ความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดลำปาง
คำสำคัญ:
โรคไข้เลือดออก, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พฤติกรรมการป้องกันโรค, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพและการป้องกันโรคไข้เลือดออกตามทฤษฎี ความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลกับพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก และความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างคืออาสาสมัครสาธารณสุข จังหวัดลำปาง ใช้สูตรการคำนวณขนาดกลุ่มตัวอย่างของ Daniel เท่ากับ 624 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถามแบบออนไลน์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ สถติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมานใช้การทดสอบไคสแควร์ การทดสอบของฟิชเชอร์ และสัมประสิทธิ์สัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก อยู่ในระดับดี ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่าปัจจัยส่วนบุคคล เพศ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) ความรอบรู้ด้านสุขภาพจำแนกรายด้าน ได้แก่ การเข้าถึงข้อมูลทางสุขภาพและบริการสุขภาพในการป้องกันโรคไข้เลือดออก ความเข้าใจในการป้องกันโรคไข้เลือดออก การสื่อสารในการป้องกันโรคไข้เลือดออก การจัดการตนเองให้มีความปลอดภัยจากโรคไข้เลือดออก การตัดสินใจในการป้องกันโรคไข้เลือดออกและ การรู้เท่าทันสื่อในการป้องกันโรคไข้เลือดออก มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดลำปาง อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (P< 0.05)
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. (2562). รายงานการพยากรณ์โรค “ไข้เลือดออก”. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
กรมควบคุมโรค. (2566). ไข้เลือดออก (Dengue fever) [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี กรมควบคุมโรค. [เข้าถึงเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=44
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข (2556). แนวทางการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพ (Health Literacy) เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 3อ.2ส. และลดเสี่ยง. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
กองระบาดวิทยา. (2567). ข้อมูลจากรายงานการเฝ้าระวังโรคทางระบาดวิทยา (506) กองระบาดวิทยา ปี พ.ศ. 2567 [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2566] เข้าถึงได้จาก https://lookerstudio.google .com/u/0/reporting/dfa7d4e2-b7f5-48ed-b40a-54f1cd4cbdfb/page/cFWgC?s=uJijraAskGk
กองโรคติดต่อนำโดยแมลง กระทรวงสาธารณสุข. (2566). รายงานประเมินความเสี่ยงการระบาดโรคติดต่อนำโดยแมลง ปี พ.ศ. 2566 [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2566] สืบค้นจาก https://ddc.moph. go.th/uploads/publish/13982202303100 75357.pdf
กองโรคติดต่อนำโดยแมลง. (2566). รายงานประเมินความเสี่ยงการระบาดโรคติดต่อนำโดยแมลง ปี พ.ศ. 2566. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน. (2546). แผนยุทธศาสตร์การดำเนินงาน สุขภาพภาคประชาชน พิมพ์ครั้งที่ 3. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์ การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กองสุขศึกษา. (2561). การเสริมสร้างและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มเด็กและ เยาวชน (อายุ 7-14 ปี) กลุ่มประชาชนที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป ฉบับปรับปรุง ปี 2561.
กองสุขศึกษา. (2561). รายงานผลการประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ พ.ศ. 2561. กรุงเทพฯ.
จิตติยา ใจคำ. (2564). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพตามหลัก 3อ. 2ส. ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน. วารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีนครลำปาง. 8(2), 1-24. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/johss/ article/view/247806/170566
เบญจมาภรณ์ ภิญโญพรพาณิชย์ และ นิรันตา ไชยพาน. (2556). การวิเคราะหยุทธศาสตรการสื่อสารสาธารณะกรมควบคุมโรคตามกรอบการพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐ. วารสารกรมควบคุมโรค, 39(2), 168 – 176. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/154458
ปรีชา พุกจีน, อมรศักดิ์ โพธิ์อ่ำ และ พุฒิพงศ์ มากมาย. (2566). ความรอบรู้ด้านสุขภาพที่มีผลต่อการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดปัตตานี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น, 4(1) , 81–91.
พรพรรณ สมินทร์ปัญญา อำไพวรรณ ทุมแสน และสุภัจฉรี มะกรครรภ์. (2563). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการป้องกันโรค ไข้เลือดออกของประชาชน บ้านคั่นตะเคียน ตำบลมิตรภาพ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัด สระบุรี. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 18(35), 37-51.
วรพจน์ อนุเอกจิตร. (2557). การศึกษาเปรียบเทียบปัจจัยส่วนบุคคลของพนักงานกับความคิดเห็นของพนักงานที่มีต่อการนำระบบการวัดผลการปฏิบัติงานดุลยภาพ และผลการดำเนินงานด้านการเงิน ของบริษัทซอฟต์ แวร์ในกรุงเทพมหานคร . มหาวิทยาลัยนานาชาติแสตมฟอร์ด/กรุงเทพฯ. https://doi. nrct.go.th/ListDoi/listDetail?Resolve_DOI=10.14458/STIU.the.2014.31
วีระ กองสนั่น และอมรศักดิ์ โพธิ์อ่ำ (2563). ความรอบรู้ด้านสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกัน และควบคุมโรคไข้เลือดออก ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เขตตำบลหนองใหญ่ อำเภอ ปราสาท จังหวัดสุรินทร์. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 3(1), 35–44. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jhscph/article/view/242031
สำนักงานป้องกันและควบคุมโรคที่ 10 เชียงใหม่. (2554). คู่มือแนวทางการดำเนินงานอำเภอเข้มแข็งต้นแบบโรคไข้เลือดออก [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 1 สิงหาคม 2567] สืบค้นจาก http://www.dpc10.ddc. moph.go.th/data/download.php?file=725_7.pdf
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำปาง. (2566). ข้อมูลทั่วไปจังหวัดลำปาง. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 1 สิงหาคม 2567] สืบค้นจาก https://www2.lampang.go.th/general-info/
สุภาภรณ์ วงธิ. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัคร สาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุโขทัย [ปริญญานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2564.
อัญชลี จันทรินทรากร. (2557). ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพกับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ในเขตเทศบาลตำบลสวนหลวง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทราสาคร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์: กรุงเทพฯ. DOI : 10.14457/KU.the.2014.42
Daniel W.W. (2010). Biostatistics: Basic Concepts and Methodology for the HealthSciences. (9thed). New York: John Wiley & Sons.
Green, L.W. (1991). Health Education Planning: A Diagnostic Approach. California : Mayfied.
Nutbeam, D. (2009). Defining and measuring health literacy: what can we learn from literacy studies? J Public Health. 54: 303-305. https://doi.org/10.1007/s00038-009-0050-x
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดสุพรรณบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม
