การพยาบาลผู้ป่วยเสพติดเฮโรอีนที่มีภาวะเสพติดหนัก โดยการให้การปรึกษารายบุคคลตามแนวคิดการพิจารณาเหตุผล อารมณ์ และพฤติกรรม: กรณีศึกษาเปรียบเทียบผู้ป่วย 2 ราย

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลของการให้การปรึกษารายบุคคลตามแนวคิดการพิจารณาเหตุผล อารมณ์ และพฤติกรรม ในการพยาบาลผู้ป่วยที่ติดเฮโรอีนหนัก โดยทำการศึกษาในกรณีตัวอย่างผู้ป่วย 2 ราย ที่มีประวัติการใช้เฮโรอีนมานานและมีภาวะเสพติดรุนแรง ที่เข้ารับการรักษาที่งานการพยาบาลผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลธัญญารักษ์ปัตตานี ดำเนินการศึกษาระหว่างวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2566 – 31 ตุลาคม พ.ศ. 2567 โดยการศึกษากรณีศึกษา ใช้การวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบ และ การวิเคราะห์กระบวนการ ผู้ป่วยได้รับการบำบัดด้วยยาเมทาโดนร่วมกับการให้คำปรึกษาตามแนวคิดการพิจารณาเหตุผล อารมณ์ และพฤติกรรม (Rational Emotive Behavioral Therapy: REBT) จำนวน 6 ครั้ง โดยแต่ละครั้งใช้เวลาประมาณ 60-90 นาที การให้คำปรึกษา REBT ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การสร้างสัมพันธภาพ 2) การพิจารณาความเชื่อที่ไร้เหตุผล 3) การวิเคราะห์ความเชื่อที่ไร้เหตุผล 4) การโต้แย้งกับความเชื่อที่ไร้เหตุผล 5) การฝึกทักษะการคิดอย่างมีเหตุผล และ 6) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต

            ผลการศึกษาพบว่า กรณีศึกษารายที่ 1 สามารถหยุดเสพได้ กรณีศึกษารายที่ 2 ยังคงมีพฤติกรรมการเสพซ้ำ แต่สามารถ  ลดปริมาณการเสพลงได้ ทั้งนี้การบำบัดรักษาผู้ป่วยเฮโรอีนที่มีภาวะเสพติดหนัก อาจต้องใช้กระบวนการที่หลากหลายมากขึ้น นอกจากนี้ผู้ป่วยทั้ง 2 รายยังมีความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองเพิ่มขึ้น และสามารถปรับตัวในการเผชิญปัญหาได้ดีขึ้น รวมทั้งมีการฟื้นฟูความสัมพันธ์ในครอบครัวที่ดีขึ้น และจากการศึกษายังพบว่ามีหลายปัจจัยที่อาจมีผลต่อความสำเร็จในการควบคุมการใช้ยาเสพติด เช่น ระดับการศึกษาของผู้ป่วยส่งผลเรื่องการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์ ปัจจัยเรื่องงาน/การใช้เวลาว่าง ปัจจัยด้านครอบครัว เป็นต้น