ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นต่อการสูญเสียมวลกระดูก ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีและแนวทางการดูแลเบื้อง ต้นด้านโภชนาการ
คำสำคัญ:
เอชไอวี, กระดูก, อาหาร, โภชนาการบทคัดย่อ
ผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีความจำเป็นต้องรับประทานยาต้านเชื้อไวรัสอย่างสม่ำเสมอเพื่อควบคุมปริมาณไวรัสในร่างกายไม่ให้สูงเกินไปเพื่อป้องกันการติดเชื้อฉวยโอกาส ปัจจุบันผู้ติดเชื้อเอชไอวีในประเทศไทยสามารถเข้าถึงการรักษาด้วยยาต้านไวรัสในสัดส่วนที่สูง อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาพบว่ายาต้านไวรัสที่ผู้ติดเชื้อเอชไอวีรับประทานนั้นมีผลข้างเคียงหลากหลายรูปแบบ หนึ่งในรูปแบบที่มักพบได้มากคือการเพิ่มความเสี่ยงต่อการสูญเสียมวลกระดูกทั้งการดึงแคลเซียมออกจากกระดูกและยับยั้งการดูดซึมวิตามินดีที่จำเป็นต่อการดูดซึมแคลเซียม เป็นต้น จากรายงานที่ผ่านมา พบว่า คนไทยทั่วไปมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่เป็นแหล่งของแคลเซียมได้ไม่เพียงพอต่อคำแนะนำต่อวัน ดังนั้น ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านเชื้อไวรัสจึงถือเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการสูญเสียมวลกระดูกได้มากกว่าคนทั่วไป เนื่องมาจากผลข้างเคียงของยาต้านไวรัส แนวทางการดูแลเบื้องต้นด้านโภชนาการสามารถทำได้โดยการส่งเสริมให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีรับประทานอาหารที่มีสารอาหารจำเป็นต่อมวลกระดูก ได้แก่ แคลเซียม วิตามินดี แมกนีเซียม และฟอสฟอรัส เพื่อเพิ่มโอกาสในการดูดซึมสารอาหารดังกล่าวเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งการให้โภชนบำบัดทางการแพทย์ของนักกำหนดอาหารวิชาชีพสามารถเป็นทางเลือกหนึ่งที่สามารถใช้ในการดูแลและส่งเสริมพฤติกรรมการรับประทานอาหารของผู้ติดเชื้อเอชไอวีให้เหมาะสมได้ อย่างไรก็ตามยังต้องอาศัยการศึกษาวิจัยในอนาคตถึงประสิทธิผลของการให้โภชนบำบัดทางการแพทย์และระยะเวลาที่เหมาะสมที่ผู้ติดเชื้อเอชไอวีควรได้รับ
References
2. von Feigenblatt OF. The Thai Ethnocracy Unravels: A Critical Cultural Analysis of Thailand’s Socio-Political Unrest. J Alt Perspect Soc Sci. 2009; 1: 583-611.
3. Obi SN, Ifebunandu NA, Onyebuchi AK. Nutritional status of HIV-positive individuals on free HAART treatment in a developing nation. J Infect DevCtries. 2010; 4: 745-9.
4. Kosulwat V. The nutrition and health transition in Thailand. Public Health Nutr. 2002; 5: 183–9.
5. Pongchaiyakul C, Charoenkiatkul S, Kosulwat V, Rojroongwasinkul N, Rajatanavin R. Dietary Calcium Intake among Rural Thais in Northeastern Thailand. J Med Assoc Thai. 2008; 91: 153-8.
6. Warensjö E, Byberg L, Melhus H, Gedeborg R, Mallmin H, Wolk A, Michaëlsso K. Dietary calcium intake and risk of fracture and osteoporosis: prospective longitudinal cohort study. BMJ. 2011; 342: d1473.
7. Madureira M, Ciconelli RM, Pereira RMR. Quality of life measurements in patients with osteoporosis and fractures. CLINICS. 2012; 67: 1315-20.
8. Montessori V, Press N, Harris M, Akagi L, Montaner JSG. Adverse effects of antiretroviral therapy for HIV infection. CMAJ. 2004; 170: 229–38.
9. McComsey, Tebas P, Shane E, Yin MT, Overton ET, Huang JS, Aldrovandi GM, Cardoso SW, Santana JL, Brown TT. Bone disease in HIV infection: a practical review and recommendations for HIV care providers. Clin Infect Dis. 2010; 51: 937-46.
10. Angkurawaranon C, Wattanatchariya N, Doyle P, Nitsch D. Urbanization and Non-communicable disease mortality in Thailand: an ecological correlation study. Trop. Med Int Health. 2013; 18: 130–40.
