ผลของโปรแกรมการให้ความรู้และส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาผลของโปรแกรมการให้ความรู้และส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว โดยกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะหัวใจล้มเหลวและเข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยอายุรกรรม ศูนย์หัวใจสิริกิติ์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น แบ่งเป็นกลุ่มกลุ่ม โดยกลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลตามปกติร่วมกับโปรแกรมการให้ความรู้และส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะและกลุ่มเปรียบเทียบได้รับการพยาบาลตามปกติเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลทั่วไปของผู้ป่วย แบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว ซึ่งการดูแลตนเองทั้งหมดของทฤษฏีการดูแลตนเองของโอเร็มครอบคลุมความจำเป็นในการดูแลตนเองทั้งหมด มีค่าที่ความเที่ยง 0.85  มีค่าความตรงเชิงเนื้อหา (CVI) 0.94 สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ  โปรแกรมการให้ความรู้และส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นตามกรอบแนวคิดของแบนดูราและแนวทางการปฏิบัติและมาตรฐานเพื่อการวินิจฉัยและการดูแลรักษาผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวของสมาคมแพทย์โรคหัวใจแห่งประเทศไทย

ผลการวิจัย พบว่าภายหลังได้รับโปรแกรมการให้ความรู้และการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนกลุ่มทดลองมีพฤติกรรมการดูแลตนเองสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม ( p < 0.05) และภายหลังได้รับโปรแกรมการให้ความรู้และการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะตนเองกลุ่มทดลองมีคะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองสูงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับโปรแกรม (p < 0.05) จากผลการวิจัยข้างต้นแสดงให้เห็นว่าการให้โปรแกรมการให้ความรู้และการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน เป็นกิจกรรมการพยาบาลที่ช่วยเพิ่มความสามารถให้แก่ผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวในด้านความรู้และการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ทำให้มีพฤติกรรมการดูแลตนเองดีขึ้น เพราะการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีความรู้และมีความเชื่อในความสามารถของตนเองช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความมั่นใจในการปฏิบัติกิจกรรม ในการดูแลตนเองได้ดีขึ้น ผู้วิจัยเสนอแนะว่าควรนำโปรแกรมการให้ความรู้และส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนไปใช้เป็นกิจกรรมการพยาบาลเพื่อเพิ่มความสามารถให้ผู้ป่วยปฏิบัติพฤติกรรมการดูแลตนเองที่เหมาะสม