การรับรู้ความเจ็บป่วย ของผู้ป่วยปลูกถ่ายไตที่มีเบาหวานเป็นโรคร่วม Illness Perception Among Patients Underwent Kidney Transplant with Diabetes Mellitus Co-Morbid
คำสำคัญ:
การรับรู้ความเจ็บป่วย โรคเบาหวาน ปลูกถ่ายไต Illness perception, Diabetes mellitus, Kidney transplantบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงคุณภาพนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรับรู้ความเจ็บป่วยของผู้ป่วย
ปลูกถ่ายไตที่มีเบาหวานเป็นโรคร่วม ที่มารับการรักษาคลินิกเปลี่ยนไตโรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัย
ขอนแก่น คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 19 ราย เก็บรวมรวมข้อมูลรวมระยะเวลา 4 เดือน ตั้งแต่
เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2557 - กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีวิเคราะห์
เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษาพบว่า ผู้ให้ข้อมูล มีการรับรู้ต่างๆ เกี่ยวกับเบาหวานดังนี้ การรับรู้เอกลักษณ์โรคเบาหวานมี 3
แบบคือ 1) เหมือนเบาหวานทั่วๆ ไป 2) บ่มีหยัง ซือๆ (สบายดี ไม่มีอะไร) และ 3) โรคบ่ปกติ (โรคไม่ปกติ) การรับรู้
สาเหตุของเบาหวานแบ่งเป็น 2 สาเหตุหลักคือ 1) บอกไม่ได้ว่าอะไรเป็นสาเหตุ แต่มันพร้อมจะเป็น (เบาหวาน) ได้
ตลอด และ 2) เกิดได้จากหลายสาเหตุ การรับรู้ขอบเขตเวลาของความเจ็บป่วยด้วยเบาหวานคือ ไม่หายอยู่กับเรา
ไปจนตาย การรับรู้ผลที่เกิดตามมาจากความเจ็บป่วยคือ 1) (เบาหวาน) เฮ็ดให้ไตที่เปลี่ยนเสื่อมอายุไว (ไตปลูกถ่าย
หมดอายุเร็ว) และ 2) (เบาหวาน) เป็นตัวเชื่อมให้เกิดหลายโรค และการรับรู้ว่าโรคสามารถรักษาและควบคุมได้
แบ่งเป็น 1) (เบาหวาน) รักษาไม่หาย และ 2) คุมได้ (เบาหวานควบคุมได้)
การศึกษาครั้งช่วยให้ทีมสุขภาพเข้าใจมุมมองของโรคเบาหวานตามการรับรู้ของผู้ป่วยปลูกถ่ายไตที่มี
เบาหวานเป็นโรคร่วม ซึ่งจะเกิดประโยชน์ในการดูแลผู้ป่วยต่อไป
