การพัฒนาระบบบริการพยาบาลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการณ์ พัฒนาระบบบริการพยาบาล และศึกษาประสิทธิผลของระบบบริการพยาบาลมารดาที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรง แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ (1) ศึกษาสภาพการณ์ปัจจุบัน  (2) พัฒนาระบบบริการพยาบาล และ (3) ประเมินประสิทธิผลของระบบบริการพยาบาล กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย (1) มารดากลุ่มเสี่ยงที่มารับบริการฝากครรภ์และคลอดที่โรงพยาบาลราชบุรี จำนวน 125 คน คัดเลือกด้วยการสุ่มอย่างง่าย และ (2) พยาบาลวิชาชีพ จำนวน 113 คน คัดเลือกแบบโควตา  เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกการทบทวนเวชระเบียน แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสนทนากลุ่ม แบบบันทึกผลลัพธ์ด้านสุขภาพ แบบสอบถามการรับรู้และพฤติกรรม แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน และระบบบริการพยาบาล ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา ค่า IOC .82 - .93 ความเชื่อมั่น .80 - .93 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า ช่องว่างสำคัญของระบบบริการพยาบาลเดิม ได้แก่  การคัดกรองความเสี่ยงขาดความจำเพาะ บันทึกผลการคัดกรองไม่ครบถ้วน จัดลำดับความเร่งด่วนผิดพลาด  ความหลากหลายในทักษะและประสบการณ์ของพยาบาล การวางแผนจำหน่ายไม่เป็นระบบ และการสื่อสารขาดประสิทธิภาพ  ระบบบริการพยาบาลที่พัฒนาขึ้นนี้ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ: (1) แนวทางการคัดกรองและเฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยง (2) แนวทางการพยาบาลตั้งแต่แรกรับจนถึงจำหน่าย และ (3) แนวทางการสื่อสารและประสานงาน หลังใช้ระบบบริการพยาบาล พบว่า อัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงลดลงจากร้อยละ 100 เป็นร้อยละ 57.1 ไม่พบภาวะชักและกลุ่มอาการ HELLP  มารดากลุ่มที่ไม่เกิดภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรงมีคะแนนการรับรู้และพฤติกรรมป้องกันสูงกว่ากลุ่มที่เกิดภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01และ < .001 ตามลำดับ) พยาบาลวิชาชีพมีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในภาพรวมอยู่ในระดับสูง (Mean 3.82, SD .54)