การพัฒนารูปแบบการดูแลและป้องกันโรคไตเรื้อรังแบบมีส่วนร่วมในผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลสระคู อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลและป้องกันโรคไตเรื้อรังแบบมีส่วนร่วมในผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลสระคู อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และเปรียบเทียบความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเองและป้องกันโรคไตเรื้อรังในผู้ป่วยเบาหวาน

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยแบบปฏิบัติการ (Action-Research)

วัสดุและวิธีการวิจัย:  เก็บรวมรวมข้อมูลโดยการสอบถามกลุ่มตัวอย่าง ระหว่างวันที่  1 ธันวาคม 2560 – 31 มีนาคม 2561 จำนวน 63 คน การสุ่มตัวอย่างใช้การเลือกแบบเจาะจง (Purposive) ผ่านการขอพิจารณาจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด เมื่อผ่านการอนุมัติจริยธรรม ผู้วิจัยดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลตามขั้นตอนขั้นที่ 1 การอบรมแกนนำชุมชนในเรื่องความรู้การจัดการโรคไตเรื้อรัง ขั้นที่ 2 การประเมินความรู้ และพฤติกรรมผู้ป่วยเบาหวาน ขั้นที่ 3 อบรมความรู้เรื่องโรคไตเรื้อรังในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานที่สมัครใจเข้าร่วมกิจกรรมในชุมชนโดยทีมสหวิชาชีพ ขั้นที่ 4 การสรุปบทเรียน วิเคราะห์ข้อมูลและใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ได้แก่ Dependent-t test

ผลการวิจัย: จากกลุ่มตัวอย่าง 63 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (74.60%)  มีอายุมากกว่า 50 ปี (69.80%)  อาชีพเกษตรกรรม (76.20%) การศึกษาระดับประถมศึกษา (47.60%) ผลการศึกษามีดังต่อไปนี้

1. กลุ่มป่วยโรคเบาหวานมีคะแนนเฉลี่ยของความรู้ก่อนให้ความรู้เท่ากับ 11.11  และหลังการให้ความรู้เท่ากับ 13.79 เมื่อทดสอบความแตกต่างทางสถิติ พบว่า คะแนนเฉลี่ยของความรู้ หลังการให้ความรู้ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05                
2. กลุ่มป่วยโรคเบาหวานมีคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมก่อนให้ความรู้เท่ากับ 26.58 และหลังการให้ความรู้เท่ากับ 29.07 เมื่อทดสอบความแตกต่างทางสถิติ พบว่า คะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรม หลังการให้ความรู้ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

สรุปและข้อเสนอแนะ : ควรมีการจัดกิจกรรมรณรงค์ สร้างกระแส ป้องกันโรคไตและปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคในชุมชนโดยบูรณาการงานตรวจคัดกรองความเสี่ยงต่อโรคไตเรื้อรังร่วมกับการประเมินคัดกรองโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง รวมทั้งจัดให้มีกิจกรรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในเรื่องอาหาร        การออกกำลังกาย เพื่อป้องกันชะลอไตเรื้อรังในคลินิกโรคเรื้อรังและในชุมชน