Application of the PBRI Model in Oral Health Promotion
Abstract
ปัญหาฟันผุสามารถก่อให้เกิดความเจ็บปวด การติดเชื้อ และสร้างปัญหาการบดเคี้ยวอาหาร มีผลต่อน้ำหนัก การเจริญเติบโตและบุคลิกภาพของเด็ก และที่สำคัญคือปัญหาดังกล่าวยังส่งผลกระทบต่อการเรียน ทำให้เด็กหยุดเรียนอันเนื่องจากการเจ็บปวดหรือต้องไปรับการรักษาทางทันตกรรม และปัญหาฟันผุนำไปสู่การสูญเสียฟันในวัยเด็ก และอาจสะสมจนต้องสูญเสียฟันทั้งปากในวัยสูงอายุตามมา การควบคุมป้องกันโรคฟันผุสามารถดำเนินการได้ 3 ระดับ ได้แก่ 1)การป้องกันโรคระดับปฐมภูมิ (Primary prevention) เป็นการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ก่อนที่จะเกิดฟันผุ 2)การป้องกันโรคระดับทุติยภูมิ (Secondary prevention) เป็นการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากเพื่อรักษาในระยะเริ่มต้นก่อนที่จะเป็นรูผุชัดเจน และ 3) การป้องกันโรคระดับตติยภูมิ (Tertiary prevention) เป็นการรักษาฟันที่ผุเป็นรูแล้วด้วยการอุดฟัน จากแนวคิด สบช.โมเดล ดำเนินมาตรการการจัดการโรคฟันผุ โดยให้ความสำคัญกับการป้องกันโรคฟันผุอย่างมากเพราะหากรักษาฟันได้ทันท่วงทีก่อนที่จะมีความรุนแรงมากขึ้นจะช่วยประหยัดทั้งในด้านการเงิน และทรัพยากรในส่วนของทางด้านทัตกรรมเป็นอย่างมาก การแบ่งสีสามารถทำให้เห็นถึงความรุนแรงของโรคและสามารถที่จะทำการรักษาได้ทัน สำหรับแนวทางหลังจากการคัดกรองแล้ว ในส่วนของงานรักษาก็สามารถส่งต่อได้ตามขั้นตอน
References
กมลมาลย์ วิรัตน์เศรษฐสิน. (2560). สาธารณสุขและการดำเนินงานชุมชน: จากแนวคิดสู่การปฏิบัติ.
กรุงเทพฯ:
จันทพร มณีเสน.(2563).การศึกษาผลของการใช้รางจืดเป็นยาต้านพิษ.วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์ สุขภาพ,ปีที่3,ฉบับที่1,หน้า28-40,ม.ค.-เม.ย.2563.
จุฑามาศ ภูนีรับ.(2558).ผลของการดื่มชาชงรางจืด(Thunbergia laurifollia Lindl) ต่อระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเกษตรกรที่มีสารกําจัดแมลงตกค้าง.วิทยนิพนธ์ปริญญาวิทยาศาตรมหาบัณฑิต.มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร
ชุติมา ไตรรัตน์วรกุล. (2554). ทันตกรรมป้องกันในเด็กและวัยรุ่น ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 (พิมพ์ครั้งที่ 4).
กรุงเทพฯ: เบสท์ บุ๊ค.
ทีปตวริทธิ์ หาญบุญญาพิพัฒน์(2563).วิทยานิพนธ์ เรื่อง การพัฒนาตํารับยาธาตุในรูปแบบผงฟองฟู่โดยhttps://rsuir-library.rsu.ac.th/handle/123456789/431วิทยาศาตรมหาบัณฑิต.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาละชัยอุบลราชธานี.(มปป)..ย่านาง.เข้าถึงได้จาก.https://apps.phar.ubu.ac.th/thaicrudedrug/main.php?action=viewpage&pid=148
ประพันธ์ กาญจนดุษฎี และเปรมจิตต์ อินทร์สะอาด. (2561). แนวทางในการพัฒนาการเคลือบหลุมร่องฟันให้ยึดติดในฟันกรามแท้ซี่แรกของนักเรียนประถมศึกษาจังหวัดอุทัยธานี. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร, 15(3), 57-70.
เย็นหทัย แน่นหนา, ธิดา อมร และ นันทวัน เมืองนิล. (2561). การศึกษาระยะเวลาที่เหมาะสมในการลดสารพิษตกค้างในใบกะเพราโดยใช้ถ่านหุงต้มเป็นตัวดูดซับสารพิษ. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. 2(2)
วริศรา พานิชเกรียงไกร, อังคณา สมนัสทวีชัย, กัญจนา ติษยิคม, สุพล ลิมวัฒนานนท์ และจุฬาภรณ์ สุพล
ลิมวัฒนานนท์. (2560). การใช้บริการทันตกรรมของประชาชนไทย: ผลจากการสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ.2558. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 11(2), 170-181.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุพรรณบุรี. (2566). ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาสุขภาพช่องปาก. สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2566, จาก https://spb.hdc.moph.go.th/hdc.
สำนักทันตสาธารณสุข. (2561). รายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8
ประเทศไทย พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: สามเจริญพานิชย์.
สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.(2560)องค์ความรู้เกี่ยวกับการตรวจคัดกรองความเสี่ยงจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชโดยกระดาษทดสอบโคลีนเอสเตอเรส(Cholinesterase reactive paper)สำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ.(พิมพ์ครั้งที่ 2).ศูนย์สื่อและสิ่งพิมพ์แก้วเจ้าจอม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
สุดาดวง กฤษฎาพงษ์ และพนิดา ธัญญศรีสังข์. (2562). น้ำตาลอิสระ: สาเหตุของโรคฟันผุ. วิทยาสารทันตแพทย์ศาสตร์, 69(2), 110-125.
สุจินต์โตวิวิชญ์. (2556). การตรวจโคลีนเอสเตอเรสในเลือดด้วยกระดาษทดสอบพิเศษ Reactive Paper. วารสารองค์การเภสัชกรรม, 3(20), 36-44, กรกฎาคม-กันยายน. ธีรวรรณ สุวรรณ์ปรัชสิญา นราฐปนนท์
Alanazi, K. J., Subhan, S. A., Alshehri, H. M., Aljaload, M. M., Aljafary, M. H., Alazmi, M. M. &
Fawaz, A. A. (2017). Influence of Tooth Brush Grips and Brushing Techniques on Plaque Removal Efficacy. J Dent Oral Health, 4, pp. 1-7.
Lee, S.M., Kim, H.N., Lee, J.H., Kim, J.B. (2019). Association between maternal and child oral health and dental caries in Korea. J Public Health, 27, 219–227.
Sitthisettapong, T., Tasanarong, P., Phantumvanit, P. (2021). Strategic Management of Early Childhood Caries in Thailand: A Critical Overview, Frontiers in Public Health, 9 (664541). 1-7. DOI: 10.3389/fpubh.2021.664541
Walsh, T., Worthington, H.V., Glenny, A.M., Marinho, V.C., & Jeroncic, A. (2019). Fluoride toothpastes of different concentrations for preventing dental caries. Cochrane Database of Systematic Reviews, 3(3), CD007868.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Council of Community Public Health
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
- บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน
