยาและความร่วมมือในการใช้ยาในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค โดยศึกษาในกลุ่มตัวอย่างที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่ามีโรคเรื้อรังตั้งแต่ 2 โรคขึ้นไป ได้รับการรักษาด้วยยา และมารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 88 ราย เก็บข้อมูลในเดือนมีนาคม 2563 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไปและข้อมูลความเจ็บป่วย แบบสัมภาษณ์ความรอบรู้เรื่องยาในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค รวมทั้งแบบสัมภาษณ์ความร่วมมือในการใช้ยาและการไปรับยาในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติสหสัมพันธ์สเปียร์แมน
ผลการวิจัยพบว่าผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรค มีความรอบรู้เรื่องยาและความร่วมมือในการใช้ยาอยู่ในระดับปานกลางและพบความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.555, p–value < 0.001) โดยความรอบรู้เรื่องยามีความสัมพันธ์ระดับปานกลางกับความร่วมมือรับประทานยาด้วยตนเอง (r = 0.561, p–value < 0.001) แต่มีความสัมพันธ์ระดับต่ำกับความร่วมมือใช้ยาต่อเนื่องตามแผนการรักษาของแพทย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.280, p-value < 0.05)
ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรด้านสุขภาพในการสนับสนุนให้ผู้สูงอายุโรคเรื้อรังหลายโรคมีพฤติกรรมความร่วมมือในการใช้ยาดีขึ้น
Article Details
References
Salive ME. Multimorbidity in older adults. Epidemiol Rev 2013 Jan 31; 35(1): 75-83. doi: 10.1093/epirev/mxs009. PMID: 23372025.
Quah JH, Wang P, Ng RR, Luo N, Tan NC. Health-related quality of life of older Asian patients with multimorbidity in primary care in a developed nation. Geriatr Gerontol Int 2016 Aug 31; 17(10): 1429-37. doi: 10.1111/ggi.12881. PMID: 27576513.
Bua-iam P, Jareinpituk S, Siri S, Satitvipawee P. Prevalence and associated factors with multimorbidity among the elderly in Sriprachan District, Suphanburi Province. Prevalence and associated factors with multimorbidity among the elderly in Sriprachan District, Suphanburi Province. Health literacy for Sustainable Development Goal: Human Resource Development 2018; 2018 May 31-Jun 1; MUPH, Thailand. Bangkok; 2018. (in Thai)
Anuruang S. Multimorbidity in older persons: situation, challenge issues, and care management. CUNS 2560; 29(2): 1–14. (in Thai)
Buja A, Claus M, Perin L, Rivera M, Corti MC, Avossa F, et al. Multimorbidity patterns in high-need, high-cost elderly patients. PloS one 2018 Dec 17; 13(12): 1-15. doi: 10.1371/journal.pone.0208875. PMID: 30557384.
Zhang R, Lu Y, Shi L, Zhang S, Chang F. Prevalence and patterns of multimorbidity among the elderly in China: A cross-sectional study using national survey data. BMJ open 2019 Aug 18; 9(8): 1-9. doi: 10.1136/bmjopen-2018-024268.
Oni T, Youngblood E, Boulle A, McGrath N, Wilkinson RJ, Levitt NS. Patterns of HIV, TB, and non-communicable disease multimorbidity in peri-urban South Africa -across sectional study. BMC infectious diseases 2015 Dec; 15(1): 1-8. doi: 10.1186/s12879-015-0750-1.
Pengpid S, Peltzer K. Multimorbidity in chronic conditions: public primary care patients in four Greater Mekong countries. Int J Environ Res Public Health 2017 Sep 6; 14(9): 10-9. doi: 10.3390/ijerph14091019. PMID: 28878150.
Kripalani S, Risser J, Gatti ME, Jacobson TA. Development and evaluation of the Adherence to Refills and Medications Scale (ARMS) among low-literacy patients with chronic disease. ISPOR 2009; 12(1): 118-23. doi: 10.1111/j.1524-4733.2008.00400.x. PMID: 19911444.
Vatcharavongvan P, Puttawanchai V. Polypharmac. Medication adherence and medication management at home in elderly patients with multiple non-communicable diseases in Thai primary care. Fam Med Prim Care Rev 2017 Sep 25; 19(4): 412-6. doi: https://doi.org/10.5114/fmpcr.2017.70818.
Pasina L, Brucato AL, Falcone C, Cucchi E, Bresciani A, Sottocorno M, et.al. Medication non-adherence among elderly patients newly discharged and receiving polypharmacy. Drugs & aging 2014 Apr; 31(4): 283-9. doi: 10.1007/s40266-014-0163-7. PMID: 24604085.
Kaur RJ. Elderly and medication non-adherence. JIAG 2019 Mar; 15(1): 1-2.
Horvat N, Vidic L, Kos M. Development and content validation of medication literacy assessment questionnaire [internet]. 2017 [cited 2019 Feb 1]. Available from: https://www.researchgate.net/publication/316877942_Development_and_content_validation_of_Medication_Literacy_Assessmen_Questionnaire.
Rattanakittirot P, Puengchompoo W, Nanasilp P. Factors related to medication adherence in elderly with hemodialysis [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2017. (in Thai)
Ma G, Luo A, Shen Z, Duan Y, Shi S, Zhong Z. The status of medication literacy and associated factors of hypertensive patients in China: A cross-sectional study. Intern Emerg Med 2019 Oct 24; 15(3): 409-19. doi: 10.1007/s11739-019-02187-0. PMID: 31650433.
Shi S, Shen Z, Duan Y, Ding S, Zhong Z. Association between medication literacy and medication adherence among patients with hypertension. Frontiers in pharmacology 2019 July 19; 10(822): 1-12. doi: 10.3389/fphar.2019.00822. PMID: 31396088.
Polit DF, Beck CT. Nursing research: generating and assessing evidence for nursing practice. 8th ed. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins; 2008. p. 1-765.
Marvanova M, Roumie CL, Eden SK, Cawthon C, Schnipper JL, Kripalani S. Health literacy and medication understanding among hospitalized adults. J Hosp Med 2011 Nov; 6(9): 488-93. doi: 10.1002/jhm.925. PMID: 22042745
Zheng F, Ding S, Luo A, Zhong Z, Duan Y, Shen Z. Medication literacy status of outpatients in ambulatory care settings in Changsha, China. J Int Med Res 2017 Jan 12; 45(1): 303-9. doi: 10.1177/0300060516676726. PMID: 28222647.
Rungsawang S. Factors related to polypharmacy medcaiton adherence among older person with chronic illness. JNSU 2017; 18(35): 6–23. (in Thai)
Darunthanom W, Utaipiboon C, Tangchitphisut P. Medication use adherence and behaviors among elderly patients with chronic diseases in Tambom HUA NGOM, Phan district, Chiang Rai Province. CMJ 2019; 11(1): 19-27. (in Thai)
Huang YM, Shiyanbola OO, Smith PD. Association of health literacy and medication self-efficacy with medication adherence and diabetes control. Patient Prefer Adherence 2018 May 10; 12: 793-802. doi: 10.2147/PPA.S153312. PMID: 29785094.