ปัจจัยทำนายภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุที่เป็นมะเร็งช่องปากก่อนได้รับการผ่าตัด Predicting Factors for Nutritional Status of Older People with Oral Cancer before Undergoing Operation

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุที่เป็นมะเร็งช่องปากก่อน

ได้รับการผ่าตัดที่รับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา จำนวน 100คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินมาตรฐาน และแบบประเมินปัจจัยคัดสรรที่มีความสัมพันธ์กับภาวะโภชนาการจำนวน 14 ชุด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษา พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ทางลบกับภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุมะเร็งช่องปากก่อนได้รับการผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การกลืนลำบาก (r = -.686, P < .01) อาการปากแห้ง (r = -.458, P< .05) การรับรสเปลี่ยนแปลง (r = -.452, P < .01) ขนาดของมะเร็ง (r = -.412, P < .01) ระยะของโรค  (r = -.403, P < .01) สุขภาพช่องปากและฟัน (r = -.392,  P < .01) การอ้าปากได้จำกัด (r = -.380, P < .01) ความปวด (r = -.288, P < .01) ภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบ (r = -.285, P < .01) ตำแหน่งมะเร็ง (r = -.270, P < .01) และความวิตกกังวล (r = -.196, P < .05) ปัจจัยที่สามารถร่วมกันทำนายภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุที่เป็นมะเร็งช่องปากก่อนผ่าตัด ได้แก่ การกลืนลำบาก ขนาดของมะเร็ง และความวิตกกังวล โดยสามารถร่วมกันทำนายได้ร้อยละ 52.3   (Adjust R² = .523, P<.05) 

This study aimed to examine predicting factors for nutritional status of older people with oral cancer before undergoing operation. Study sample were 100 older patients with oral cancer receiving medical care in the Out Patient Department, Srinagarind Hospital, The instrument for data collection were demographic data, standard questionnaires and a researcher-made instrument. Data was analyzed by using descriptive statistics, stepwise multiple regression. The research finding are as follows:

Factors that were significant negative correlation with  nutritional status of older people with oral cancer undergoing operation  were  swallowing difficulty (r = -.686, P < .01),  dry mouth symptoms (r = -.458, P < .05), taste change (r = -.452, P < .01), tumor size  (r = -.412, P < .01), trismus (r = -.380, P < .01),  cancer stage  (r = -.403, P < .01),  oral health  (r = -.392, P < .01),  pain (r = -.288, P < .01), mucositis (r = -.285, P < .01), tumor location  (r = -.270, P < .01), and anxiety (r = -.196, P < .05). Swallowing difficulty, tumor size and anxiety were found to be significant predicting factors. These factors could explain 52.3 percent (Adjust R square = .523, P<.05) of variance of nutritional status of older people with oral cancer before undergoing operation.