11. UNAIDS. Global report 2013 [Internet]. 2013 [accessed May 2017, 20]. Available from: http://www.unaids.org/en/resources/campaigns/globalreport2013/factsheet/.
12. Department of Disease Control. Thailand National Guidelines on HIV/AIDS Treatment and Prevention 2014. Ministry of Public Health, Thailand. 2014.
13. Hsu JW-C, Pencharz PB, Macallan D, Tomkins A. Macronutrients and HIV/AIDS: a review of current evidence. World Health Organization, 2005. Consultation on Nutrition and HIV/AIDS in Africa. Evidence, lessons and recommendations for action. Durban, South Africa, 10-13 April 2005.
14. Serwadda D, Mugerwa R, Sewankambo N. Slim disease: a new disease in Uganda and its association with HTLV-III infection. Lancet. 1985; 2: 849–52.
15. Chubineh S, McGowan J. Nausea and Vomitting HIV: a symptom review. Int J STD AIDS. 2008; 11: 723-8.
16. Semba RD, Shah N, Strathdee SA, Vlahov D. High prevalence of iron deficiencyand anemia among female injection drug users with andwithout HIV infection. J Acquir Immune DeficSyndr. 2002; 29: 142–4
17. Tang AM, Smit E, Semba RD, Shah N, Lyles CM, Li D, Vlahov D. Improved antioxidant status among HIV-infected injecting drug users on potent antiretroviral therapy. J Acquir Immune Defc Syndr. 2000; 23: 321–6.
18. Rousseau MC, Molines C, Moreau J, Delmont J. Influenceof highly active antiretroviral therapy on micronutrient profilesin HIV-infected patients. Ann Nutr Metab. 2000; 44: 212–6.
19. Look MP, Rockstroch JK, Rao GS, Kreuzer KA, Spengler U, Sauerbruch T. Serum selenium versus lymphocyte subsets and markers of disease progression and inflammatoryresponse in human immunodeficienc virus-infection.Biol Trace ElemRes. 1997; 56: 31–41.
20. McCormick CL, Francis AM, Iliffe K, Webb H, Douch CJ, Pakianathan M, Macallan DC. Increasing obesity in treated female HIV patients from Sub-Saharan Africa: potential causes and possible targets for intervention. Front Immunol. 2014; 5: 507.
21. Ogunmola OJ, Oladosu OY, Olamoyegun AM. Association of hypertension and obesity with HIV and antiretroviral therapy in a rural tertiary health center in Nigeria: a cross-sectional cohort study. Vasc Health Risk Manag. 2014; 10: 129–37.
22. Kim DJ, Westfall AO, Chamot E, Willig AL, Mugavero MJ, Ritchie C, Burkholder GA, Crane HM, Raper JL, Saag MS, Willig JH. Multimorbidity patterns in HIV-infected patients: the role of obesity in chronic disease clustering. J Acquir Immune DeficSyndr. 2012; 61: 600-5.
23. Ofotokun I, Weitzmann N, Vunnava A, Sheth A, Villinger F, Zhou J, Williams E, Sanford S, Rivas M, Lennox J. HAART-induced Immune Reconstitution: A Driving Force Behind Bone Resorption in HIV/AIDS. 18th CROI Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections; Feb 27 - Mar 2, 2011; Boston, MA ; 2011.
24. Haskelberg H, Hoy JF, Amin J, Ebeling PR, Emery S, Carr A. Changes in Bone Turnover and Bone Loss in HIV-Infected Patients Changing Treatment to Tenofovir-Emtricitabine or Abacavir-Lamivudine. PLoS ONE. 2012; 7(6): e38377.
25. Cazanave C, Dupon M, Lavignolle-Aurillac V, Barthe N, Lawson-Ayayi S, Mehsen N, Mercié P, Morlat P, Thiébaut R, Dabis F. Reduced bone mineral density in HIV-infected patients: prevalence and associated factors. AIDS. 2008; 2: 395-402.
26. Bhatia V. Dietary calcium intake - a critical reappraisal. Indian J Med Res. 2008; 127: 269-73.
27. vanovitch K, Klaewkla J, Chongsuwat R, Viwatwongkasem C, Kitvorapat W. The Intake of Energy and Selected Nutrients by Thai Urban Sedentary Workers: An Evaluation of Adherence to Dietary Recommendations. J Nutr Metab. 2014; 2014: 1-17.
28. Nimitphong H, Holick MF. Vitamin D status and sun exposure in Southeast Asia. Dermatoendocrinol. 2013; 5: 34–7.
29. Bonjocha A, Figuerasb M, Estanya C, Perez-Alvareza N, Rosalesc J, Rioc L, Gregorioc S, Puiga J, Gomeza G, Cloteta B, Negredo E. High prevalence of and progression to low bone mineral density in HIV-infected patients: a longitudinal cohort study. AIDS. 2010; 24: 2827–33.
