ความชุกและการตรวจสอบการปนเปื้อนปรสิตของผักสดในตลาดอำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา
Main Article Content
บทคัดย่อ
การบริโภคผักสดมักเสี่ยงต่อการปนเปื้อนปรสิตที่ก่อโรคได้ อาจปนเปื้อนเชื้อจากแหล่งต่าง ๆ เช่น ดิน น้ำ ปุ๋ยที่ทำจากมูลสัตว์ อุจจาระมนุษย์ รวมทั้งกระบวนการเก็บเกี่ยวและการขนส่ง การวิจัยเชิงทดลองนี้เพื่อศึกษาความชุกของปรสิตในผักสดจากตลาด 5 แห่งในอำเภอเมือง นครราชสีมา และเพื่อเปรียบเทียบความชุกและชนิดของปรสิตที่พบในผัก ตัวอย่างผักที่ใช้ในการทดลอง โดยการสุ่มเก็บตัวอย่างผักสด 4 ชนิด ได้แก่ ผักชี ต้นหอม ขึ้นฉ่าย ผักชีฝรั่ง ชนิดละ 7 ตัวอย่าง จากตลาดสด 5 แห่ง ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนตุลาคม 2566
ผลการศึกษาโดยใช้วิธีตกตะกอนด้วย detergent พบไข่ของพยาธิชนิด Fasciola spp., Taenia spp., Strongyloides stercoralis., Minute intestinal fluke จำนวน 10 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 7.1 ความชุกนี้สูงกว่าวิธีทำให้ลอยตัวด้วยน้ำเกลืออิ่มตัว ซึ่งไม่พบปรสิต ผักขึ้นฉ่ายและผักชีฝรั่งพบความชุกของไข่พยาธิสูงสุด ร้อยละ 11.4 ในทางตรงข้าม ต้นหอมมีความชุก ร้อยละ 5.7 ในขณะที่ผักชีไม่พบปรสิต เมื่อวิเคราะห์ความชุกของปรสิตในตลาดต่าง ๆ พบว่า ตลาดมะขามเฒ่ามีความชุกสูงสุด ร้อยละ 17.9 ตลาดศีรษะละเลิงและตลาดการเคหะมีความชุก ร้อยละ 7.1 และตลาดสุรนคร มีความชุกร้อยละ 3.6 ไม่พบปรสิตจากตลาดเทิดไท
ผักสดอาจปนเปื้อนไข่ปรสิตได้ ควรตระหนักถึงความสะอาดและสุขอนามัยในการจัดการและเตรียมผักสดสำหรับการปรุงอาหาร ช่วยลดอัตราการแพร่เชื้อปรสิตจากผักที่ปนเปื้อนสู่มนุษย์
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่พิมพ์ในวารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ถือว่าเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัยและวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเอง ไม่ใช่ความเห็นของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง หรือคณะบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
เอกสารอ้างอิง
Brooker S. Estimating the global distribution and disease burden of intestinal nematode infections: adding up the numbers--a review. Int J Parasitol. 2010 Aug 15;40(10):1137-44.
Uttah EC, Akwari A, Ukpong GI, Ogban E, Iboh C. Fruits and vegetable consumption attitudes: The major risk factor in hookworm epidemiology in a tourist destination in Nigeria. Transnational Journal of Science and Technology 2013 Sep;3(9):39-49.
Ulukanligil M, Seyrek A, Aslan G, Ozbilge H, Atay S. Environmental pollution with soil-transmitted helminths in Sanliurfa, Turkey. Mem Inst Oswaldo Cruz. 2001 Oct;96(7):903-9.
Kumar V, Abbas AK, Aster JC, Fausto N. Robbins and Cotran's pathologic basis of disease: with student consult online access (Robbins Pathology). 8th ed. Elsevier Saunder: Philadelphia; 2010.
ขันทอง เพ็ชรนอก, กนกวรรณ ตุ้นสกุล. สำรวจการปนเปื้อนพยาธิในผักสดและผลไม้สดจากตลาดสด 5 ภูมิภาคของประเทศไทย. วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. 2563;62(4):372-83.
