การปนเปื้อนเชื้อ Pseudomonas aeruginosa ในน้ำแร่บรรจุขวด น้ำบริโภคบรรจุขวด น้ำจากตู้หยอดเหรียญ และน้ำจากตู้กดน้ำเย็น

บทคัดย่อ

ความสำคัญ: Pseudomonas aeruginosa เป็นเชื้อฉวยโอกาสที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อหรือเกิดโรคในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำสามารถปนเปื้อนได้ในน้ำบริโภค ปัจจุบันมาตรฐานน้ำบริโภคในประเทศไทยไม่ได้กำหนดให้ตรวจเชื้อ P. aeruginosa

วัตถุประสงค์: เพื่อทราบสถานการณ์การปนเปื้อนเชื้อ Coliforms, E. coli และ P. aeruginosa ในน้ำบริโภค และศึกษาความสัมพันธ์ของการพบเชื้อ Coliforms กับ P. aeruginosa ในน้ำบริโภค

วิธีการวิจัย: งานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาการปนเปื้อนเชื้อ P. aeruginosa ในน้ำบริโภค 4 ประเภท ได้แก่ น้ำแร่บรรจุขวด น้ำบริโภคบรรจุขวด น้ำตู้หยอดเหรียญ และน้ำจากตู้กดน้ำเย็น ในกรุงเทพมหานคร ปริมณฑล และอื่น ๆ รวมทั้งตรวจหาเชื้อ Coliforms และ E. coli ที่เป็นแบคทีเรียบ่งชี้สุขลักษณะในการผลิตและถูกกำหนดในมาตรฐานน้ำบริโภค นอกจากนี้ ได้หาความสัมพันธ์ของการพบเชื้อ Coliforms กับ P. aeruginosa ในน้ำบริโภค โดยตรวจวิเคราะห์น้ำบริโภค 91 ตัวอย่างในห้องปฏิบัติการ

ผลการศึกษา: พบว่าน้ำแร่บรรจุขวดไม่พบการปนเปื้อนเชื้อทั้ง 3 ชนิด ส่วนน้ำบริโภคบรรจุขวด น้ำตู้หยอดเหรียญ และน้ำจากตู้กดน้ำเย็น ไม่ผ่านเกณฑ์เชื้อ Coliforms และ E. coli ร้อยละ 4.8, 14.3 และ 15.8 ตามลำดับ และพบการปนเปื้อนเชื้อ P. aeruginosa ร้อยละ 19.1, 77.1 และ 42.1 ตามลำดับ ผลทดสอบทางสถิติพบว่า การปนเปื้อนเชื้อ Coliforms ในน้ำบริโภคมีความสัมพันธ์กับการปนเปื้อนเชื้อ P. aeruginosa ในน้ำบริโภคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)

สรุป: น้ำดื่มที่มิใช่น้ำแร่มีการปนเปื้อนเชื้อ P. aeruginosa และการปนเปื้อนมีความสัมพันธ์กับการพบเชื้อ Coliforms ดังนั้น ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ ทารก เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วย สามารถติดเชื้อ P. aeruginosa จากการบริโภคน้ำดื่มได้ง่าย จึงควรมีการเฝ้าระวัง เชื้อ P. aeruginosa เพื่อป้องกันการเกิดโรค โดยหน่วยงานของรัฐ เช่น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เก็บตัวอย่างน้ำบริโภคแต่ละชนิดตรวจเฝ้าระวังการปนเปื้อนเชื้อ P. aeruginosa และราชการส่วนท้องถิ่นดำเนินการออกข้อกำหนดควบคุมการให้บริการตู้น้ำหยอดเหรียญและบังคับใช้ ให้ผู้ประกอบกิจการน้ำบริโภคหรือเจ้าของสถานที่บริการตู้กดน้ำเย็นต้องมีการบำรุงรักษาเครื่องอย่างถูกวิธี