การส่งเสริมโภชนาการในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น: อาหารในท้องถิ่น Promoting Nutritional in pregnant adolescents: Local food
บทคัดย่อ
โภชนาการขณะตั้งครรภ์เป็นสิ่งที่มีความสำคัญและส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ ในแต่ละวันหญิงตั้งครรภ์จำเป็นต้องได้รับพลังงานและสารอาหารที่มีคุณค่าครบถ้วน ได้แก่ คาร์บอโฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน เกลือแร่และน้ำ ในปริมาณที่เพียงพอกับความต้องการของตนเองและทารกในครรภ์ โดยพลังงานและสารอาหารต่าง ๆ มาจากอาหารที่หญิงตั้งครรภ์รับประทาน ซึ่งสารอาหารดังกล่าวจะถูกนำไปใช้ประโยชน์ในร่างกาย และส่งผ่านสารอาหารจากหญิงตั้งครรภ์ไปทางรกสู่ทารกในครรภ์1 ในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นร่างกายมีความต้องการสารอาหารที่เพิ่มมากกว่าช่วงอายุอื่น ๆ เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายและการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์การได้รับสารอาหารที่มีปริมาณและคุณภาพเพียงพอ จะส่งผลให้หญิงตั้งครรภ์มีภาวะโภชนาการที่ดี มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นตามเกณฑ์ สุขภาพแข็งแรงและทารกในครรภ์เจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์ ทารกแรกคลอดมีน้ำหนักไม่น้อยกว่า 2,500 กรัม 2
ความเสี่ยงต่อการขาดสารอาหารในขณะตั้งครรภ์จะเพิ่มขึ้นในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น เนื่องจากวัยรุ่นส่วนใหญ่มาฝากครรภ์ช้า ทำให้ไม่ได้รับคำแนะนำการดูแลในขณะตั้งครรภ์3 รวมถึงพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสมของวัยรุ่น เช่น การรับประทานอาหารจานด่วน อาหารฟาสฟู๊ด หรือการรับประทานอาหารเพียงเพื่อให้อิ่มเท่านั้น โดยไม่ได้คำนึงถึงคุณค่าของสารอาหารที่ได้รับ บางรายกลัวอ้วนและสูญเสียภาพลักษณ์ในขณะตั้งครรภ์ จึงจำกัดปริมาณอาหาร ทำให้ได้รับสารอาหารในปริมาณและคุณภาพที่ไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย1,2 อีกทั้งความหลากหลายในเชื้อชาติ ศาสนาและวัฒนธรรมของท้องถิ่น ที่มีความแตกต่างของประเภทอาหารและวิธีการรับประทานอาหาร จะส่งผลต่อภาวะโภชนาการได้เช่นกัน4 โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ประกอบอาหารประเภทลาบ ก้อย ส้มปลาและปลาจ่อม รวมถึงการปรุงอาหารจากปลาร้าและมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบๆ อันนำมาซึ่งปัญหาสุขภาพจาก โรคพยาธิต่าง ๆ และส่งผลกระทบต่อสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นและทารกในครรภ์ ดังนั้นการส่งเสริมด้านโภชนาการขณะตั้งครรภ์ในหญิงวัยรุ่นที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมท้องถิ่น จึงมีความสำคัญต่อผลลัพธ์การตั้งครรภ์ของหญิงวัยรุ่นและทารกในครรภ์