การสำรวจภาวะสุขภาพของบุคลากร โรงพยาบาลรามาธิบดี

ผู้แต่ง

  • สุนันท์ วงศ์วิศวะกร คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
  • วิมานแมน คงกำแพง คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
  • แสงทอง ธีระทองคำ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

DOI:

https://doi.org/10.14456/jmu.2025.29

คำสำคัญ:

ภาวะสุขภาพ, พฤติกรรมสุขภาพ, ความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด, บุคลากรสุขภาพ

บทคัดย่อ

           การพัฒนางานประจำสู่งานวิจัยเพื่อศึกษาภาวะสุขภาพ และปัจจัยทำนายความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของบุคลากร คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี กลุ่มตัวอย่างคือ บุคลากรที่ได้รับการตรวจสุขภาพในปีงบประมาณ 2564 และ 2565 จำนวน 5,429 ราย และ 5,440 ราย เก็บข้อมูลจากฐานข้อมูลในโปรแกรม Electronic Medical Records (EMR) ICheck up ได้แก่ ข้อมูลส่วนบุคคล พฤติกรรมสุขภาพ ผลการตรวจร่างกาย และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา Fisher’s extract, Pearson’s Correlation Coefficient และ Logistic Regression ผลการศึกษาพบว่า ในปีงบประมาณ 2564 และ 2565 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 85.74 และร้อยละ 85) มีอายุเฉลี่ย 36.47 และ 36.75 ปี  พฤติกรรมสุขภาพอยู่ในเกณฑ์ดีทุกด้าน ยกเว้น การออกกำลังกาย กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีผลการตรวจดัชนีมวลกาย เส้นรอบเอว ความดันโลหิตตัวบนและตัวล่าง อยู่ในเกณฑ์ปกติ (ร้อยละ 50.36, ร้อยละ 51.73; ร้อยละ 58.89, ร้อยละ 62.06; ร้อยละ 94.47, ร้อยละ 93.55; ร้อยละ 95.10, ร้อยละ 94.89 ตามลำดับ)

           กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการและเอกซเรย์ทรวงอกปกติ ยกเว้น การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดอยู่ในระดับต่ำ (ร้อยละ 98.30, 98.61) และพบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับเพศ อายุ ดัชนีมวลกาย เส้นรอบเอว ความดันโลหิตตัวบนและตัวล่าง น้ำตาลในเลือด ไขมันตัวดี ไขมันตัวร้าย ไตรกลีเซอไรด์ และอัตราการกรองไต (p <.01 )  นอกจากนี้ ปัจจัยทำนายความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของบุคลากรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศชาย (OR=27.64, OR=70.61) อายุ (OR=3.05, OR=3.62) ความดันโลหิตตัวบน (OR=1.35, OR=1.38)  ไขมันเอชดีแอล (OR=0.74, OR 0.73) และไขมันแอลดีแอล (OR=1.04, OR= 1.05)  ผลการศึกษามีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรเพศชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปี ความดันโลหิตตัวบน และไขมันแอลดีแอลสูง มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ควรได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเชิงรุก ทั้งด้านการรับประทานอาหาร โดยลดอาหารหวาน มัน เค็ม ลดการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา และเพิ่มการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ลดการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะโรคหัวใจและหลอดเลือด

เอกสารอ้างอิง

กองโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข (2566, 18 มกราคม). จำนวนและอัตราตายด้วย 5 โรคไม่ติดต่อ (NCD) ปี 2560-2564. สำนักโรคไม่ติดต่อกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. http://thaincd.com/

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล. (2567, 18 มกราคม). ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดออนไลน์. https://www.rama.mahidol.ac.th/cardio_vascular_risk/thai_cv_risk_score/

พิทยา ธรรมวงศา และ วงศา เล้าหศิริวงศ์. (2561). สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 34(3), 119-132.

พิมลพรรณ ดีเมฆ และ ศิริพร เงินทอง. (2562, 20 ธันวาคม). พฤติกรรมสุขภาพของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 6 สถาบันวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. https://research.kpru.ac.th/research2/pages/filere/9892020-01-10.pdf

ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (2566). การให้ความรู้และสร้างทักษะเพื่อการดูแลโรคเบาหวานด้วยตนเอง. ในสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพ-รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.(บ.ก.), แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566 (น. 39-48). ศรีเมืองการพิมพ์.

รุ่งนภา ศิริพรไพบูลย์ และ ทวีศักดิ์ ศิริพรไพบูลย์. (2561). การประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดด้วยแบบประเมิน Thai CV risk score ในบุคลากรสาธารณสุขอำเภอเมืองตาก. วารสารวิชาการป้องกันควบคุมโรค สคร. 2 พิษณุโลก, 5(1), 1-20.

ลลิตา บุญงาม, ชนัญชิดาดุษฎี ทูลศิริ, และ สุวรรณา จันทร์ประเสริฐ. (2560). ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายแบบชี่กงต่อระดับความดันโลหิตของสตรีกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง อำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 25(1), 82-94.

วรรณภา ประทุมโทน, พนารัตน์ เจนจบ, สมตระกูล ราศิริ, และ นันทวรรณ ธีรพงศ์. (2562). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพแบบมีส่วนร่วมต่อพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพและสถานะสุขภาพของบุคลากรวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 28(ฉบับพิเศษ), 96-118.

วิชัย เอกพลากร. (2565). รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562-2563. อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.

สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2553) แนวทางเวชปฏิบัติการป้องกันและดูแลโรคอ้วน. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข. (2565). แนวทางการตรวจสุขภาพ ที่จำเป็นและเหมาะสม สำหรับกลุ่มวัยทำงาน (อายุ 19-60 ปี).แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง 2565. เพนตากอน แอ็ดเวอร์ไทซิ่ง.

สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย. (2562). แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวช-ปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2562. ทริคธิงค์.

สายสมร ลีลดาภัทรกุล, จันจิราภรณ์ สิงห์ครุธ, ธนพล ต่อปัญญาเรือง, พีระ สมบัติดี, และ สมศักดิ์ เทียมเก่า. (2566). ภาวะสุขภาพของบุคลากรคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.วารสารโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยขอนแก่น, 4(2), 121-134.

สายสมร ลีลดาภัทรกุล, สรายุทธ หลานวงศ์, จันจิราภรณ์ สิงห์ครุธ, และ สมศักดิ์ เทียมเก่า. (2566). ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะสุขภาพของบุคลากรทางการแพทย์: กรณีศึกษาจากการตรวจสุขภาพบุคลากร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. วารสารโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยขอนแก่น, 4(3), 201-110.

สำนักโรคไม่ติดต่อกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2563). รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง พ.ศ. 2562. อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.

แสงเดือน กิ่งแก้ว, ชนุกร แก้วมณี, และ วรางคณา บุตรศรี. (2560). ภาวะสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของบุคลากรในวิทยาลัยพยาบาลแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์, 1(2), 38-55.

Terathongkum, S., Phonyiam, R., & Koonmee, P. (2021). Effects of traditional and modified arm swing exercise programs on blood glucose and nutritional status among people with type 2 diabetes: A secondary data analysis. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 25(3), 452-465.

World Health Organization. (2024, December 23). Noncommunicable diseases. WHO. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-11-11

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย