ภาวะทุพโภชนาการสองปลายในเด็กปฐมวัยพื้นที่เขตสุขภาพที่ 7: ก่อนและระหว่างสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19

บทคัดย่อ

          การศึกษานี้เป็นการศึกษาภาคตัดขวางเพื่อศึกษาสถานการณ์ปัญหาทุพโภชนาการเด็กปฐมวัยก่อนและระหว่างการแพร่ระบาดของโควิด-19 ในเขตสุขภาพที่ 7 รวบรวมข้อมูลจากแบบสอบถามผู้เลี้ยงดู ข้อมูลจากสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก ข้อมูลโภชนาการเด็กปฐมวัยโดยการชั่งน้ำหนัก และวัดความยาว/ส่วนสูง ข้อมูลระยะก่อนการระบาดจากการศึกษาสถานการณ์การเจริญเติบโต ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเจริญเติบโตและรูปแบบการส่งเสริมการเจริญเติบโตเต็มศักยภาพของเด็กปฐมวัยไทย พ.ศ. 2561 จำนวน 664 คน และระหว่างการระบาดจากการศึกษาสถานการณ์พัฒนาการเด็กปฐมวัยไทย ปี 2564 (Denver II) และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับเด็กปฐมวัยคุณภาพ เขตสุขภาพที่ 7จำนวน 837 คน วิเคราะห์เปรียบเทียบภาวะทุพโภชนาการในระยะก่อนและระหว่างการระบาดโดยการทดสอบไคสแควร์ ผลการศึกษาพบว่า ในเด็กปฐมวัยอายุต่ำกว่า 3 ปี มีน้ำหนักตามเกณฑ์อายุที่อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักมากเกินเกณฑ์เพิ่มขึ้นจาก 2.8% เป็น 8.1% (p-value 0.002) ด้านความยาว/ส่วนสูงตามเกณฑ์อายุอยู่ในเกณฑ์สูงเพิ่มขึ้นจาก 1.9% เป็น 4.5% (p-value 0.046) และน้ำหนักหนักตามเกณฑ์ความยาว/ส่วนสูงอยู่ในเกณฑ์ผอมลดลงจาก 5.0% เป็น 2.2% (p-value 0.040) ยังพบแนวโน้มของเด็กที่มีภาวะอ้วนเพิ่มขึ้นจาก 1.6% เป็น 3.4% แต่ไม่พบความแตกต่างของภาวะทุพโภชนาการของกลุ่มตัวอย่าง 3 – 6 ปี ในก่อนและระหว่างการระบาดของโควิด-19 การแพร่ระบาดของโควิด-19 เร่งปัญหาทุพโภชนาการสองปลายในเด็กปฐมวัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาด้านโภชนาการเกิน ดังนั้น ควรส่งเสริมให้ผู้เลี้ยงดูเลือกอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการในปริมาณที่เหมาะสม เตรียมสำหรับเด็กให้ครบทั้ง 3 มื้อ รวมทั้งลดอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูงเพิ่มกิจกรรมการออก กำลังกายที่ทำที่บ้านได้ และเฝ้าระวังภาวะโภชนาการด้วยกราฟการเจริญเติบโตอย่างสม่ำเสมอ