รูปแบบการเสริมสร้างสมรรถนะของนักศึกษาพยาบาลด้านการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในชุมชน
คำสำคัญ:
การสร้างเสริมสุขภาพ, ผู้ป่วยโรคเบาหวาน, โรคความดันโลหิตสูง, สบช.โมเดล, นักศึกษาพยาบาลบทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเสริมสร้างสมรรถนะของนักศึกษาพยาบาลด้านการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในชุมชน ดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาอุปสรรคและแนวทางพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาพยาบาลด้านการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง โดยการอภิปรายกลุ่มกับอาจารย์พยาบาล 6 คน และนักศึกษาพยาบาล 12 คน ขั้นตอนที่ 2 นำผลการวิจัยมาพัฒนารูปแบบฯ และตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน และขั้นตอนที่ 3 ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบโดยทดลองใช้ในนักศึกษาพยาบาล 50 คน เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย ประเด็นคำถาม รูปแบบที่พัฒนาขึ้น แบบทดสอบความรู้ (ค่าอำนาจจำแนกเท่ากับ 0.31-0.47) และแบบประเมินสมรรถนะของนักศึกษาพยาบาล (ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคเท่ากับ .96) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยาย สถิติ Paired t-test และวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า
1. หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต (ปรับปรุง พ.ศ. 2561) ไม่มีรายวิชาการสร้างเสริมสุขภาพโดยตรง และสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้มีข้อจำกัดในการเรียนรู้และฝึกปฏิบัติจริงในชุมชน วิทยาลัยจึงควรพัฒนาโปรแกรมหรือกิจกรรมเสริมหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะด้านการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาเพิ่มขึ้น
2. รูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการและวัตถุประสงค์ 2) ผลลัพธ์การเรียนรู้ที่พึงประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ การเตรียมการ การส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเองโดยใช้บทเรียนออนไลน์ การให้คำปรึกษาและประเมินผลการเรียนรู้ 4) ระบบสนับสนุนการเรียนรู้ ได้แก่ ด้านเทคนิค ด้านวิชาการ และด้านสังคม และ 5) ระบบบริหารจัดการการเรียนรู้ ได้แก่ การสร้างเนื้อหาและข้อมูล การนำส่งบทเรียนผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการบริหารจัดการผู้เรียน
3. ประสิทธิผลของรูปแบบฯ พบว่าหลังทดลองใช้รูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้น 4 สัปดาห์ นักศึกษาพยาบาลมีความรู้เกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง และสมรรถนะด้านการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในชุมชนหลังทดลองสูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 (t=11.97 และ 10.91 ตามลำดับ, p<.001)
ผลการวิจัยนี้ทำให้ได้แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะนักศึกษาพยาบาลในการสร้างเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในชุมชน โดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนออนไลน์ซึ่งเหมาะสมกับการเรียนรู้ในยุคดิจิทัลและสอดคล้องกับนโยบายสถาบันพระบรมราชชนกโมเดลที่เน้นการสร้างสุขภาวะที่ดีของชุมชนโดยใช้แนวคิดการเฝ้าระวังควบคุมป้องกันโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงด้วย “ปิงปองจราจรชีวิต 7 สี”
References
Almutairi, N., Hosseinzadeh, H., & Gopaldasani, V. (2020). The Effectiveness of Patient Activation Intervention on Type 2 Diabetes Mellitus Glycemic Control and Self-Management Behaviors: A Systematic Review of RCTs. Primary Care Diabetes, 14(1), 12-20.
Aunban, P., & Tanomrat, S. (2021). The Development of a Program to Develop Competency for Nursing Students in Health Behavior Changes of Hypertension Patients in the Community. Journal of Social Science and Buddhistic Anthropology, 6(11), 1-20.
Carolan, C., Davies, C. L., Crookes, P., McGhee, S., & Roxburgh, M. (2020). COVID 19: Disruptive Impacts and Transformative Opportunities in Undergraduate Nurse Education. Nurse Education in Practice, 46, 102807.
Chaleoykitti, S., Artsanthia, J., & Daodee, M. S. (2020). The Effect of COVID-19 Disease: Teaching and Learning in Nursing. Journal of Health and Nursing Research, 36(2), 255–262. (in Thai)
Chrvala, C. A., Sherr, D., & Lipman, R. D. (2016). Diabetes Self-Management Education for Adults with Type 2 Diabetes Mellitus: A Systematic Review of the Effect on Glycemic Control. Patient Education and Counseling, 99(6), 926-943.
Chunthawanich, S. (2010). Qualitative Research Methodology (17th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University. (in Thai)
Cohen, J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98-101.
Division of Non-Communicable Diseases, Ministry of Public Health. (2022). Data of Non-Communicable Diseases. Retrieved May14, 2022 from http://www.thaincd.com/2016/mission /documents-detail.php?id=13684&tid=32&gid=1-020
Eberly, L. A., Rusangwa, C., Neal, C. C., Mukundiyukuri, J. P., Mpanusingo, E., Mungunga, J. C., et al. (2019). Cost of Integrated Chronic Care for Severe Non-Communicable Diseases at District Hospitals in Rural Rwanda. British Medical Journal Global Health, 4(3), e001449.
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G* Power 3: A Flexible Statistical Power Analysis Program for the Social, Behavioral, and Biomedical Sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191.
Glasgow, R. E., Emont, S., & Miller, D. C. (2006). Assessing Delivery of the Five ‘As’ for Patient-Centered Counseling. Health Promotion International, 21(3), 245-255.
Hair, F. J., Black, C. W., Babin, J. B., & Anderson, E. R. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). New Jersey: Pearson Education.
Health Education Division, Department of Health Service Support, Ministry of Health. (2014). ABCDE-Health Literacy Scale of Thai Adults. Nonthaburi: Ministry of Public Health.
Kankeu, H. T., Saksena, P., Xu, K., & Evans, D. B. (2013). The Financial Burden from Non-Communicable Diseases in Low-and Middle-Income Countries: A Literature Review. Health Research Policy and Systems, 11(1), 1-12.
Kim, S., Jeong, S. H., Kim, H. S., & Jeong, Y. J. (2022). Academic Success of Online Learning in Undergraduate Nursing Education Programs in the COVID-19 Pandemic Era. Journal of Professional Nursing, 38, 6-16.
Kim, S. Y., Kim, S. J., & Lee, S. H. (2021). Effects of Online Learning on Nursing Students in South Korea during COVID-19. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16), 8506.
Koch, L. F. (2014). The Nursing Educator's role in E-Learning: A Literature Review. Nurse Education Today, 34(11), 1382-1387.
Kraichan, S. (2018). Health Promotion Competencies of Bachelor of Nursing Students in Academic Year 2015 at Srimahasarakham Nursing College. Journal of Humanities and Social Sciences Nakhon Phanom University, 156-163. (in Thai)
Lackland, D. T., & Weber, M. A. (2015). Global Burden of Cardiovascular Disease and Stroke: Hypertension at the Core. Canadian Journal of Cardiology, 31(5), 569-571.
Lahti, M., Hätönen, H., & Välimäki, M. (2014). Impact of E-Learning on Nurses’ and Student Nurses Knowledge, Skills, and Satisfaction: A Systematic Review and Meta-analysis. International Journal of Nursing Studies, 51(1), 136-149.
Lastra, G., Syed, S., Kurukulasuriya, L. R., Manrique, C., & Sowers, J. R. (2014). Type 2 Diabetes Mellitus and Hypertension: An Update. Endocrinology and Metabolism Clinics, 43(1), 103-122.
NCD Countdown 2030 Collaborators. (2018). NCD Countdown 2030: Worldwide Trends in Non-Communicable Disease Mortality and Progress towards Sustainable Development Goal Target 3.4. Lancet, 392(10152), 1072–1088.
