การพัฒนาแนวปฏิบัติทางการพยาบาลการให้สารอาหารผ่านทางเดินอาหารในผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต

ผู้แต่ง

  • ปนิดา หนองเส คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • จุฬาภรณ์ ตั้งภักดี คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

การให้สารอาหารผ่านทางเดินอาหาร, แนวปฏิบัติทางการพยาบาล, ผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤตมักมีข้อจำกัดหลายด้าน อาทิ ความรุนแรงของโรค ปัญหาระบบทางเดินอาหารในบางราย ส่งผลให้มีความเสี่ยงต่อการได้รับสารอาหารน้อยกว่าความต้องการร่างกาย อาจกระทบต่อการเจริญเติบโต และผลลัพธ์ทางคลินิก การวิจัยนี้เป็นวิจัยและพัฒนา เพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติทางการพยาบาล การให้สารอาหารผ่านทางเดินอาหารในผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต ภายใต้กรอบแนวคิดของซูคัพ 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การค้นหาปัญหาจากปัจจัยกระตุ้น ระยะที่ 2 การทบทวนและสืบค้น จากหลักฐานเชิงประจักษ์ และระยะที่ 3 การนำแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้นไปศึกษานำร่อง และนำไปทดลองใช้โดยพยาบาลกลุ่มตัวอย่าง ณ หอผู้ป่วยเด็กอายุรกรรมกึ่งวิกฤต จำนวน 10 ราย เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย 1) แบบประเมินความเป็นไปได้ในการใช้แนวปฏิบัติ 2) แบบประเมินความพึงพอใจของพยาบาลในการใช้แนวปฏิบัติ และ 3) แบบประเมินคุณภาพแนวปฏิบัติด้วยเครื่องมือ AGREE II

ผลการศึกษา ระยะที่ 1 การค้นหาปัญหาจากปัจจัยกระตุ้น มีการศึกษาปัจจัยการเกิดภาวะทุพโภชนาการในผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต กิจกรรมการพยาบาลที่หลากหลาย  ระยะที่ 2 การทบทวนและสืบค้นจากหลักฐานเชิงประจักษ์ พบงานวิจัย 12 เรื่อง นำมาพัฒนาแนวปฏิบัติทางการพยาบาล ประกอบด้วย 1) การประเมินผู้ป่วย 2) การพยาบาลให้สารอาหารผ่านทางเดินอาหาร  3) การประเมินผลลัพธ์ และ ระยะที่ 3 การนำแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้นไปศึกษานำร่อง แนวปฏิบัตินี้ผ่านการตรวจสอบคุณภาพโดยผู้ทรงคุณวุฒิ  (Content Validity Index) เท่ากับ 0.94 ค่าความสอดคล้องของข้อคำถาม (Item-Objective Congruence) เท่ากับ 1 สรุปผลประเมินความเป็นไปได้ในการนำใช้แนวปฏิบัติในภาพรวม คิดเป็นร้อยละ 90.27 ความพึงพอใจโดยรวมของพยาบาลคิดเป็นร้อยละ 86.68 และ การประเมินคุณภาพด้วยเครื่องมือ AGREE II ในภาพรวมคิดเป็นร้อยละ 83.33 ทั้งนี้ แนวปฏิบัติทางการพยาบาลสอดคล้องตามเกณฑ์มาตรฐาน สามารถนำไปประยุกต์เป็นแนวทางเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารอย่างเหมาะสมในบริบทอื่น ๆ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Rooze S, Namane SA, Beretta X, Vicinanza A, Vens D, Voglet C, et al. Is a semi-elemental diet better than a polymeric diet after congenital heart surgery? European Journal of Pediatrics. 2020;179(3):423–30. doi:10.1007/s00431-019-03505-6.

Khlevner J, Naranjo K, Hoyer C, Carullo AS, Kerr KW, Marriage B. Healthcare burden associated with malnutrition diagnoses in hospitalized children with critical illnesses. Nutrients. 2023;15(13): Article 10. doi:10.3390/nu15133011.

Moreno YMF, Ventura JC, Oliveira LD de A, Silveira TT, Hauschild DB. Undernutrition in critically ill children. Pediatric Medicine. 2020;3:22. doi:10.21037/pm-20-66.

Solana MJ, Slocker M, Martínez de Compañon Z, Olmedilla M, Miñambres M, Reyes S, et al. Prevalence, risk factors and impact of nutrition interruptions in critically ill children. Nutrients. 2023;15(4):855. doi:10.3390/nu15040855.

Ismail SR, Mehmood A, Rabiah N, Abu-Sulaiman RM, Kabbani MS. Impact of the nutritional status of children with congenital heart diseases on the early post-operative outcome. Egyptian Pediatric Association Gazette. 2021;69(1):28. doi:10.1186/s43054-021-00077-9.

Tume LN, Valla FV, Joosten K, Jotterand Chaparro C, Latten L, Marino LV, et al. Nutritional support for children during critical illness: European Society of Paediatric and Neonatal Intensive Care (ESPNIC) metabolism, endocrine and nutrition section position statement and clinical recommendations. Intensive Care Medicine. 2020;46(3):411–25. doi:10.1007/s00134-019-05922-5.

Srinivasan V, Hasbani NR, Mehta NM, Irving SY, Kandil SB, Allen HC, et al. Early enteral nutrition Is associated with improved clinical outcomes in critically ill children: A secondary analysis of nutrition support in the heart and lung failure-pediatric insulin titration trial. Pediatric Critical Care Medicine. 2020;21(3):213–21. doi:10.1097/pcc.0000000000002135.

Soukup SM. The center for advanced nursing Practice evidence-based practice model: Promoting the scholarship of practice. The Nursing Clinics of North America. 2000;35(2):301–9. doi:10.1016/S0029-6465(22)02468-9

Institute of Medical Research and Technology Assessment, Department of Medical Services, Ministry of Public Health. Appraisal of Guideline for Research & Evaluation II; AGREE II. [internet]. 2013. [cited 2025 Jun 18]. Available from: https://www.agreetrust.org/wp-content/uploads/2013/09/Thai-AGREE-II.pdf (in Thai)

Bowen DJ, Kreuter M, Spring B, Cofta-Woerpel L, Linnan L, Weiner D, et al. How we design feasibility studies. American Journal of Preventive Medicine. 2009 May;36(5):452–7. doi: 10.1016/j.amepre.2009.02.002.

Tiasuttikun P, Prommanee P, Srigate J, Meenakan N, Phongwarinsath S. Attitude measurement for public health operations. Valaya Alongkorn Review (Humanities and Social Science). 2018;8(2):215-25. (in Thai)

Srisa-ard B. Basic research. 6th ed. Bangkok: Suweeriyasan; 2022. (in Thai)

Theodoridis X, Chrysoula L, Evripidou K, Kalaitzopoulou I, Chourdakis M. Continuous versus intermittent enteral feeding in critically ill children: A systematic review. Nutrients. 2023;15(2):288. doi:10.3390/nu15020288.

Chaparro CJ, Maluf VB, Moullet C, Kiszio B, Pugliese MT, Ramelet AS, et al. Effectiveness of high vs lower enteral protein intake, considering energy intake, on clinical outcomes in critically ill children: A systematic review protocol. JBI Evidence Synthesis. 2023;21(6):1251-8. doi:10.11124/jbies-22-00133.

Roudi F, Dehnavi Z, Khademi G. A practical approach to the nutritional management of mechanically ventilated children: A review. Journal of Pediatrics Review. 2021;9(2):115–26. doi:10.32598/jpr.9.2.919.1/.

Misirlioglu M, Yildizdas D, Ekinci F, Ozgur Horoz O, Tumgor G, Yontem A, et al. Evaluation of nutritional status in pediatric intensive care unit patients: The results of a multicenter, prospective study in Turkey. Frontiers in Pediatrics. 2023;11:1179721. doi: 10.3389/fped.2023.1179721.

Touré I, Maitre G, Boillat L, Chanez V, Natterer J, Ferry T, et al. Implementing a physician-driven feeding protocol is not sufficient to achieve adequate caloric and protein delivery in a paediatric intensive care unit: A retrospective cohort study. Clinical Nutrition ESPEN. 2023;55:384–91. doi:10.1016/j.clnesp.2023.04.010.

Sirianansopa K, Rassameehirun C, Chomtho S, Suteerojntrakool O, Kongkiattikul L. Optimal enteral nutrition support preserved muscle mass in critically ill children. Journal of Nutrition and Metabolism. 2022:7004543. doi:10.1155/2022/7004543.

Brown AM, Irving SY, Pringle C, Allen C, Brown MF, Nett S, et al. Bolus gastric feeds improve nutrition delivery to mechanically ventilated pediatric medical patients: Results of the COntinuous vs BOlus multicenter trial. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition. 2022;46(5):1011–21. doi: 10.1002/jpen.2305.

Ibrahim H, Mansour M, El Gendy YG. Peptide-based formula versus standard-based polymeric formula for critically ill children: Is it superior for patients’ tolerance?. Archives of Medical Science. 2020;16(3):592-6. doi:10.5114/aoms.2020.94157.

Tume LN, Arch B, Woolfall K, Roper L, Deja E, Jones AP, et al. Determining optimal outcome measures in a trial investigating no routine gastric residual volume measurement in critically ill children. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition. 2021;45(1):79–86. doi: 10.1002/jpen.1817.

Insee A, Saensom D. Effects of a nutrition clinical practice guideline among critically ill trauma patients. The Journal of Boromarajonani College of Nursing, Nakhonratchasima. 2019;25(2):118-37. (in Thai)

Phonphotthanamat W. A comparative study of verifying the content validity of a research instrument with the IOC, CVR and CVI. Journal of Library and Information Science. 2022;28(1):169-92. (in Thai)

Kongsat S, Thamwong T. Finding the reliability of the questionnaire (IOC). [internet]. 2015 [cited 2025 May 08]. Available from https://www.mcu.ac.th/article/detail/14329.

Issarapan K, Rojcheewin P. Development of a clinical nursing practice guideline for pre-operation in traumatic brain injury patients. Journal of Health Science. 2016;25(5):823-30. (in Thai)

Triyawong S, Saensom D, Methakanjanasak N. Evaluation of clinical practice guideline for enteral feeding in critically ill medical patients in Mukdahan Hospital. Journal of Sakon Nakhon Hospital. 2018;21(3):22-33. (in Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-15

รูปแบบการอ้างอิง

1.
หนองเส ป, ตั้งภักดี จ. การพัฒนาแนวปฏิบัติทางการพยาบาลการให้สารอาหารผ่านทางเดินอาหารในผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต. J Nurs Ther Care [อินเทอร์เน็ต]. 15 สิงหาคม 2025 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];43(3):e279120. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jnat-ned/article/view/279120