การศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและความคงตัวทางกายภาพและเคมีของยาต้ม แก้ไข้ตัวร้อนตำรับหมอเมืองล้านนา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
จากสถานการณ์ปัจจุบันที่มีการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ทำให้ตำรับยาแก้ไข้และสมุนไพรที่มีฤทธิ์ลดไข้ถูกนำมาศึกษามากมาย ยาต้มแก้ไข้ตัวร้อนตำรับยาหมอเมืองล้านนา ซึ่งมีประวัติการใช้เป็นยาลดไข้ในภาคเหนือ ประกอบด้วย บอระเพ็ด ทองพันชั่ง ผักหวานบ้าน และต้นตีนเป็ด การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความคงตัวทางกายภาพ ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) การเกิดตะกอน และสีของยาต้มแก้ไข้ตัวร้อนตำรับหมอเมืองล้านนา ที่อุณหภูมิ 4, 25 และ 40°C ความชื้นสัมพัทธ์ 75 ± 5%RH เป็นระยะเวลา 7 วัน ศึกษาปริมาณฟีนอลิกรวมโดยใช้วิธี Folin Ciocalteu method และปริมาณฟลาโวนอยด์รวมโดย aluminum chloride colorimetric ศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH radical scavenging และ วิธี ABTS ผลการศึกษาค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ของอุณหภูมิต่าง ๆ มีค่าลดลงตามระยะเวลาที่เพิ่มขึ้น ปริมาณตะกอนที่เกิดขึ้นแปรผันตรงกับระยะเวลาที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่สีของยาต้มที่อุณหภูมิ 4°C พบว่าไม่มีความเปลี่ยนแปลง ผลการศึกษาปริมาณฟีนอลิกรวม ปริมาณฟลาโวนอยด์รวมของยาต้มแก้ไข้ตัวร้อนตำรับหมอเมืองล้านนา พบว่ามีปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ลดลงตามระยะเวลาการเก็บรักษาที่เพิ่มขึ้น โดยผลปริมาณฟีนอลิกรวม ที่ 4°C D0 = 161.13 ± 5.62 และ D7 = 15.34 ± 6.21, 25°C D0 = 160.53 ± 11.78 และ D7 = 14.32 ± 1.13, 40°C D0 = 160.09 ± 7.39 และ D7 = 12.82 ± 6.91 mg GAE/g extract และผลปริมาณฟลาโวนอยด์รวม ที่อุณหภูมิ 4°C D0 = 20.32 ± 0.43 และD7 = 7.80 ± 0.34, อุณหภูมิ 25°C D0 = 20.10 ± 0.47 และ D7 = 7.27 ± 0.20, อุณหภูมิ 40°C D0 = 20.06 ± 0.55 และ D7 = 6.63 ± 0.43 mg QE/g extract ผลของฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของยาต้มแก้ไข้ตัวร้อนตำรับหมอเมืองล้านนา ที่อุณหภูมิ 4, 25 และ 40°C วิธี DPPH พบว่าประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระใกล้เคียงกัน ค่า IC50 มีค่าระหว่าง 14.74 ± 0.04% - 23.18 ± 0.72%w/w ของน้ำหนักยาต้ม เช่นเดียวกับผลการศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี ABTS ของยาต้มแก้ไข้ตัวร้อน พบว่าค่า IC50 มีค่าระหว่าง 2.63 ± 0.12% - 3.95 ± 0.05%w/w และการเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 4°C มีความคงตัวทางกายภาพ ค่าความเป็นกรดด่าง และการเกิดตะกอนดีที่สุด ซึ่งผลจากการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้แนวทางในการเก็บรักษายาต้มทางการแพทย์แผนไทย และการแพทย์พื้นบ้านให้มีความคงตัวที่ดีได้
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Sawai W, Daranee O. A study of medicinal plants utilization of folk healers: a case study of folk healers in Chiang Rai Province Thailand. J Thai Trad Alt Med. 2018;16(3):420-35. (in Thai)
Suraphan S. Treatment of fever with the philosophical theory of Thai traditional medicine. [Internet]. 2014 [cited 2020 Dec 20]; Available from: http://www.morsuraphan.com/knowledge/64. (in Thai)
Yingyong T, Kanyanoot T. Tamra kanphaet phưnban Lanna sakha mohya: choose kanphaet phưnban lae kanphaet chonpao paknai series. Chiang Rai: Thailand. School of Traditional and Alternative Medicine, Chiang Rai Rajabhat University; 2004. 166 p. (in Thai)
Sudpranorm S, Worawan K. Pathophysiology in nursing. Bangkok: Srisavarindhira Thai Red Cross Institute of Nursing; 2004. 84 p. (in Thai)
Hou C-C, Lin H, Chang C-P, Huang W-T, Lin M-T. Oxidative stress and pyrogenic fever pathogenesis. Eur J Pharmacol. 2011;667(1-3):6-12.
Langrand J, Regnault H, Cachet X, Bouzidi C, Villa AF, Serfaty L, Garnier R, Michel S. Toxic hepatitis induced by a herbal medicine: Tinospora crispa. Phytomedicine. 2014;21(8-9):1120-3.
Lai RS, Chiang AA, Wu MT, Wang JS, Lai NS, Lu JY, Ger LP, Roggli V. Outbreak of bronchiolitis obliterans associated with consumption of Sauropus androgynus in Taiwan. Lancet. 1996;348(9020):83–5.
