การพัฒนาระบบการคัดแยกประเภทผู้ป่วยและจัดลำดับบริการ สำหรับจุุดคัดกรองด่านหน้า  งานอุบัติเหตุฉุกเฉินและนิติเวช โรงพยาบาลธวัชบุรี

จิราวรรณ มะโนมัย

ผู้แต่ง

จิราวรรณ มะโนมัย โรงพยาบาลธวัชบุรี

คำสำคัญ:

การคัดแยกประเภทผู้ป่วยและจัดลำดับบริการ, จุุดคัดกรองด่านหน้า

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนาและประเมินผลลัพธ์ของระบบการคัดกรองประเภทผู้ป่วยและจัดลำดับบริการ สำหรับจุดคัดกรองด่านหน้า งานอุบัติเหตุฉุกเฉินและนิติเวช โรงพยาบาลธวัชบุรี

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยและพัฒนา (Research and Development study)

วัสดุและวิธีการวิจัย : ผู้ให้ข้อมูลสำคัญเป็นแพทย์ และพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานที่จุุดคัดกรองด่านหน้า จำนวน 30 คน และผู้ป่วยที่มารับบริการที่จุุดคัดกรองด่านหน้า จำนวน 300 คน ที่ได้จากการสุ่มอย่างง่าย (Simple random sampling) ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนกันยายน 2567 และได้รับการประเมินคุณภาพการคัดแยกประเภทผู้ป่วยฉุกเฉิน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินการคัดแยกประเภท แบบบันทึก Over/Under triage แบบบันทึกอุบัติการณ์ แนวคำถามสำหรับการสนทนากลุ่ม และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย : 1) สภาพปัญหาการคัดแยกประเภทผู้ป่วยฉุกเฉินพบว่าเกิดสาเหตุด้านระบบบริการ ด้านบุคลากรและด้านเครื่องมือและอุปกรณ์ 2) ระบบการคัดแยกประเภทผู้ป่วยและจัดลำดับบริการ สำหรับจุุดคัดกรองด่านหน้าประกอบด้วยขั้นตอนการวิเคราะห์สภาพและสาเหตุของปัญหา การพัฒนาและปรับกระบวนการคัดแยกผู้ป่วย การปรับระบบการให้บริการ การสื่อสารและส่งต่อข้อมูล และการติดตามและปรับปรุง และ 3) ประเมินผลลัพธ์ พบว่า ผลการคัดกรองถูกต้อง (95.00%) และไม่ถูกต้อง (5.00%) เมื่อพิจารณาตามระบบความฉุกเฉิน พบว่า ต่ำกว่าเกณฑ์ (Under triage) จำนวน 3 คน (1.00%) และสูงกว่าเกณฑ์ (Over Triage) จำนวน 12 คน (4.00%) ส่วนใหญ่เป็น ESI-3 คัดแยกเป็น ESI-2 จำนวน 5 คน (1.25%) และ ESI-4 คัดแยกเป็น ESI-3 จำนวน 5 คน (1.25%) ตามลำดับ

สรุปและข้อเสนอแนะ : ระบบการคัดแยกประเภทผู้ป่วยที่ได้จากการวิจัยครั้งนี้ส่งผลให้ความคลาดเคลื่อนจากคัดแยกลดลงดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรนำระบบดังกล่าวปรับใช้ในโรงพยาบาลชุมชน

เอกสารอ้างอิง

สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.). คู่มือแนวทางการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ เกณฑ์ และวิธีปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยฉุกเฉินและจัดลำดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉินตามหลักเกณฑ์ที่ กพฉ. กำหนด. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.); 2558.

Chan T C, Killeen J P, Kelly D, Guss D A. Impact of rapid entry and accelerated care at triage on reducing emergency department patient wait times, lengths of stay, and rate of left without being seen. Ann Emerg Med. 2005;46(6):491-7.

กองการพยาบาล. คู่มือการวัดและประเมินคุณภาพการพยาบาลในโรงพยาบาล. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2544.

ณฤดี เย็นเสนาะ. Khonkaen Emergency Severity Index. ขอนแก่น: กลุ่มงานเวชศาสตร์ฉุกเฉินและนิติเวชวิทยา โรงพยาบาลขอนแก่น; 2552.

