การพัฒนาและตรวจสอบความถูกต้องของวิธีตรวจสอบเอกลักษณ์ของโพลีแซคคาไรด์ Pneumococcal Polysaccharides และโปรตีนพาหะชนิด CRM197 ในวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต ด้วยวิธี Slot blot

บทคัดย่อ

ความสำคัญ: การตรวจสอบเอกลักษณ์ของวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต เป็นรายการทดสอบหนึ่งที่มีความสำคัญในการควบคุมคุณภาพวัคซีน เพื่อยืนยันว่าวัคซีนประกอบด้วยโพลีแซคคาไรด์ของเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus pneumoniae และ CRM₁₉₇ ที่ใช้เป็นโปรตีนพาหะ ตรงตามซีโรไทป์ที่ระบุในทะเบียนตำรับยาชีววัตถุ เพื่อให้ผู้ได้รับวัคซีนมีความมั่นใจในคุณภาพ ประสิทธิภาพ และความปลอดภัย ซึ่งทางสถาบันชีววัตถุยังไม่เคยมีรายการตรวจสอบเอกลักษณ์ของวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกตด้วยวิธี Slot blot มาก่อน

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาสภาวะที่เหมาะสม และตรวจสอบความถูกต้องของวิธีตรวจสอบเอกลักษณ์ของ Pneumococcal polysaccharides และโปรตีนพาหะ CRM₁₉₇ ในวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกตด้วยวิธี Slot blot ในการนำมาใช้เป็นวิธีมาตรฐานทางห้องปฏิบัติการสำหรับตรวจยืนยันเอกลักษณ์ของวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต

วิธีการวิจัย: ศึกษาสภาวะที่เหมาะสมของวิธีด้วยการศึกษาปฏิกิริยาจำเพาะระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดี และศึกษาตรวจสอบความถูกต้องของวิธีในพารามิเตอร์ การตรวจสอบความจำเพาะของวิธี และการตรวจสอบความเที่ยงของวิธี

ผลการศึกษา: ผลการศึกษาสภาวะที่เหมาะสมของวิธีตรวจสอบเอกลักษณ์ของ pneumococcal polysaccharides และ carrier protein ชนิด diphtheria Cross Reactive Material (CRM₁₉₇) ในวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต (pneumococcal conjugate vaccine) ด้วยวิธี slot blot พบว่าแอนติเจนแต่ละชนิดมีความจำเพาะต่อแอนติบอดีซีโรไทป์ของตนเองจึงจะสามารถเกิดปฏิกิริยาจำเพาะระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดี (antigen-antibody complex) ได้ ซึ่งการทดสอบนี้ต้องปฏิบัติตามแม่แบบของการทดสอบที่กำหนดไว้ จึงสามารถตรวจวิเคราะห์เอกลักษณ์ของวัคซีนได้อย่างถูกต้อง และเมื่อศึกษาความถูกต้องของวิธี พบว่าวิธีมีความจำเพาะสูง โดยตัวอย่างวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกตปรากฏแถบสีม่วงเข้ม ซึ่งแสดงผลเป็นบวก (positive identification) และวัคซีนป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่นให้ผลการทดสอบเป็นผลลบ (negative identification) จะปรากฏแถบสีขาวบนแผ่น nitrocellulose membrane และผลการศึกษาความเที่ยงของวิธี โดยผู้วิเคราะห์ 2 คน ที่เป็นอิสระต่อกัน พบว่าผลการทดสอบทั้ง 2 คนเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด โดยปรากฏแถบสีม่วงเข้มบนแผ่น nitrocellulose membrane ซึ่งแสดงผลการทดสอบเป็นบวกของนักวิเคราะห์ทั้ง 2 คน ดังนั้นวิธีนี้จึงผ่านการตรวจสอบความถูกต้องของวิธี และสามารถนำมาใช้เป็นวิธีมาตรฐานทางห้องปฏิบัติการได้

สรุป: การศึกษานี้พบว่าวิธีตรวจสอบเอกลักษณ์ของ pneumococcal polysaccharides และ CRM₁₉₇ ในวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต ด้วยวิธี slot blot ผ่านการตรวจสอบความถูกต้องของวิธี ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์กำหนด ดังนั้นวิธีนี้จึงมีความเหมาะสมสำหรับนำวิธีมาใช้เป็นวิธีมาตรฐานทางห้องปฏิบัติการ เพื่อใช้ประกอบการการขอขึ้นทะเบียนตำรับยาชีววัตถุจำหน่ายในประเทศ