วิทยา อานามนารถ. การสำรวจหาระยะติดต่อของพยาธิสตรองจิลอยดิสในผักสดที่วางขายในตลาดสด อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช. วชิรเวชสาร. 2550;51(2):129-33.
Tantiamornkul K, Mataradchakul T. Detecting Insecticide Contamination and Determining Prevalence of Protozoa in Fresh Vegetables from Fresh Markets, Maung Phayao, Phayao Province. Thai Journal of Public Health. 2019;49(1):118-29.
สัมฤทธิ์ ประวิทย์ธนา, แสงชัย นทีวรนารถ. การปนเปื้อนปรสิตในผักสดในตลาด 4 แห่งของจังหวัดพิษณุโลก. วารสารนิติเวชศาสตร์ . 2556;5(2):89-93.
Jongkolnee N, Songthamwat D. Detection of parasitic contamination in vegetables from Phra Nakhon Si Ayutthaya District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province. J Med Tech Assoc Thailand. 2015;43(1):5141-50.
สมบูรณ์ แสงมณีเดช. วิทยาหนอนพยาธิทางสัตว์แพทย์ (Veterinary Helmimthology) ประกอบการเรียนการสอน รายวิชา 714331. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2558.
B Bier JW. Isolation of parasites on fruits and vegetables. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 1991 Dec;22 Suppl:144-5.
นันทพร จงกลนี. การตรวจหาปรสิตในผักสดด้วยเทคนิคทางปรสิตวิทยา ในอำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา [ปริญญานิพนธ์เทคนิคการแพทยมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2557.
Phoomphak N, Paworn L, Sansomchai P, Tangpoonlert N, Chansathien O. Detection of Escherichia coli in Fresh Vegetables from Makham Tao Market. In: Boonchareon S, editors. Proceeding of the 6th National academic conference Nakhon Ratchasima College; 2019 Mar 30; Nakhon Ratchasima College, Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Nakhon Ratchasima Province; 2019. p. 1047-2.
Okunlola LT. Parasitic contamination of some fruits and vegetables from major markets in Ede Town, Osun State, south-west Nigeria. The Zoologist. 2020;18:62-6.
ปุญญพัฒน์ ไชยเมล์. การกำหนดขนาดตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงพรรณนาในงานสาธารณสุข. วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ. 2556;16(2):9-18.
อดุลย์ศักดิ์ วิจิตร. คู่มือการตรวจวินิจฉัยโรคหนอนพยาธิเพื่อหาไข่พยาธิและตัวอ่อนในอุจจาระคน ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ โดยวิธีคาโต้ ธิค เสมียร์ หรือ คาโต้ แคทธ์. เชียงใหม่: จรัสธุรกิจการพิมพ์; 2561.
Punsawad C, Phasuk N, Thongtup K, Nagavirochana S, Viriyavejakul P. Prevalence of parasitic contamination of raw vegetables in Nakhon Si Thammarat province, southern Thailand. BMC Public Health. 2019;19(34):1-7.
นันทวดี เนียมนุ้ย, รัชนีกร สืบแก้ว, ณัฐชนน อักษรเนียม, วรยา นิมนากรณ์, แพร สายบัวแดง, โชติช่วง พณโสภณกุล และคณะ. การศึกษาการปนเปื้อนของเชื้อปรสิตในผักที่จำหน่ายในตลาดสดและห้างสรรพสินค้าในเขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2565;31(1):5-13.
สุนิสา ไกรนรา, ศิริกุล ธรรมจิตรสกุล, วรัญญา พานทอง, ฐาปนี ดิษฐเกสร, เมธาพร สุวรรณกลาง, รัตน์ติพร โกสุวินทร์. การตรวจหาการปนเปื้อนของปรสิตและโคลิฟอร์มแบคทีเรียในผักสดในตลาดองครักษ์ จังหวัดนครนายก. วารสารควบคุมโรค. 2565;48(3):616-25.
International Commission on Microbiological Specification for Food (ICMSF). Microorganisms in Foods 8
Use of Data for Assessing Process Control and Product Acceptance. New York: Springer; 2011.