ผลของการประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรมผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ชุมชนตำบลบ้านฉาง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อเปรียบเทียบค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต ก่อนและหลังประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรมกลุ่มทดลอง  2) เพื่อเปรียบเทียบค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมหลังประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรม  3) เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการปฏิบัติตนในการสร้างเสริมสุขภาพหลังประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรมระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานและผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 72 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 36 ราย และกลุ่มควบคุม จำนวน 36 ราย เลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์คุณสมบัติ เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ได้แก่รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรม ประกอบด้วย หลักปฏิบัติ 3ส (หลักการสวดมนต์ เจริญสมาธิ สนทนาธรรม) หลักปฏิบัติ 3อ (หลักการออกกำลังกาย การกำหนดอาหาร การควบคุมอารมณ์) หลักปฏิบัติ 1น (การนำหลักปฏิบัติ 3ส 3อ ปฏิบัติตามวิถีชีวิต) ฝึกปฏิบัติแต่ละกิจกรรมใช้ระยะเวลา 1 ชั่วโมง ห่างกันกิจกรรมละ 1 สัปดาห์ เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรม ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่าน หาค่าดัชนีของความสอดคล้อง ได้เท่ากับ .71 และค่าความเชื่อมั่น (Reliability) เท่ากับ .70 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต ก่อนและหลังประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรมกลุ่มทดลองใช้สถิติ Pair sample t–test และเปรียบเทียบค่าน้ำตาลในเลือด ค่าความดันโลหิต ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม และเปรียบเทียบพฤติกรรมการปฏิบัติตนในการสร้างเสริมสุขภาพหลังประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรมระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ใช้สถิติ Independent sample t–test

ผลการศึกษา พบว่า หลังการประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรม กลุ่มทดลองมีระดับค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต Systolic ต่ำกว่าก่อนการทดลอง แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 เปรียบเทียบค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต Systolic ระหว่างกลุ่มทดลอง และควบคุม พบว่า กลุ่มทดลองมีค่าน้ำตาลในเลือดและค่าความดันโลหิต Systolic ลดลงกว่ากลุ่มควบคุม แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพหลังการประยุกต์ใช้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพด้วยหลักวิถีธรรม สูงกว่ากลุ่มควบคุม แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01