การพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดยโสธร ตามมาตรฐานห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัย กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2565

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาสถานการณ์ปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการ พัฒนา ประเมินผล ปรับปรุง และเผยแพร่การพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดยโสธร

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นบุคลากรทางรังสีของโรงพยาบาลชุมชน จำนวน 7 คน ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2565 ถึงเดือนกรกฎาคม 2566 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และแบบตรวจประเมินระบบคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัย (F0715122) สถิติที่ใช้ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย : การพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดยโสธร ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ขั้นที่ 1 ศึกษาสถานการณ์ปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการพบว่า ห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชนมีพัฒนาคุณภาพโดยรวมร้อยละ 65.61 โดยประเด็นที่ผ่านเกณฑ์น้อยที่สุดคือ การรายงานผล (28.57%) และการตรวจติดตาม-ประเมินผล (42.85%) ปัญหาหลักคือ บุคลากรขาดความรู้ในการจัดทำเอกสารระเบียบปฏิบัติ (Mean=4.87) และการคำนวณปริมาณรังสี (Mean=4.81) แนวทางการพัฒนาที่ต้องการมากที่สุดคือ การมีพี่เลี้ยงพาปฏิบัติ (100.00%) และการนิเทศติดตาม (87.5%) ขั้นที่ 2 ดำเนินการพัฒนา ระยะที่ 1 ออกแบบรูปแบบการพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน ผลการประเมิน แนวทางจากผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน พบว่า มีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และเป็นประโยชน์ โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก (Mean = 3.93) ระยะที่ 2 จัดทำคู่มือการใช้งาน แนวทางการพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัย ระยะที่ 3 ทดลองใช้แนวทางการพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัย พบว่า การพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน โดยรวมเพิ่มขึ้นร้อยละ 31.45 ผลประเมินการพัฒนาบุคลากรทางรังสี โดยการสอนทฤษฎี และการฝึกปฏิบัติ พบกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนผ่านเกณฑ์การประเมิน 100% และขั้นที่ 3 ประเมินผล ปรับปรุง และเผยแพร่แนวทางการพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดยโสธร ผลการประเมินตามตัวชี้วัด พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจโดยรวมระดับมาก (Mean=4.65) ส่วนการกำกับติดตามหลังพัฒนา พบกลุ่มตัวอย่างมีการปฏิบัติตามเกณฑ์มาตรฐานร้อยละ 81 และปรับปรุงแนวทางการพัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการรังสีวินิจฉัยของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดยโสธร โดยใช้วิธีการสนทนากลุ่ม (Focus Group) พบว่า มีประเด็นสำคัญที่ต้องปรับปรุง 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านพัฒนาบุคลากร จัดอบรมวิชาการอย่างต่อเนื่องด้านการถ่ายภาพรังสีและเครื่องมือในระบบดิจิตอล 2) ด้านความปลอดภัย และ 3) ด้านการควบคุมคุณภาพ เพิ่มการตรวจสอบและประเมินผลเป็นระยะทุก 6 เดือน เผยแพร่โดยนำเสนอผลงานด้วยวาจา (Oral presentation) ในการประชุมวิชาการรังสีการแพทย์แห่งประเทศไทย ครั้งที่ 20 

สรุปและข้อเสนอแนะ : ผลการวิจัยครั้งนี้ส่งผลให้คุณภาพโดยรวมเพิ่มขึ้นและบุคลากรผ่านเกณฑ์การประเมิน มีการปฏิบัติตามมาตรฐานและมีความพึงพอใจระดับมากและเผยแพร่ผลงานผ่านการประชุมวิชาการระดับประเทศ