30. Borderia M, Gibellini D, Vescini F, Crignis ED, Cimatti L, Biagetti C, Tampellini L, Maria C. Metabolic bone disease in HIV infection. AIDS. 2009; 23: 1297–310.
31. Gill US, Zissimopoulos A, Al-Shamma S, Burke K, McPhail MJW, Barr DA, Kallis YN, Marley RTC, Kooner P, Foster GR, Kennedy PTF. Assessment of Bone Mineral Density in Tenofovir-Treated Patients With Chronic Hepatitis B: Can the Fracture Risk Assessment Tool Identify Those at Greatest Risk? J Infect Dis. 2015; 211: 374–82.
32. Welz T, Childs K, Ibrahim F, Poulton M, Taylor CB, Moniz CF, Post FA. Efavirenz is associated with severe vitamin D defciency and increased alkaline phosphatase. AIDS. 2010; 24: 1923-8.
33. Gutierrez F, Masia M. The Role of HIV and Antiretroviral Therapy in Bone. AIDS Rev. 2011; 13: 109-18.
34. McComseya GA, Kendall MA, Tebas P, Swindells S, Hogg E, Alston-Smith B, Suckow C, Gopalakrishnan G, Bensoni C, Wohl DA. Alendronate with calcium and vitamin D supplementation is safe and effective for the treatment of decreased bone mineral density in HIV. AIDS. 2007; 21: 2473–82.
35. Todd JA, Robinson RJ. Osteoporosis and exercise. Postgrad Med J. 2003; 79: 320–3.
36. Holick MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr. 2004; 80: 1678–88.
37. Harinarayan CV, Holick MF, Prasad UV, Vani PS, Himabindu G. Vitamin D status and sun exposure in India. Dermatoendocrinol. 2013; 5: 130–41.
38. Morris SF, Wylie-Rosett J. Medical Nutrition Therapy: A Key to Diabetes Management and Prevention. Clin Diabetes. 2010; 28: 12-8.
39. Adar SE, Sinai T, Yosefy C, Henkin Y. Nutritional Recommendations for Cardiovascular Disease Prevention. Nutrients. 2013; 5: 3646-83.
40. Reiter CS, Graves L. Nutrition Therapy for Eating Disorders. Nutrition in Clinical Practice 2010; 25: 122-36.
41. Figueiredo SM, Penido MGMG, Guimaraes MMM, Machado LJC, Filho SAV, Fausto MA, Antunes CMF, Caligiorne RB, Greco DB. Effects of dietary intervention on lipids profileof HIV infected patients on antiretroviral treatment (ART). ESJ. 2013; 9: 1857–7881.
42. Filteau S, PrayGod G, Kasonka L, Woodd S, Rehman AM, Chisenga M, Siame J, Koethe JR, Changalucha J, Michael D, Kidola J, Manno D, Larke N, Yilma D, Heimburger DC, Friis H, Kelly P. Effects on mortality of a nutritional intervention for malnourished HIV-infected adults referred for antiretroviral therapy: a randomised controlled trial. BMC Medicine. 2015; 13: 1-13.
43. Vecchi VL, Soresi M, Giannitrapani L, Mazzola G, Sala SL, Tramuto F, Caruso G, Colomba C, Mansueto P, Madonia S, Montalto G, Carlo PD. Dairy calcium intake and lifestyle risk factors for bone loss in hiv-infected and uninfected mediterranean subjects. BMC Infect Dis. 2012; 12: 192.
44. Nerad J, Romeyn M, Silverman E, Allen-Reid J, Dieterich D, Merchant J, Pelletier VA, Tinnerello D, Fenton M. General nutrition management in patients infected with Human ImmunodeficiencyVirus. CID. 2003; 36: 52-62.
45. US Institute of Medicine, Food and Nutrition Board. Dietary Reference Intakes for Calcium, Phosphorus, Magnesium, Vitamin D, and Fluoride. Washington, DC: National Academies Press; 1997.
46. World Health Organization. Nutrient requirements for people living with HIV/AIDS. Report of a technical consultation. Geneva, 13–15 May 2003.
47. Bains K, Shruti K. Analysis of various vegetable preparations for calcium, iron and zinc intake of Punjabi urban and rural families. Nat Prod Radiance. 2007; 6(2): 106-10.
48. Silanikove N, Leitner G, Merin U. The interrelationships between lactose intolerance and the modern dairy industry: Global perspectives in evolutional and historical backgrounds. Nutrients. 2015; 7: 7312-31.
49. Eadmusik S, Puwastien P, Nitithamyong A. Production of hard tofu from calcium fortified soybean milk and its chemical and sensory properties. KKU Res J. 2013; 18: 371-9.