Nortvig, A. M., Petersen, A. K., & Balle, S. H. (2018). A Literature Review of the Factors Influencing E‑Learning and Blended Learning in Relation to Learning Outcome, Student Satisfaction and Engagement. Electronic Journal of E-learning, 16(1), 46-55.
Pender, N. J., Murdaugh, C. L., & Parsons, M. A. (2015). Health Promotion in Nursing Practice. (7th ed.). New Jersey: Pearson.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2021). Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice. (11th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer.
Prachomklao College of Nursing, Phetchaburi Province. (2018). Bachelor of Nursing Program (Course updated 2018). Phetchaburi: Prachomklao College of Nursing. (in Thai)
Promla, W., & Aukakimaphan, J. (2018). The Effective of a Health Promotion of Elderly in Pathumthani Province. The Journal of Pacific Institute of Management Science (Humanities and Social Science), 4(2), 59-67. (in Thai)
Pumsangua, K., & Prasittivatechakool, A. (2014). Patterns in Developing Nursing Students of The Royal Thai Army Nursing College to be Health Promotion Leaders in Relevance to Exercise, Food Consumption and Stress Management. Journal of The Royal Thai Army Nurses, 15(1), 73-80. (in Thai)
Rungnoei, N., Dittabunjong, P., Oumpram, K., Sirilarp, A., & Boonthum, S. (2020). A Model of Student Peer Leader Development for Enhancing Health Promoting Behaviors among Nursing Students. Phetchaburi: Prachomklao College of Nursing. (in Thai)
Shahaj, O., Denneny, D., Schwappach, A., Pearce, G., Epiphaniou, E., Parke, H. L., et al. (2019). Supporting Self-Management for People with Hypertension: A Meta-Review of Quantitative and Qualitative Systematic Reviews. Journal of Hypertension, 37(2), 264-279.
Sittisart, W., Meethip, N., & InJeen, J. (2019). The Effectiveness of a Health Promoting Behavior Program for Elderly with High Blood Pressure at Banklong Sub District Health Promoting Hospital, Phitsanulok. Nursing Journal of The Ministry of Public Health, 29(1), 153-165. (in Thai)
Srisuwanan, P. (2017). Result of Hypertension Patient Behavior Change Research with Pender’s Health Model. Journal Health Research and Development Nakhon Ratchasima Public Health Provincial Office,3(2), 105-118. (in Thai)
SuangKaew, S., & Kooariyakul, A. (2014). Competency Development Model of Nurse Students toward a Health Promotion Practitioner. Journal of Nursing and Education, 7(2), 32-46. (in Thai)
Teantaworn, W. (2013). Surveillance, Control and Prevention System of DM and HT in Thailand: Policy to Action (3rd ed.). Bangkok: The Agricultural Co-operative Federation of Thailand. (in Thai)
Teantaworn, W. (2021). Strategies for driving Praboromarajchanok Institute Towards a Healthy Community. Retrieved October 29, 2021 from https://www.pi.ac.th/uploads/news/document/20210901144650aQkwvK2.pdf (in Thai)
Telford, M., & Senior, E. (2017). Healthcare students' experiences when integrating e-learning and flipped classroom instructional approaches. British Journal of Nursing, 26(11), 617-622.
Trust, T., & Pektas, E. (2018). Using the ADDIE model and universal design for learning principles to develop an open online course for teacher professional development. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 34(4), 219-233.
Welty, G. (2007). The ‘design’ phase of the ADDIE model. Journal of GXP Compliance, 11(4), 40-48.
World Health Organization. (2020). World health organization statistics 2020: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. Retrieved July 3, 2021 from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/332070/9789240005105-eng.pdf
World Health Organization. (2021). Noncommunicable diseases. Retrieved July 3, 2021 from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารการพยาบาลและการศึกษา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
