ผลการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในสถานีสุขภาพ สำหรับกลุ่มสงสัยป่วยและกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน ในเขตพื้นที่โรงพยาบาลป่าโมก จังหวัดอ่างทอง

ผู้แต่ง

  • สมชาติ ลีวรรณเจริญ โรงพยาบาลป่าโมก จังหวัดอ่างทอง
  • ประเสริฐ ประสมรักษ์ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตอำนาจเจริญ
  • สุรีย์ เดือนแรม โรงพยาบาลป่าโมก จังหวัดอ่างทอง
  • ชินวัตร ป่าอ้อย ศูนย์อนามัยที่ 6 ชลบุรี

คำสำคัญ:

โรคเบาหวาน, พฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเอง, ระดับน้ำตาลในเลือด

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในสถานีสุขภาพต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมดูแลตนเองและระดับน้ำตาลในเลือด สำหรับกลุ่มสงสัยป่วยและกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน ในเขตพื้นที่บ้านหัวกระบือ โรงพยาบาลป่าโมก จังหวัดอ่างทอง กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ทีมสหวิชาชีพและภาคีเครือข่าย จำนวน 12 คน กลุ่มสงสัยป่วยและกลุ่มป่วยรวม 66 คน จากสูตรเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยประชากร 2 กลุ่มที่ไม่อิสระต่อกัน ดำเนินการ 3 ระยะ 1) เตรียมการ 2) พัฒนารูปแบบ 3) ทดลองใช้และประเมินผล ระหว่างเดือนกรกฎาคม - กันยายน 2567 รวบรวมข้อมูลด้วยแบบบันทึกค่าน้ำตาล แบบสัมภาษณ์ความรอบรู้และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.92 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน ด้วย Paired Sample T-Test

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุมากกว่า 65 ปี ระดับการศึกษาประถมศึกษา ไม่ได้ประกอบอาชีพ ใช้สิทธิการรักษาพยาบาลเป็นสิทธิผู้สูงอายุ ภายหลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ทั้งในภาพรวมและรายด้าน พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองภาพรวมเพิ่มขึ้นจากก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p<.001 และค่าน้ำตาลในเลือดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p<.001 โดยความรอบรู้ด้านสุขภาพเพิ่มขึ้นจากระดับปานกลาง เป็นระดับสูงทั้งรายด้านและภาพรวม ส่วนพฤติกรรมยังมีความแตกต่างกันแต่ละด้าน ดังนั้นจึงควรพัฒนาระบบบริการที่เพิ่มความรอบรู้ระดับปฏิสัมพันธ์ที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยเน้นพฤติกรรมที่ยังปรับเปลี่ยนน้อย

เอกสารอ้างอิง

IDF Diabetes Atlas. IDF Diabetes Atlas Reports. [Internet]. 2023. [cited 29 June 2024]. Available from https://diabetesatlas.org/atlas-reports/.

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. เบาหวานรู้ว่าเสี่ยง รู้แล้วต้องเปลี่ยน. [อินเทอร์เน็ต]. 2566. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/brc/news.php? news=38403&deptcode=brc.

กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประชากร 35 ปีขึ้นไปได้รับการคัดกรองและเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 20 ธ.ค. 2562]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/ reports/report.phpsource=formatted/screen_risk.php&cat.

ชัยวัฒน์ ดาราสิชฌน์. ความชุกและปัจจัยที่มีผลต่อภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลน้ำยืน อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2562;12(3):17-22.

สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กองยุทธศาสตร์และแผนงาน. แผนยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี ด้านสาธารณสุข (พ.ศ. 2560-2579) ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 1 (พ.ศ.2561). นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข, 2561.

กีรติ กิจธีระวุฒิวงษ์, จุฑากานต์ กิ่งเนตร, ชนานันท์ แสงปาก, นงนุช วงศ์สว่าง. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการจัดการโรคเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารพยาบาลทหารบก. 2560;18(3):192-200.

กมลพร สิริคุตจตุพร, วิราพรรณ วิโรจน์รัตน์, นารีรัตน์ จิตรมนตรี. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารสภาการพยาบาล. 2560; 32(1) 81-93.

ถนัต จ่ากลาง. ประสิทธิผลการจัดการสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน จังหวัดขอนแก่น. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. 2560; 4: 152-62.

ภานุวัฒน์ ปานเกตุ. 3 อ. 2 ส. ลดการเกิดโรคเรื้อรัง. นนทบุรี: สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2560.

กองบริหารงานสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการดำเนินงานตามนโยบายสถานชีวาภิบาล 2024. นนทบุรี: สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2567.

โรงพยาบาลป่าโมก. สรุปผลงานประจำปี 2567. อ่างทอง: โรงพยาบาลป่าโมก, 2567.

Kemmis, S., & McTaggart, R. The action research planner (3rd ed.). Geelong: Deakin University, 1988.

ยุวดี คาดีวี. ผลของโปรแกรมการสนทนาแบบสร้างแรงจูงใจต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิด ที่ 2 โรงพยาบาลเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารสุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา. 2566; 8(2): 390-96.

Daniel, W.W. Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences. New York : Wiley & Sons, 1995.

กัญญาณัฐ เกิดชื่น, จงกลณี ตุ้ยเจริญ, ธิดารัตน์ นิ่มกระโทก. การพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการบริหารจัดการ“ สถานีรักษ์สุขภาพ ” แบบเป็นหุ้นส่วน. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. 2567; 10(2): 55-68.

นงลักษณ์ โคกสีอำนวย, สุวิมล แสงเรือง, วีระวุฒิ ศรีอำนวย, อาริยา แดงวงษา, พนมพรณ์ อร่ามพงษ์พันธ์. การพัฒนารูปแบบการดูแลตนเองของกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูงเพื่อป้องกันการเป็นผู้ป่วยรายใหม่ผ่านกลไกสถานีสุขภาพ (Health station) ตำบลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน. 2567; 9(6): 774-84.

นลัท พรชัยวรรณาชาติ, วรยศ ดาราสว่าง. ผลการลดความดันโลหิตในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ได้รับการดู แลจากสถานีสุขภาพชุมชนตำบลหนองตาด อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารการแพทย์โรงพยาบาล ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2567; 93(3): 621-30.

วศิน ทองทรงกฤษณ์. การพัฒนาความรอบรู้ทางสุขภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิชาการแพทย์และสาธารณสุขเขตสุขภาพที่ 3. 2565; 19(1): 1-14.

บุญญธิดา ยาอินทร์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ โรงพยาบาลชุมแสง อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร. 2564; 18(1): 35-48.

จิราวรรณ สุวรรณศรี, วาริณี เอี่ยมสวัสดิกุล, ชื่นจิตร โพธิศัพท์สุข. ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อำเภอกุดชุม จังหวัดยโสธร. วารสารพยาบาล. 2563; 69(4): 40-9.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

25-04-2025

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ลีวรรณเจริญ ส, ประสมรักษ์ ป, เดือนแรม ส, ป่าอ้อย ช. ผลการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในสถานีสุขภาพ สำหรับกลุ่มสงสัยป่วยและกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน ในเขตพื้นที่โรงพยาบาลป่าโมก จังหวัดอ่างทอง. วารสารศอ.7 [อินเทอร์เน็ต]. 25 เมษายน 2025 [อ้างถึง 26 ธันวาคม 2025];17(1):134-47. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/johpc7/article/view/276863

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย