การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์อาหารระดับเศรษฐกิจฐานราก จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

ความสำคัญ : การสร้างเครือข่ายทางธุรกิจเป็นทางเทคนิคในการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดขององค์กรขนาดเล็ก โดยการรวมตัวกันขององค์กรขนาดเล็กหลาย ๆ องค์กรเพื่อดำเนินธุรกิจให้ได้ประโยชน์เทียบเท่าธุรกิจขนาดใหญ่ จังหวัดสุราษฎร์ธานีเป็นจังหวัดหนึ่งที่เห็นความสำคัญของการผลิตและการพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์สุขภาพเพื่อส่งเสริมสถานประกอบการให้ได้คุณภาพมาตรฐาน

วัตถุประสงค์ : เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ต่อการดำเนินธุรกิจของผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์สุขภาพระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ธานี สร้างรูปแบบการพัฒนาเครือข่ายเชิงบูรณาการในการพัฒนาผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์สุขภาพระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ธานี และประเมินความพึงพอใจและรูปแบบการพัฒนาเครือข่ายเชิงบูรณาการในการพัฒนาผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์สุขภาพระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ธานี

วิธีวิจัย : เป็นการวิจัยและพัฒนาเชิงทดลองแบบกลุ่มเดียว สิ่งที่ใช้ในการทดลองคือ รูปแบบการดำเนินงาน ที่พัฒนาขึ้น นำไปทดลองที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ระหว่างปี พ.ศ. 2562 ถึง 2566 โดยมีการปรับปรุงเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์อาหารระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ 6 ราย ที่ชนะได้รางวัล อย.ควอลิตี้ อวอร์ดระดับประเทศในปี พ.ศ. 2562 - 2566 จากนั้นดำเนินการ 3 ขั้นตอน ได้แก่ (1) สำรวจสภาพปัญหาเบื้องต้นของผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์สุขภาพระดับเศรษฐกิจฐานราก (2) พัฒนาต้นแบบ ทดลองในกลุ่มตัวอย่างโดยให้การสนับสนุนจากเครือข่ายจังหวัดสุราษฎร์ธานีซึ่งมีการปรับปรุงต้นแบบอย่างต่อเนื่อง (3) ประเมินประสิทธิผลของต้นแบบและผลประเมินความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่าง

ผลการศึกษา : ผลการศึกษาปัญหาในการดำเนินธุรกิจของกลุ่มตัวอย่างผู้ประกอบการ พบว่าปัญหาสำคัญคือ (1) ต้นทุนแรงงานสูงเมื่อเทียบกับต่างประเทศ  (2) วัตถุดิบไม่เพียงพอที่จะนำไปแปรรูปเนื่องจากได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ (3) แหล่งเงินทุน (4) คู่แข่งทางการค้า (5) การคงคุณภาพและการยืดอายุสินค้า (6) เครือข่ายยังอยู่ในวงแคบ ซึ่งสิ่งที่กลุ่มตัวอย่างต้องการคือการสนับสนุนจากภาครัฐบาลและเอกชน เช่น ความรู้ การพัฒนาฝีมือแรงงาน เทคโนโลยีที่เข้ามาช่วยสนับสนุน รวมถึงเงินทุนต่าง ๆ และรางวัล อย.ควอลิตี้ อวอร์ด ที่ช่วยยกระดับฐานะของสินค้าให้มีศักยภาพเพิ่มขึ้นเนื่องจากรางวัลเป็นการรับประกันคุณภาพ สร้างชื่อเสียง และผลกำไร เมื่อนำรูปแบบการพัฒนาเครือข่ายบูรณาการในการพัฒนาผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์อาหารระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ธานีมาใช้ส่งเสริมตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยมีเครือข่ายภาครัฐ เอกชน มหาวิทยาลัย และวิสาหกิจชุมชนร่วมมือกัน พบว่าผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นสามารถขับเคลื่อนปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอก ภายใน และกระบวนการดำเนินงานได้ เช่น การเข้าถึงแหล่งทุน การพัฒนามาตรฐานสินค้า การพัฒนาอัตลักษณ์ชุมชน การจัดกิจกรรมกระตุ้นเศรษฐกิจ การส่งเสริมทุนวัฒนธรรม การใช้องค์ความรู้และภูมิปัญญาชุมชน เป็นต้น และเมื่อประเมินผลจากความพึงพอใจ พบว่าผู้ประกอบการมีความพึงพอใจในระดับมากที่สุด เฉลี่ยระหว่าง 4.50 – 5.00 จากคะแนนเต็ม 5

สรุป : การนำรูปแบบการพัฒนาเครือข่ายบูรณาการในการพัฒนาผู้ประกอบการผลิตภัณฑ์อาหารระดับเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดสุราษฎร์ธานีมาใช้โดยบูรณาการ 4 ภาคส่วน ได้แก่ ภาครัฐ เอกชน มหาวิทยาลัย และวิสาหกิจชุมชน ช่วยส่งเสริมปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอก ปัจจัยภายใน และกระบวนการดำเนินงานครบวงจร ทำให้ผู้ประกอบการพึงพอใจระดับมากที่สุด ซึ่งควรนำไปประยุกต์ใช้เพื่อส่งเสริมในพื้นที่อื่นต่อไป