การศึกษาสถานการณ์ของบทบัญญัติท้องถิ่นในการกำกับและดูแลคุณภาพมาตรฐานของ น้ำดื่มตู้หยอดเหรียญอัตโนมัติจังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

                ปัจจุบันน้ำดื่มจากตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญอัตโนมัติเป็นทางเลือกที่ผู้บริโภคนิยมมากขึ้น จากการสำรวจคุณภาพน้ำดื่มตู้หยอดเหรียญจังหวัดเพชรบูรณ์โดยหน่วยเคลื่อนที่เพื่อความปลอดภัยด้านอาหาร ปี 2559 – 2560 พบผ่านเกณฑ์ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยน้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทเพียงร้อยละ 12.73 การควบคุมกิจการตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญอัตโนมัติเป็นภารกิจขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ต้องออกบทบัญญัติท้องถิ่นโดยอาศัยพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 ปัจจุบันพบว่ามีเพียง 12 แห่ง จาก 127 อปท. (ร้อยละ 9.45) ที่มีบทบัญญัติดังกล่าวแล้วในจังหวัดเพชรบูรณ์   

                การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงสำรวจและวิเคราะห์ในจังหวัดเพชรบูรณ์ โดยใช้แบบสอบถามสำรวจปัจจัยที่มีผลต่อการออกบทบัญญัติท้องถิ่นเพื่อควบคุมกิจการตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญอัตโนมัติ เก็บข้อมูลจากผู้บริหารและผู้รับผิดชอบตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ จาก อปท. ทั้ง 12 แห่งๆ ละ 3 คน  และเปรียบเทียบคุณภาพของน้ำดื่มตู้หยอดเหรียญอัตโนมัติ ปี 2559 – 2561 ระหว่างพื้นที่ที่มีบทบัญญัติท้องถิ่นแล้วกับพื้นที่ที่ยังไม่มีบทบัญญัติ

ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อการตราบทบัญญัติท้องถิ่น 3 อันดับแรก ได้แก่ ผลกระทบต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นเมื่อได้รับน้ำดื่มที่ปนเปื้อนและต้องการให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายกับน้ำดื่มที่ตกมาตรฐาน ร้อยละ 100 สถานที่/ลักษณะการติดตั้งหรือความมิดชิดของหัวจ่าย ณ ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญที่อาจส่งผลต่อคุณภาพน้ำดื่ม นโยบายขององค์กรต่อการออกบทบัญญัติ และประชาชนต้องการให้ภาครัฐดูแล ร้อยละ 97.14 และการไม่พบการแสดงฉลากระบุการดูแลตู้น้ำหยอดเหรียญ ร้อยละ 94.29 ในส่วนของคุณภาพน้ำดื่มตู้หยอดเหรียญอัตโนมัติ ปี 2559 – 2561 ในพื้นที่ที่มีบทบัญญัติท้องถิ่นแล้วพบว่า ไม่แตกต่างจากพื้นที่ที่ยังไม่มีบทบัญญัติ ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากไม่มีการบังคับใช้บทบัญญัติอย่างเคร่งครัด หรือมีข้อจำกัดในเรื่องของการบังคับใช้ ดังนั้น ต้องกระตุ้นให้แต่ละท้องถิ่นตระหนักถึงความสำคัญและประโยชน์ของการมีบทบัญญัติ รวมถึงประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับเมื่อมีการบังคับใช้ ต้องสร้างความตระหนักกับเจ้าของกิจการให้เห็นถึงความสำคัญของการดูแลตู้น้ำหยอดเหรียญ และให้ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญอัตโนมัติแก่ประชาชน เพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้น