ความต้องการการพัฒนาภาวะผู้นำทางการพยาบาลของผู้บริหาร การพยาบาลระดับต้น ในโรงพยาบาลชุมชนเขตเครือข่ายบริการสุขภาพที่ 7 กระทรวงสาธารณสุขNeeds for Nursing Leadership Development of First-Line Managers in Community Hospitals, Health Service Network Zone 7 Min

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงบรรยายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความต้องการการพัฒนาสมรรถนะภาวะผู้นำทางการพยาบาลด้านคุณลักษณะ ด้านความรู้ และด้านทักษะและความต้องการการพัฒนาภาวะผู้นำทางการพยาบาลโดยการศึกษาตอ่ ระดับบัณฑิตศึกษา การฝกึ อบรมระยะสั้น และการพัฒนาในขณะปฏิบัติงานของผูบ้ ริหารการพยาบาลระดับต้นที่ดำรงตำแหน่งหัวหน้าหอผู้ป่วย หัวหน้างาน และหัวหน้าหน่วยงานต่างๆในโรงพยาบาลชุมชนเขตเครือข่ายบริการสุขภาพที่ 7 กระทรวงสาธารณสุข ใน 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดขอนแก่น จังหวัดมหาสารคาม และจังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 504 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืน 387 ฉบับ (ร้อยละ 76.3)เก็บรวบรวมขอ้ มูลโดยใชแ้ บบสอบถามที่ผูวิ้จัยสรา้ งขึ้นเอง ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผูท้ รงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า ผู้บริหารการพยาบาลระดับต้นมีความต้องการการพัฒนาด้านคุณลักษณะด้านความรู้และ ดา้ นทักษะ โดยรวมและรายขอ้ ทุกขอ้ อยูใ่ นระดับมาก ความตอ้ งการการพัฒนาดา้ นคุณลักษณะที่มีคา่ เฉลี่ยมากที่สุดคือ การมีวิสัยทัศน์ ( = 4.07, SD. = 0.79) ความรู้ที่ต้องการพัฒนามากใน 5 อันดับแรก คือ 1) การจัดการคุณภาพการพยาบาล ( = 4.11, SD. = 0.79) 2) การจัดการผลลัพธ์ทางการพยาบาล ( = 4.11, SD. = 0.80) 3) การบริหารหรือการจัดการเชิงกลยุทธ์ ( = 4.04, SD. = 0.84) 4) การจัดการคุณภาพสมัยใหม่ ( = 4.04, SD.= 0.82) 5) การจัดการทรัพยากรมนุษย์ทางการพยาบาล ( = 4.03, SD. = 0.81) และความรู้เกี่ยวกับผู้นำและภาวะผู้นำ ( = 4.03, SD. = 0.85) ทักษะที่ต้องการพัฒนามาก 5 อันดับแรก ได้แก่ 1) การคิดวิเคราะห์/สังเคราะห์( = 4.27, SD. = 0.74) 2) การคิดอย่างเป็นระบบและการคิดรวบยอด ( = 4.24, SD. = 0.77) 3) การจัดการความขัดแย้ง ( = 4.19, SD. = 0.76) 4) การคิดสร้างสรรค์ ( = 4.14, SD. = 0.79) และ 5) การใช้ภาษาอังกฤษ( = 4.13, SD. = 0.99) ส่วนใหญ่ต้องการพัฒนาสมรรถนะภาวะผู้นำทางการพยาบาลโดยการฝึกอบรมระยะสั้นหากผู้บริหารการพยาบาลระดับต้น จะศึกษาต่อในระดับบัณฑิตศึกษา ส่วนใหญ่ต้องการศึกษาต่อในสาขาวิชาการบริหารการพยาบาล และต้องการศึกษาต่อในแผน ข โครงการพิเศษ ต้องการเข้ารับการอบรมในหลักสูตรฝึกอบรมการพัฒนาภาวะผู้นำทางการพยาบาลระยะสั้น 1-2 เดือน ต้องการฝึกอบรมในสถาบันการศึกษาพยาบาลของรัฐในวันจันทร์ถึงวันศุกร์และส่วนใหญ่ต้องการให้มีกิจกรรมในการฝึกอบรม คือ การฝึกสมรรถนะผู้นำและการศึกษาแลกเปลี่ยนเรียนรูบ้ ทบาทผูน้ ำทางการพยาบาลที่มีความสามารถโดดเดน่ ตอ้ งการพัฒนาภาวะผูน้ ำทางการพยาบาลในขณะปฏิบัติงานดว้ ยการเปน็ ผูนิ้เทศที่ตอ้ งใหค้ ำแนะนำชว่ ยเหลือและแกไ้ ขปญั หาใหกั้บผูป้ ฏิบัติงานและการไดรั้บมอบหมายจากผู้บริหารให้ตัดสินใจแก้ไขปัญหา

The aims of this cross-sectional descriptive were to study levels of needs of nursing leadership development regarding personal characteristics, knowledge, and leadership skills and to study nursing leadership development needs regarding graduate studies, short course training, and on-the-job training of first-line managers. The study population was 387 first-line managers who were working in community hospitals located in four provinces of health service network zone 7: Roiet province, Khon Kaen province, Mahasarakam province, and Kalasin province. Nursing leadership development needs were assessed by a questionnaire which was developed by the researchers. Data were analyzed by frequency, percentage,
mean, and standard deviation.The study results described high levels of overall and each item of nursing  needs regarding personal characteristics, knowledge, and leadership skills.
Personal characteristic of visionary had the highest mean value of needs. Quality management and nursing outcomes management were the knowledge that had the highest mean value. The highest mean value of needs for leadership skills development was analytical and synthesis thinking. Most of first-line managers wanted to develop their nursing leadership by attending in a short-course training program. If they wanted to develop their nursing leadership by studying in graduate program, they wanted to study in
Master Program of Nursing Administration, and in program B studying in Saturday and Sunday which was practice-oriented program. The short-course training program most of them wanted to attend was a one or two-month nursing leadership training program. The training program conducted in school of nursing was the most desired program. Most of first-line managers preferred leadership competency training activity in the training program. Regarding on-the-job training, most of the managers needed to be nursing
supervisors who organizations and nursing education organizations were discussed