ปัญหาสุขภาพจิตของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง จังหวัดเชียงราย

จุทามาศ เมืองมูล; พิณัฏฐิณีย์ จิตคำ; อนุสรา บุญจิตร; เนตรา สมกำลัง; พัชรินทร์ วินยางค์กูล; วัชรพงษ์ เรือนคำ

ผู้แต่ง

จุทามาศ เมืองมูล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
พิณัฏฐิณีย์ จิตคำ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
อนุสรา บุญจิตร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
เนตรา สมกำลัง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
พัชรินทร์ วินยางค์กูล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
วัชรพงษ์ เรือนคำ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

คำสำคัญ:

ปัญหาสุขภาพจิต, ผู้ดูแลผู้สูงอายุ, โรคเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาสุขภาพจิตและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อปัญหาสุขภาพจิตผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง จังหวัดเชียงราย กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง จำนวน 400 คน เครื่องมือวิจัย คือ แบบสอบถามปัจจัยส่วนบุคคล แบบประเมินความเครียด แบบประเมินความวิตกกังวล แบบประเมินภาวะซึมเศร้า เก็บรวบรวมข้อมูลในเดือนมีนาคมถึงเดือนตุลาคม 2565 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา จำนวนและร้อยละ วิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อปัญหาสุขภาพจิต โดยใช้การวิเคราะห์ไคว์สแคว์ ที่ระดับนัยสำคัญ .05

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 74.5 อายุเฉลี่ย 45.2 ปี ส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ 40-49 ปี ร้อยละ 49.0 มีการศึกษาส่วนใหญ่จบระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ปวช. ร้อยละ 37.0 สถานภาพสมรส ร้อยละ 65.5 มีรายได้พอเพียงแต่ไม่เหลือเก็บ ร้อยละ 53.0 มีสัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว ร้อยละ 77.7 ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรังที่เป็นพ่อหรือแม่ ร้อยละ 47.0 มีความเครียดระดับน้อย ร้อยละ 50.2 มีความวิตกกังวลระดับต่ำ ร้อยละ 54.5 มีภาวะซึมเศร้าระดับน้อย ร้อยละ 32.5 สำหรับการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า เพศมีความสัมพันธ์กับสุขภาพจิตทั้งสามด้าน (ความเครียด ความวิตกกังวล และภาวะซึมเศร้า) ที่ระดับนัยสำคัญ .05 ( $gif.latex?\chi$ ² = 17.634 p-value = 0.001, $gif.latex?\chi$ ² = 9.234 p-value = 0.029, และ $gif.latex?\chi$ ² = 12.594 p-value = 0.001) ส่วนความเพียงพอของรายได้และความสัมพันธ์ในครอบครัวมีความสัมพันธ์กับความเครียดที่ระดับนัยสำคัญ .05 ( $gif.latex?\chi$ ² = 9.372 p-value = 0.030, และ $gif.latex?\chi$ ² = 8.919 p-value = 0.038) จากศึกษาครั้งนี้พบว่าสุขภาพจิตของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง ยังเป็นปัญหาทั้งความเครียด ความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง หน่วยงานภาครัฐ เช่น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อาสาสมัครสาธารณสุขในพื้นที่ต้องเข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลเรื่องสุขภาพจิตของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute (TGRI). Situation of the Thai older persons 2021. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2022. (in Thai)

The Bureau of Registration Administration (BORA). Population statistics by province, December 2022 [internet]. 2023 [cited 2023 June 10]. Available from: https://stat.bora.dopa.go.th/StatMIS/#/ReportStat/3 (in Thai)

Department of Mental Health, Ministry of Public Health. Guidelines for psychological social care of the elderly to prevent mental health problems. 4th ed. Nonthaburi: Agricultural Cooperative Federation of Thailand Limited; 2015. (in Thai)

Kitreerawutiwong N. Chronic illness care in primary care. J Pub Health Nurse 2016;30(1):113-26.

