การปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศ ในคลินิกทันตกรรมที่มีระบบปรับอากาศที่แตกต่างกัน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศ ก่อนและระหว่างทำหัตถการในคลินิกทันตกรรมที่มีระบบระบายอากาศแตกต่างกัน 2 แบบ ได้แก่ แบบแรกคลินิกทันตกรรมก่อนปรับปรุงระบบระบายอากาศ ซึ่งมีระบบปรับอากาศแบบเดี่ยว และมีเครื่องฟอกอากาศแบบตั้งพื้น แบบที่สองคือคลินิกทันตกรรมพิเศษ และคลินิกทันตกรรมหลังปรับปรุงระบบระบายอากาศ โดยทั้งสองคลินิกมีระบบระบายอากาศและระบบปรับอากาศเป็นแบบรวมศูนย์กลาง โดยเปรียบเทียบการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศกับดัชนีการปนเปื้อนในอากาศ การเก็บตัวอย่างแบคทีเรียและเชื้อราโดยใช้จานวุ้นอาหารเลี้ยงเชื้อผสมเลือด และ Sabouraud Dextrose Agar (SDA) วางจานวุ้นห่างจากศีรษะคนไข้ 50 เซนติเมตร สูงจากพื้น 1 เมตร ห่างจากผนังประมาณ 1 เมตร โดยวางไว้เป็นเวลา 1 ชั่วโมง ทั้งก่อนและระหว่างการทำหัตถการเป็นเวลาสามวัน ผลการทดลองพบว่าคลินิกทันตกรรมพิเศษและคลินิกทันตกรรมก่อนปรับปรุงระบบระบายอากาศ  มีการปนเปื้อนจุลินทรีย์ก่อนและระหว่างทำหัตถการเท่ากับ 71 และ 46 โคโลนีต่อตารางเดซิเมตรต่อชั่วโมง และ 58 และ 45 โคโลนีต่อตารางเดซิเมตรต่อชั่วโมงตามลำดับ นอกจากนี้คลินิกทันตกรรมหลังปรับปรุงระบบระบายอากาศมีการปนเปื้อนจุลินทรีย์ก่อนและระหว่างทำหัตถการเท่ากับ 93 และ 15 โคโลนีต่อตารางเดซิเมตรต่อชั่วโมงตามลำดับ จากสถิติ Wilcoxon Sign-Rank test เปรียบเทียบการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศก่อนและระหว่างการทำหัตถการทั้งสามคลินิก พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) เมื่อพิจารณาจากการเก็บข้อมูลทั้งสามวัน โดยใช้สถิติ Kruskal Wallis test พบว่าคลินิกทันตกรรมพิเศษ (ในช่วงก่อนและระหว่างการทำหัตถการ) และคลินิกทันตกรรมก่อนปรับปรุงระบบระบายอากาศ (ระหว่างการทำหัตถการ) มีการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้พบว่ามีการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในคลินิกทันตกรรมก่อนปรับปรุงระบบระบายอากาศ (ก่อนทำหัตถการ) และคลินิกทันตกรรมหลังปรับปรุงระบบ (ก่อนและระหว่างการทำหัตถการ) (P<0.001) ข้อสรุปของการศึกษาคือ คลินิกทันตกรรมพิเศษ และคลินิกทันตกรรมก่อนปรับปรุงระบบระบายอากาศทั้งก่อนและระหว่างทำหัตถการ มีดัชนีการปนเปื้อนในอากาศอยู่ในระดับ ปานกลาง ในทางกลับกัน คลินิกทันตกรรมหลังปรับปรุงระบบระบายอากาศมี ดัชนีการปนเปื้อนในอากาศก่อนทำหัตถการอยู่ในระดับ แย่ และระหว่างทำหัตถการอยู่ในระดับ ดี และการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในอากาศของระบบระบายอากาศทั้งสองแบบ พบว่าการปนเปื้อนจุลินทรีย์มีปริมาณน้อยลงในขณะทำหัตถการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