ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยยางยืดร่วมกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ ต่อการชะลอโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุ ตำบลกุดแห่ อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

ปัญหาโรคข้อเข่าเสื่อมพบมากในกลุ่มผู้สูงอายุและมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นการออกกำลังกายแบบมีแรงต้านโดยใช้ยางยืดเป็นรูปแบบที่เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อต้นขาในผู้สูงอายุ ทำให้สามารถชะลออาการของโรคข้อเข่าเสื่อมได้ การวิจัยแบบกึ่งทดลองในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยยางยืดร่วมกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพต่อการชะลอโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุตำบลกุดแห่ อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธรโดยแบ่งกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 47 คน กลุ่มทดลองได้รับกิจกรรมที่จัดขึ้น ระยะเวลา 12 สัปดาห์ ประกอบด้วย 1) การอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม 2) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับการใช้ตัวแบบ 3) การสาธิต ฝึกปฏิบัติออกกำลังกายด้วยยางยืด 4) การติดตามเยี่ยมบ้าน กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลปกติของสถานบริการสุขภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่สร้างขึ้นและร่วมกับเครื่องวัดแรงเหยียดขา วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน one-way repeated measure ANOVA และ one-way repeated measure ANCOVA

             ผลการวิจัย พบว่า ก่อนการทดลอง กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมมีระดับความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา ความรู้ การรับรู้ และพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม ไม่แตกต่างกัน หลังการทดลองสัปดาห์ที่ 4, 8 และ 12 พบว่า กลุ่มทดลองมีความแข็งแรงกล้ามเนื้อขา ความรู้ การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมดีขึ้นมากกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) และมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p-value<0.001) สรุปได้ว่า โปรแกรมการออกกำลังกายด้วยยางยืดร่วมกับการส่งเสริมสุขภาพ ด้วยการเรียนรู้จากสื่อบุคคลที่เป็นตัวแบบและการเยี่ยมบ้าน ส่งผลให้สามารถชะลออาการโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุได้