ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ในกลุ่มเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพและค่าเฉลี่ยความเสี่ยงด้านสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยการมี ส่วนร่วมของชุมชน กลุ่มตัวอย่าง คือ ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงและหรือโรคเบาหวาน ที่เข้ามารับบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านคลอง จำนวน 176 คน โดยผู้วิจัยใช้การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง โดยมีเกณฑ์การคัดเข้า คือ 1) ค่าความดันโลหิตตัวบนและตัวล่าง อยู่ระหว่าง 121-139 และ 81-89 mmHg 2) ค่าระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในช่วง 100-125 mg/dl หลังงดน้ำงดอาหารเป็นเวลา 8 ชั่วโมง  เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบบันทึกความเสี่ยง ด้านสุขภาพ ได้แก่ ค่าความดันโลหิต และค่าระดับน้ำตาลในเลือด (CBG) และแบบสอบถามพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพตาม 3อ.2ส. ผ่านการทดสอบ ความเชื่อมั่นด้วยสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาร์ค ได้ค่าเท่ากับ .76 วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ Paired t-test ผลการวิจัยพบว่า

กลุ่มตัวอย่าง ค่าเฉลี่ยของพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพสูงขึ้น ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และความเสี่ยงด้านสุขภาพต่ำลงทุกด้าน ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05)  

ผลการวิจัยนี้จะเห็นได้ว่า โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นการพัฒนาศักยภาพของชุมชนในการดูแลสุขภาพคนในชุมชน ส่งผลในการลดจำนวนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเรื้อรัง และสร้างเสริมให้ประชาชนมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน