ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมพฤติกรรมและการจัดการตนเองต่อความรู้ พฤติกรรมการควบคุมน้ำตาลในเลือด และ HbA1C ในกลุ่มผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่ไม่มีโรคร่วม อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความรู้ พฤติกรรม และ HbA1C ของผู้สูงอายุที่ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานและไม่มีโรคร่วม อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด

รูปแบบการวิจัย : กึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research)

วัสดุและวิธีวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานและไม่มีโรคร่วม จำนวน 40 คน ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์การคัดเข้า ดำเนินการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2566 ถึงเดือนเมษายน 2567ระยะเวลา 25 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบทดสอบความรู้ที่มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ (KR20) เท่ากับ 0.69 ค่าความยากง่ายรายข้อตั้งแต่ 0.68 ถึง 0.85 และค่าอำนาจจำแนกรายข้อตั้งแต่ 0.20 ถึง 0.80 แบบสอบถามพฤติกรรมมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ 0.75 และแบบบันทึก HbA1C การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยก่อนและหลังการจัดกิจกรรมด้วย Paired t-test

ผลการวิจัย : หลังการเข้าร่วมโปรแกรมฯ กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานมากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) โดยมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เพิ่มขึ้น 2.27 คะแนน (95%CI; 1.78,2.63); กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดมากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) โดยมีพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น 10.55 คะแนน (95%CI; 9.31,11.78) และกลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ย HbA1C น้อยกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) โดยมีค่าเฉลี่ย HbA1C ลดลง 0.67% (95%CI; 0.42, 0.92)

สรุปและข้อเสนอแนะ : ผลการวิจัยครั้งนี้ส่งผลให้ผู้ป่วยมีค่า HbA1C อยู่ในเกณฑ์ปกติเพิ่มขึ้น ดังนั้นแพทย์ควรศึกษาและรับฟังข้อมูลผู้ป่วยถึงเหตุผลที่ผู้ป่วยมีค่าน้ำตาลในเลือดสูงไม่ได้ และควรเสริมพลังทุกๆ ครั้งที่ผู้ป่วยมาพบแพทย์