การประเมินปริมาณและชนิดของแบคทีเรีย ในอากาศภายในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำบล

บทคัดย่อ

บทนำ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล มีผู้เข้าใช้บริการจำนวนมาก ระบบปรับอากาศภายในอาคารหาก
บำรุงรักษาไม่ได้มาตรฐานเพียงพอ อาจก่อให้เกิดปัญหาการแพร่กระจายของแบคทีเรียในอากาศภายในอาคาร
และก่อให้เกิดโรคกับผู้เข้ารับบริการได้
วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินปริมาณและชนิดของแบคทีเรียในอากาศภายในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
วิธีการศึกษา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง (cross-sectional descriptive study) โดย
เก็บตัวอย่างอากาศช่วงฤดูฝนในห้องตรวจรักษา จังหวัดนครสวรรค์ จำนวน 30 แห่ง รวม 630 ตัวอย่าง ทำการ
เก็บตัวอย่างแบคทีเรียด้วยเครื่องแอนเดอร์เซน อิมแพคเตอร์ ชนิดชั้นเดียว คุณภาพอากาศด้านกายภาพและเคมี
ตรวจวัดโดยใช้เครื่องมือชนิดอ่านค่าได้ทันที วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน
ผลการศึกษา ชนิดของแบคทีเรียที่พบมากในการศึกษาครั้งนี้มี 3 ชนิด ได้แก่ Staphylococcus,
Corynebacterium, Streptococcus และปริมาณแบคทีเรียมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 583.19+304.36 CFU/m3
ซึ่ง
เกินค่าแนะนำของสำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย (ไม่เกิน 500 CFU/m3
) และองค์การอนามัยโลก (ไม่เกิน
100 CFU/m3
) โดยปริมาณแบคทีเรียขณะให้บริการ (828.86+375.01 CFU/m3
) มีปริมาณแบคทีเรียสูงกว่า
ก่อนให้บริการ (409.61+122.20 CFU/m3
) และหลังให้บริการ (511.09+164.78 CFU/m3
) อย่างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติ (p<0.05) โดยปริมาณแบคทีเรียในอากาศภายในห้องตรวจรักษาที่มีอุณหภูมิ (>26o
C) การเคลื่อนที่
อากาศ (>0.30 m/s) และปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (>1,000 ppm) เกินข้อแนะนำของสำนักอนามัย จะ
มีปริมาณแบคทีเรียสูงกว่าที่ได้ตามข้อแนะนำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และค่าสัดส่วนของ I/O มีค่า
สูงถึง 16 เท่า แสดงให้เห็นว่าแหล่งกำเนิดแบคทีเรียในอากาศภายในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมาจาก
แหล่งกำเนิดภายในอาคาร
สรุป พบปริมาณแบคทีเรียภายในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดนครสวรรค์ เกินค่าแนะนำของ
สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย (ไม่เกิน 500 CFU/m3
) และองค์การอนามัยโลก (ไม่เกิน 100 CFU/m3
)
และแหล่งกำเนิดแบคทีเรียมาจากภายในอาคาร