ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง ของสตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ในจังหวัดชลบุรี
Factors influencing breast self-examination behaviors of overweight menopausal women in Chonburi Province
คำสำคัญ:
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพาบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นวิธีที่สามารถช่วยค้นพบมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มแรกได้ การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนายนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองของสตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ ในกลุ่มตัวอย่างที่อาศัยในเขตจังหวัดชลบุรีจำนวน 110 ราย ที่ได้มาจากการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วย แบบประเมินความรอบรู้ทางสุขภาพเกี่ยวกับมะเร็งเต้านมและการตรวจเต้านมด้วยตนเอง การรับรู้ความสามารถในการตรวจเต้านมด้วยตนเอง ความเชื่อเกี่ยวกับมะเร็งเต้านม การเข้าถึงบริการสุขภาพ การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองโดยรวมอยู่ในระดับเหมาะสมปานกลาง โดยปัจจัยความรอบรู้ทางสุขภาพและการรับรู้ความสามารถในการตรวจเต้านมด้วยตนเอง สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองที่เหมาะสมได้ร้อยละ 41.7 (R2 = .41, F = 38.31, p < .001) จึงมีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลและบุคลากรสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องสามารถส่งเสริมให้สตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ได้มีพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองที่เหมาะสมผ่านการพัฒนาความรอบรู้ทางสุขภาพและเพิ่มความมั่นใจในการตรวจเต้านมด้วยตนเอง เพื่อค้นหาโรคมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มแรกต่อไป
References
1. National Cancer Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Health Thailand. Hospital-Based Cancer Registry Annual Report [Online]. 2016. Available from: http://www.nci.go.th/th/File_download/Nci%20Cancer%20Registry/HOSPITAL-BASED%202014.pdf (in Thai)
2. American Cancer Society. Breast Cancer Risk and Prevention [Online]. 2016. Available from: https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer.html
3. National Cancer Institute Department of Medical Services Ministry of Public Health Thailand. Breast Cancer Screening and Diagnosis Guideline [Online]. 2012. Available from: http://www.nci.go.th/th/cpg/download/12.pdf. (in Thai)
4. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for Breast Cancer: U.S. Preventive Services Task Force Recommendation Statement. Annals of Internal Medicine, 2009; 151(10): 716-726.
5. Chatchaisucha, S., Pongthavornkamol, K., Pimpa, K., & Pornsuksawang, S. The Effectiveness of a Breast Self-Examination Educational Program on Knowledge, Health Beliefs and Practices in Community Health Volunteer. J Nurs Sci, 2011; 29(3): 64-73. (in Thai)
6. Pakkajeerasakul, P, Sumpowthong, K, Numkham, L, and Pongnikorn, D. Factors Affecting Breast Self-Examination Behavior among Thai Women in Lampang Province [Online]. 2017. Available from: file:///C:/Users/USER/Downloads/204%20(4).pdf (in Thai)
7. Guilford, K, McKinley, E, and Turner, L. Breast Cancer Knowledge, Beliefs, and Screening Behaviors of College Women: Application of the Health Belief Model. American Journal of Health Education, 2017; 40(4): 256-263.
8. Chamnanchang, S. Priyatruk, P., & Moopayak, K. (2014). Factors Associated with Breast Self-Examination Behaviors Among Women Workers. Journal of Nursing Science, 2014; 29(3), 64-73. (in Thai)
9. Techamuanwaiwit, S. Enhancing Breast Self-Examination Skills for Thai Women. Journal of Boromarajonani college of Nursing, Bangkok, 2018; 34(1), 157-166. (in Thai)
10. Green, L. W., & Kreuter, M. W. Health Program Planning an Educational and Ecological Approach. New York: Quebecor World Fairfield; 2005
11. Armin, J, Torres, CH, Vivian, J, Vergara, C, & Shaw, SJ. Breast Self-Examination Beliefs and practices, Ethnicity, and Health Literacy: Implications for Health Education to Reduce Disparities. Health Education Journal, 2014; 73(3): 274-284.
12. Srihamee, J, Somana, R, and Supannatas, S. The Effect of a Health Belief Model and Social Support from Husbands on Breast Cancer Prevention and Control among Women Age 35-55 Years Old at Tumbon Jungharm, Amphur jungharm, Roi-et Province, J Sci Technol MSU, 2010; 29(3): 243-248. (in Thai)
13. Polit DF, Beck CT. Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice. Lippincott Williams & Wilkins; 2012.
14. Health Education Division, Department of Health Service Support, Ministry of Public Health. Promotion and Assessment of Health Literacy and Behaviors [online]. 2014. Available from: file:///C:/Users/USER/Downloads/210520180714528051_linkhed%20(3).pdf. (in Thai)
15. Bunwan, M. Effect of Self-Efficacy Enhancing Program on Skill and Sustainability of Breast Self-Examination Among the Somen at Risk. Master Thesis of Nursing Science, Prince of Songkla University. 2010. (in Thai)
16. Pethsirason, R. Factor accounting for Self-Breast Examination Behavior Among Muslin Women in Pattani Province. Master Thesis of Nursing Science, Faculty of Graduate Study, Mahidol University. 2002. (in Thai)
17. Tantinantatakun, S. Behavior of Breast Cancer Prevention of Nurses in Ratchaburi Hospital, Ratchaburi Province. Master thesis, Srinakharinwirot University. 2006. (in Thai)
