การวิเคราะห์บรรณมิติแบบเชิงภาพของสถานภาพปัจจุบันและแนวโน้มการพัฒนาของงานวิจัยจุดไป่หุ้ยด้วย CiteSpace และ VOSviewer

บทคัดย่อ

จุดไป่หุ้ย หรือ Baihui (百会, DU20) เป็นจุดสำคัญของเส้นลมปราณตูม่าย (督脉) ซึ่งมีบทบาทเด่นชัดในการ “ปรับสมดุลเสิน (调神)” แม้ว่างานวิจัยที่เกี่ยวข้องจะมีจำนวนมาก แต่ยังไม่มีการจัดระบบระเบียบขององค์ความรู้อย่างเพียงพอ ดังนั้น งานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาข้อมูลจากฐานข้อมูล CNKI ในช่วงเดือนมกราคม พ.ศ. 2543 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2566 โดยใช้ซอฟต์แวร์ CiteSpace และ VOSviewer ในการสร้างแผนภาพองค์ความรู้ (knowledge graph) เพื่อวิเคราะห์สถานภาพงานวิจัย ประเด็นร้อน และแนวโน้มการพัฒนาในอนาคตของการศึกษาจุดไป่หุ้ย ทั้งนี้เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการวิจัยเชิงลึกต่อไป ซึ่งภายหลังการคัดกรอง ได้รวบรวมเอกสารวิจัยพื้นฐานจำนวน 727 ชิ้นงาน และงานวิจัยทางคลินิกจำนวน 2,207 ชิ้นงาน ผลการวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่า ในด้านการวิจัยพื้นฐานได้เกิดกลุ่มนักวิจัยสำคัญ 3 กลุ่ม นำโดย โจวเหว่ย เฉินลี่เตี้ยน และซุนกั๋วเจี๋ย รวมถึงการวิจัยทางคลินิกที่เกิดการรวมกลุ่ม 3 ทีมหลัก ได้แก่ หวงหย่ง จวงหลี่ซิง และหยางจวิ้น โดยหัวข้อการศึกษาปัจจุบันมักมุ่งเน้นไปที่ วิธีการกระตุ้นจุด (刺激方法) การจัดกลุ่มจุดร่วม (穴位配伍) และการประเมินประสิทธิผลทางคลินิก และผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ในอนาคตด้านการวิจัยพื้นฐานเกี่ยวกับจุดไป่หุ้ยควรมุ่งเน้นการขยายความเข้าใจกลไกระดับเซลล์และโมเลกุลของการ “ปรับสมดุลเสิน (调神)” การสร้างโมเดลตำรับจุดที่ใช้ร่วมกันในการรักษาแบบแม่นยำบนพื้นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ การเสริมความสามารถด้านการพยากรณ์ผลลัพธ์ทางคลินิก การวางระบบกระบวนการแปลผลย้อนกลับและการพัฒนาแบบจำลองโรคที่ใกล้เคียงสรีรวิทยาของมนุษย์มากขึ้น เพื่อผลักดันการบูรณาการระหว่างงานวิจัยพื้นฐานและการวิจัยทางคลินิกให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นไป