รัฐพงษ์ บุรีวงษ์. MOPH ED. Triage. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: สำนักวิชาการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข; 2561.

พรทิพย์ วชิรดิลก, ธีระ ศิริสมุด, สินีนุช ชัยสิทธิ์, อนุชา เศรษฐเสถียร. การคัดแยกผู้ป่วยของแผนกอุบัติเหตุ-ฉุกเฉินในประเทศไทย. วารสารสภาการพยาบาล. 2559;31(2):96-108.

สุมาลี จักรไพศาล, จินตนันท์ สิทธิประชาราษฎร์, ชฎาภรณ์ เปรมปราม-อมร, ณัฐนันท์ มาลา. การพัฒนาโปรแกรมการสร้างความรู้และความสามารถในการคัดกรองระดับความรุนแรงผู้ป่วยฉุกเฉินโดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ของพยาบาลวิชาชีพ งานผู้ป่วยอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลสระบุรี. วารสารกองการพยาบาล. 2560;44(2):117-40.

กฤตพัทธ์ ฝึกฝน, ทัศนีย์ ภาคภูมิ-วินิจฉัย, โสพิศ เวียงโอสถ. ประสิทธิผลของการใช้แนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยอุบัติเหตุและฉุกเฉินของพยาบาลวิชาชีพหน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉินโรงพยาบาลเชียงราย ประชานุเคราะห์. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา. 2562;20(1):66-76.

โรงพยาบาลธวัชบุรี. สรุปรายงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567 งานอุบัติเหตุฉุกเฉินและนิติเวช อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด. ร้อยเอ็ด: โรงพยาบาลธวัชบุรี; 2567.

Kellett J. What is the ideal triage process and the resources it requires?. The Lancet Regional Health. Western Pacific. 2021;13:100203.

เทพีรัตน์ เทศประสิทธิ์. การพัฒนาระบบการคัดแยกประเภทผู้ป่วยงานผู้ป่วยนอกและอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลโชคชัย. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2564;15(36):160-78.

จิดาภา วิเศษวุฒิ. การพัฒนารูปแบบการคัดแยกผู้ป่วยโดยใช้ระบบคัดแยก 5 ระดับ (MOPH ED. Triage) หน่วยงานอุบัติเหตุฉุกเฉินและนิติเวช โรงพยาบาลพระยืน จังหวัดขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน. 2566;8(3):962-68.

ปุณยนุช ปิจนำ. ผลการศึกษาการคัดแยกประเภทผู้ป่วยหน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลวังชิ้น. วารสารโรงพยาบาลแพร่. 2563;28(1):152-62.

ชนิดาภา ไกรธนสอน. การพัฒนารูปแบบการคัดแยกผู้ป่วยโดยใช้ดัชนีความรุนแรงฉุกเฉินต่อระยะรอคอยของผู้ป่วยและบทบาทของพยาบาลวิชาชีพ กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป่วยอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลลำพูน. วารสารโรงพยาบาลแพร่. 2565;30(1):69-81.

สุรเชษฐ์ ฤทธิ์ไธสง, เบญจวรรณ จันลาวงศ์, อัจฉรา กูวทิตย์, ศุกณัฐ ลินลา. ประสิทธิผลของการใช้แนวทางการคัดแยกประเภทผู้ป่วยงานการพยาบาลผู้ป่วยอุบัติเหตุฉุกเฉินและนิติเวช โรงพยาบาลโนนสูง.วารธารวิจัยและพัฒนาล้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. 2567;10(2):121-29.

Carayon P, Wetterneck T B, Rivera-Rodriguez A J, Hundt A S, Hoonakker P, Holden R, et al. Human factors systems approach to healthcare quality and patient safety. Appl Ergon. 2014;45(1):14–25.

Vincent C, Amalberti R. Safer healthcare: strategies for the real world. Cham: Springer International Publishing; 2016.

Runciman W B, Hunt T D, Hannaford N A, Hibbert P D, Westbrook J I, Coiera E, et al. Care Track: assessing the appropriateness of health care delivery in Australia. Med J Aust. 2012;197(2):100–5.