ผลของการทดลองใช้รูปแบบ “กุมภวาปีโมเดล” ต่อสภาพการดื่มสุราไม่พึงประสงค์ในชุมชน: กรณีศึกษาพื้นที่บ้านโนนมะกอก หมู่ที่ 2 ตำบลโคกสว่าง อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงกึ่งทดลองเพื่อศึกษาผลของการทดลองใช้ “กุมภวาปีโมเดล” ต่อสภาพปัญหาการดื่มสุราในชุมชน กลุ่มตัวอย่าง มี 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) คณะกรรมการกำกับสุรา ได้จากการเสนอชื่อในเวทีประชาคมและเจ้าตัวยอมรับจำนวน 20 คน 2) ตัวแทนครอบครัว ได้จากสูตรการคำนวณความเป็นตัวแทนประชากรครอบคลุมพื้นที่ศึกษาและการสุ่มอย่างเป็นระบบ จำนวน 125 คน และ 3) ผู้ดื่มสุราในชุมชนที่สมัครใจร่วมโครงการจำนวน 134 คนประเมินด้วยแบบคัดกรองผู้ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (AUDIT)

ผลการวิจัยพบว่า1)สภาพการดื่มสุราไม่พึงประสงค์ในชุมชนทั้งระดับบุคคล ครอบครัว และชุมชนดีขึ้น เกิดมาตรการทางสังคม ประเพณีปฏิบัติใหม่ในการงดสุราในงานบุญฉลองอัฐิ งานบวช งานศพ งานกฐิน ได้บุคคลต้นแบบลด ละ เลิกสุรา  และส่งต่อบำบัด ฟื้นฟูผู้ติดสุราและครอบครัว 2)ผลการทดสอบความแตกต่างด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวแบบวัดซ้ำ ของคณะกรรมการกำกับสุรา พบว่าค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้เรื่องการดื่มสุราหลังอบรมและหลังดำเนินการ สูงกว่าก่อนดำเนินการ (p-value = 0.017 และ 0.023 ตามลำดับ) ส่วนหลังอบรมกับหลังดำเนินการมีค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้เรื่องการดื่มสุรา ไม่แตกต่างกัน (p-value = 1.000)  และค่าคะแนนเฉลี่ยทัศนคติต่อการดื่มสุราหลังอบรมและหลังดำเนินการสูงกว่าก่อนดำเนินการ (p-value<0.001 และ 0.002 ตามลำดับ) ส่วนหลังอบรม และหลังดำเนินการมีคะแนนเฉลี่ยทัศนคติต่อการดื่มสุรา ไม่แตกต่างกัน (p-value = 1.000) คณะกรรมการกำกับสุรามีส่วนร่วมในการตัดสินใจและการดำเนินงาน ในระดับมาก 3)หลังดำเนินการตัวแทนครอบครัว รับรู้ว่าการดื่มสุราของคนในชุมชนเป็นแบบไม่พึงประสงค์ระดับมาก ร้อยละ 50.40 ระดับปานกลาง ร้อยละ 47.20 และไม่มีปัญหา ร้อยละ 2.40 4)การคัดกรองผู้ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พบว่าหลังดำเนินการ มีค่าคะแนนเฉลี่ย ดีกว่าก่อนดำเนินการ (p-value<0.001)  จากผลการวิจัยสรุปได้ว่า การปฏิบัติตาม “กุมภวาปีโมเดล” มีความเหมาะสมในการลดปัญหาการดื่มสุราไม่พึงประสงค์ในชุมชน และสามารถนำไปปฏิบัติในพื้นที่อื่นๆได้