Strategy and planning division, Ministry of Public Health. Standard report of Ministry of Public Health [internet]. 2023 [cited 2023 June 10]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php (in Thai)

Supaporn K. Caregiver burden and mental health problems among the caregivers of the elderly at home-based palliative stage. KJN 2020;27(1):150-61. (in Thai)

Aggar C. Issues caring burden. Australian Nursing Journal 2012;20(5):35.

Gray R., Thepsuwan S., Thongcharoenchupong N., Poomsaithong P. Elderly care: happiness and stress. 1st ed. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research. Mahidol University; 2013. (in Thai)

Roscoe JT. Fundamental research statistics for the behavioral sciences. New York: Holt Rinehart and Winston, Inc; 1969.

Mahatnirunkul S, Pumpisalchai W, Thapanya P. The construction of Suan Prung Stress Test for Thai Population. Bulletin of Suan Prung 1997;13(3):1-20. (in Thai)

Spielberger CD. Manual for the State-Trait-Anxiety Inventory: STAI (form Y). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press; 1983.

Tapinta D. Reduction of anxiety of staff nurses working with AIDS patients through cognitive reconstructuring and mindfulness training. [Thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 1991. (in Thai)

Department of Mental Health, Ministry of Public Health. Guidebook of depressive disorders surveillance and care : provincial level (revised edition III; 2014); 2014. (in Thai)

McMillan SC, Small BJ. Using the cope intervention for family caregivers to improve symptoms of hospice homecare patients: a clinical trial. Oncol. Nurs. Forum 2007;34:313-21.

Sanderson C, Lobb EA, Mowll J, Butow PN, McGowan N, Price MA. Signs of post-traumatic stress disorder in caregivers following an expected death: a qualitative study. Palliat. Med. 2013;27(7):625-31.

Yongpattanajit S, MonKong S, Sutti N. Caregivers’ stress and coping with stress from caring for terminally Ill patients in a palliative care unit. JTNMC 2020;35(2):117-31. (in Thai)

Yoosamran K, Chanaphant S, Keankarn P. Stress and stress-coping of caregivers for dependent older adults, Mueang district, Nakhon Ratchasima province. RHPC9Journal 2022;16(1):1-16. (in Thai)

Tabsee P. The factors affect to anxiety among caregivers of terminally Ill patients with chronic disease. JPCN 2019;2(3):1-16. (in Thai)

Juan CAL, Elizabeth N, Teresita VC, Alison D, Miriam JM, Maria LMC. Health–related quality of life in caregivers of individuals with traumatic brain injury from Guadalajara, Mexico. J Rehabi Med 2011;43:983–6.

Spielberger CD. Anxiety as an emotional state. in Spielberger CD (Ed.). Anxiety: current trends in theory and research. New York: Academic Press; 1972.

Khongsaman P, Kespichayawattana J, Chimluang J. Factors related to death anxiety among family caregivers of advanced cancer patients. KJN 2020;27(1):85-97. (in Thai)

Chansungnoen J, Maneechote P, Sawatdee D. Anxiety in caregiver of patients with traumatic brain injury. J.SCT 2017;10(1):71-8. (in Thai)

Jaikhamsuep R, Wanaratwichit C. Psychological well-being among caregivers of end of life cancer patients: from concept to practice. BCNUT J Nurs. 2019;11(1):213-23. (in Thai)

Chaichana K. Depression among family caregivers of long-term care patients in Khuntan district, Chiang Rai, Thailand. CMJ 2020;12(2):68-86. (in Thai)

Thaneerat T, Panitangkool Y, Doungyota T, Tooreerach U, Kimsao P. Prevalence of depression, anxiety, and associated factors in caregivers of geriatric psychiatric patients. J Psychiatr Assoc Thailand 2016;61(4):319-30. (in Thai)

Chayawatto C. Depression in the caregivers of Stroke patients. Region 4-5 Medical Journal 2016;35(1):14-27. (in Thai)