ตำ􀄁นานยาหกสิงห์แห่งเมืองสิงขระนครกับการค้นข้อมูลเพื่อดูความเป็นไปได้ ในการใช้ยาหกสิงห์กับโควิด-19

Main Article Content

ketkanok pongnuruk
Ketsuda Pongnuruk
Wanchai Dhammasaccakarn

บทคัดย่อ

บทนำและวัตถุประสงค์: ยาหกสิงห์เป็นยาประจำท้องถิ่นของภาคใต้ แหล่งกำเนิดบริเวณแถบเมืองเก่าสิงขระนคร ซึ่งชาวปักษ์ใต้นำมาใช้ในการดูแลรักษาสุขภาพตนเอง เมื่อครั้งเกิดโรคระบาดในอดีต สรรพคุณของยาหกสิงห์ใช้เป็นยาแก้ไข้พิษไข้กาฬ ไข้หวัดใหญ่ เริม งูสวัด ไฟลามทุ่ง ฝีดาษ สังวาลพระอินทร์ เมื่อครั้งมีเหตุการณ์โรคระบาดเกิดขึ้นในทุกยุคสมัย ทำให้มีผู้คนล้มตายรวมถึงหมอที่ทำการรักษาได้เสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ด้วยเหตุนี้ท􀄬ำให้เกิดความจำเป็น ในการคิดค้นสูตรเพื่อรักษาและเก็บตำหรับสูตรนี้ไว้จนถึงปัจจุบัน ตัวยาหกสิงห์ประกอบด้วยตัวยา 6 ชนิด โดยต้อง
ใช้รากของสมุนไพรหกชนิดมาต้มรวมกันให้คนไข้ดื่ม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและรวบรวมองค์ความรู้ด้านตำรายาหกสิงห์ในการใช้รักษาโควิด-19 ด้วยการรักษาแบบพื้นบ้านและส่งเสริมการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น


วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเอกสาร โดยทบทวนวรรณกรรมที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์การรวบรวมตำรายาหกสิงห์ในการรักษาโรคในสมัยอดีตและป้องกันโควิด-19 ในปัจจุบัน รวมถึงบทความวิจัยบทความวิชาการและฐานข้อมูลออนไลน์ โดยคัดเลือกจากบทความหรืองานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับตำนานยาหกสิงห์กับการยับยั้งเชื้อไวรัสโควิด-19 ทั้งนี้ยังมีการศึกษาโดยใช้กระบวนการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยอาศัยการพูดคุยอย่างมีจุดมุ่งหมายเพื่อค้นหาความรู้ กระบวนการและการถ่ายทอดประสบการณ์จากผู้ที่มีประสบการณ์ในเรื่องการใช้ประโยชน์
จากสมุนไพรในพื้นที่ศึกษา


ผลการศึกษา: พบว่ามีการศึกษาและรวบรวมองค์ความรู้ด้านต􀄬ำรายาหกสิงห์ในการใช้รักษาโควิด-19 ซึ่งเป็นการรักษาแบบพื้นบ้าน ในอดีตคนไข้ที่เคยเข้ารับการรักษาโรคไข้พิษไข้กาฬ ไข้หวัดใหญ่ เริม งูสวัด ไฟลามทุ่ง ฝีดาษ ด้วยยาหกสิงห์หายขาดทุกราย ส่งผลให้ยาขนานนี้กลายเป็นตำนานเล่าสืบต่อกันมาถึงปัจจุบัน และยังมีการนำมาใช้ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) อีกด้วย ทั้งนี้ได้มีการนำองค์ความ
รู้และภูมิปัญญามาถ่ายทอดความรู้ให้กับเยาวชนในชุมชนจากรุ่นสู่รุ่น พร้อมทั้งปลูกฝังจิตสำนึกที่ดี ในการอนุรักษ์หวงแหนทรัพยากรในท้องถิ่นของตน รวมถึงยังมีการศึกษายาหกสิงห์และวิธีการใช้สู่การวิจัยกับการพัฒนาทางการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เพื่อพัฒนาตำรายาหกสิงห์ให้มีมาตรฐานและคุณภาพสู่สากล


อภิปรายผล: การศึกษาตำนานยาหกสิงห์แห่งเมืองสิงขระนครกับการค้นข้อมูลเพื่อดูความเป็นไปได้ในการใช้ยาหกสิงห์กับโควิด-19 จะเห็นได้ว่าในอดีตหมอพื้นบ้านนิยมใช้สมุนไพรในการส่งเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรงเนื่องจากในสมัยนั้นยังไม่มียาแผนปัจจุบัน จึงจำเป็นต้องอาศัยหมอพื้นบ้านในการใช้ยาสมุนไพรรักษาโรคและดูแลสุขภาพของประชาชนในชุมชน สำหรับการรักษาโรคไข้พิษ ไข้กาฬ หรือเชื้อไวรัสในปัจจุบัน ได้มีการรวบรวมตำรับ
ยาหกสิงห์และมีการบันทึกสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน จากการทบทวนและวิเคราะห์ผลงานวิจัยเกี่ยวกับการรักษาโรคและยับยั้งเชื้อไวรัสด้วยตำรายาหกสิงห์ พบว่าสามารถช่วยรักษาบรรเทาอาการและสามารถต้านการอักเสบได้ดี


ข้อสรุปและข้อเสนอแนะ: จากการศึกษาพบว่าข้อมูลที่ได้จากตำรับยาหกสิงห์สามารถนำไปวิจัยต่อยอดการศึกษาตัวยาสมุนไพรเพื่อวิเคราะห์ถึงฤทธิ์ทางชีวภาพในห้องปฏิบัติการและในเชิงคลินิก เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ด้านสมุนไพรไทยในงานสาธารณสุข ทั้งยังสามารถนำไปเป็นแนวทางและต่อยอดในการตั้งตำรับยาสมุนไพรรักษาโรคสำหรับแพทย์แผนไทยได้

Article Details

ประเภทบทความ
รายงานเบื้องต้น

เอกสารอ้างอิง

Thai Public Health, 2001-2004. Royal Chakriwong and Thai Public Health. [Internet] 2018 [cited 2022 Dec 24]; Available from: https://hss.moph.go.th/fileupload_doc_slider/2016-12-13--476.pdf. (in Thai)

Ratjitjum S, Laohaprapanon S, Hayeeyahya W, A study of the wisdom of folk healers in the treatment of asthma. Available from: https://riss.rmutsv.ac.th/upload/doc/202004/r3kiZh6Ha0QFL5z5ryP7/r3kiZh6Ha0QFL5z5ryP7.pdf . (in Thai)

Songkhla City Hall. History of Songkhla Province. [Internet] 2012 [cited 2022 Jan 1]; Available from: https://www.songkhla.go.th/content/history. (in Thai)

Bureau of Emerging Infectious Diseases, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Strategic Plan for Preventive Preparedness and solving problems with national emerging infectious diseases (2017- 2021). 1st ed. Bangkok: Office of Printing Affairs. Veterans Welfare Organization under the Royal Patronage of His Majesty the King; 2016. 8. (in Thai)

Jintavimol P. History of Dangerous Communicable Disease Control in Thailand. [Internet] 2018 [cited 2022 Jan 15]; Available from: https://www.silpa mag.com/history/article (in Thai)

Thongpan S. Siam in the face of the epidemic. [Internet] 2021 [cited 2022 Feb 14]; Available from: https://ngthai.com/history/31993/siampandemic. (in Thai)

Ministry of Public Health. Common Symptoms of COVID-19 infection.; [Internet] 2022. Available from: https://www.who.int/podcasts/episode/science-in-5/episode--59---flu---covid-19. (in Thai)

Thairath online. Covid-19 and endemic diseases in Thailand. [Internet] 2022 [cited 2022 Mar 5]; Available from: https://www.thairath.co.th/news/local/. (in Thai)

Klawkrad S. Songkhla Province with people infected with the COVID-19 virus. [Internet] 2022 [cited 2022 Mar 5]; Available from: https://www.songkhla.go.th/news/detail/5386/data.html. (in Thai)

Hat Yai District Disease Control Operations Center. (2020). Situation report of COVID-19 as of July 3, 2020. [Internet] [cited 2022 Mar 5]; Available from: https://www.songkhlacity.go.th/2020/news/detail/

(In Thai)

Songkhla Provincial Statistical Office. Songkhla provincial statistical report 2019. 1st ed. Songkhla: Songkhla Provincial Statistical Office; 2017. 191. [cited 2022 Mar 5]; Available from: https://songkhla.nso.go.th/images/nat1/report_60.pdf. (in Thai)

Department for Development of Thai Traditional and Alternative Medicine Ministry of Public Health, Thai traditional and alternative medicine working group Ratchaburi Province, [cited 2022 Mar 5]; Available from:http://164.115.27.97/digital/files/original/f662088b1f54b28a.pdf

Boonyang P. Properties of Hongsing drug. [Internet] 2017 [cited 2022 Jan 15]; Available from: https://ittm.dtam.moph.go.th/images/knowleaga/

_%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%AB.pdf. (in Thai)

History of herbal medicine in the past epidemic in Thailand the case Hoksing drug of Singora City. [Internet] 2018 [cited 2022 Dec 24]; Available from: https://www.blockdit.com (in Thai)

National Master Plan on Thai Herbal Development No. 1 2017-2021,

[Internet] 2016 [cited 2022 Dec 24]; Available from: https://www.opsmoac.go.th/sustainable_agri-knowledge-files-431291791818. (in Thai)

Noipha K, Kamlungmak S, Khuniad C, Sriraksa S, Banjongmaung K. A study of wisdom folk healer in Phatthalung province. Songklanakarin Journal of Social Sciences and Humanities. 2018;24(1):149-72. (in Thai)

Yoadsomsuay P. A study of wisdom of folk doctor in Amphoe Ongkharak, Nakhonnayok province. Thammasart Medical Journal. 2013;13(2):212-17. (in Thai)

Suwankhong D, Liamputtong P, Rumbold B. Existing roles of traditional healers (morbaan) in southern Thailand. Journal of Community health. 2011;36:438-45. (in Thai)

Homhuan S. Formula of five roots. From the National List of Essential Drugs. Ubon Ratchathani: Unit of Continuing Education, Faculty of Pharmacy Ubon Ratchathani University; 2017. (in Thai)

Duangjai D, Limpeancho L, Trisat K. Cholesterol lowering properties of Tiliacora triandra (Colebr.) Diels leaf extract in the Caco-2cell line. Naresuan Phayao Journal. 2015;8(2):87-92. (in Thai)