Zhao Y-L, Su M, Shang J-H, Wang X, Bao G-L, Ma J, Sun Q-D, Yuan F, Wang J-K, Luo X-D. Acute and sub-chronic toxicity of indole alkaloids extract from leaves of Alstonia scholaris (L.) R. Br. in beagle dogs. Nat Prod Bioprospect. 2020;10(4):209-20.
Puangkaew N, Udompittayasan J, Sukdang K, Rattanama P, Hlong N. A study of herbal folk medicine wisdom to treat the flu: case study of Mr. Jitr Boonluang, Wang Wiset district, Trang province. TJPHS. 2021;4(2):111-22. (in Thai)
Raymond CR, Paul JS, Siân CO. Handbook of pharmaceutical excipients. 5th editions. Royal Pharmaceutical Society of Great Britain London, UK: Pharmaceutical press and American pharmacists association; 2006. 651 p.
Ayurveda College (Jivaka Komarapat). Thai pharmacy textbook. 2nd editions. Bangkok: Thai Traditional Medicine. Promotion Foundation; 2559. 262 p. (in Thai)
Joungmunkong Z, Na-Ranong S, Rakrod S, Ornlaor S, Sila-on W. Accelerated stability testing of extemporaneous suspensions and reconstituted powder for suspensions of acetazolamide and furosemide. Isan J Pharm Sci. 2013;9(1):32-9. (in Thai)
Mohamed El-Sayed M, Metwally NH, Ibrahim IA, Abdel-Hady H, Abdel-Wahab BSA. Antioxidant activity, total phenolic and flavonoid contents of Petroselinum crispum Mill. J Appl Life Sci Int. 2018;19(2):1-7. (in Thai)
Liyana-Pathirana CM, Shahidi F. Antioxidant activity of commercial soft and hard wheat (Triticum aestivum L.) as affected by gastric pH conditions. J Agric Food Chem. 2005;53(7):2433–40.
Oyedemi SO, Bradley G, Afolayan AJ. In vitro and in vivo antioxidant activities of aqueous extract of Strychonos henningsii Gilg. Afr. J Pharm Pharmacol. 2010;4(2):70–8.
Haque M, Jantan I, Harikrishnan H, Ahmad W. Standardized ethanol extract of Tinospora crispa upregulates pro-inflammatory mediators release in LPS-primed U937 human macrophages through stimulation of MAPK, NF-κB and PI3K-Akt signaling networks. BMC Complement Med Ther. 2020;20(1):245.
Rakib A, Ahmed S, Islam MA, Haye A, Uddin SMN, Uddin MMN, Hossain MK, Paul A, Emran TB. Antipyretic and hepatoprotective potential of Tinospora crispa and investigation of possible lead compounds through in silico approaches. Food Sci Nutr. 2020;8(1):547-56.
Panichayupakaranant P, Charoonratana T, Sirikatitham A. RP-HPLC analysis of rhinacanthins in Rhinacanthus nasutus: validation and application for the preparation of rhinacanthin high-yielding extract. J Chromatogr Sci. 2009;1;47(8):705-8.
Bose R, Kumar MS, Manivel A, Chandra Mohan S. Chemical constituents of Sauropus androgynus and evaluation of its antioxidant activity. Res. J. Phytochem. 2018;12(1):7-13.
Pankti K, Payal G, Manodeep C, Jagadish K. A phytopharmacological review of Alstonia scholaris: A panoramic herbal medicine. Int J Ayurveda Res. 2012;3(3):367-71.
Weerapreeyakul N, Sripanidkulchai B, Chadbunchachai S, Subcharoen P. Evaluation of physical properties of Benjakul decoction and the possibility of contamination with heavy metals. J Thai Trad Alt Med. 2007;5(2):142-50. (in Thai)
Kubicek CP, Esser K, Druzhinina IS. Environmental and microbial relationships. Vol. 4. Heidelberg, Germany: Springer Science & Business Media; 2007.
Sila-on W, Sungkapat S, Anansuchartkul J, Wattanawong W. Physical and chemical stability study of morphine sulfate syrup. Isan J Pharm Sci. 2008;4(2):134-9. (in Thai)
Ritdet P, Masthong R, Limsuwan S, Sakulkeo O, Joycharat N. Physical and chemical stability of glycerin formulations containing extracts from Albizia myriophylla and cha-em-thang song. Isan J Pharm Sci. 2020;16(2):45-56. (in Thai)
Ounamornmas P, Sommano S. Analyses of bioactive ingredients and antioxidant activities of some edible flowers. Journal of Agriculture (Thailand). 2016;32(3):435-45. (in Thai)
Elmegerhi S, Su C, Buglewicz DJ, Aizawa Y, Kato TA. Effect of hydroxyl group position in flavonoids on inducing single‑stranded DNA damage mediated by cupric ions. Int J Mol Med. 2018;42(1):658-64.
Chaaban H, Ioannou I, Chebil L, Slimane M, Gerardin C, Paris C, Charbonnel C, Chekir L, Ghoul M. Effect of heat processing on thermal stability and antioxidant activity of six flavonoids. J Food Process Preserv. 2017;41(5):e13203.
Alam F, Saqib QNU. Pharmacognostic study and development of quality control parameters for fruit, bark and leaf of Zanthoxylum armatum (Rutaceae). Anc Sci Life. 2015;34(3):147-55.