การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งวังทอง จ.พิษณุโลก

ผู้แต่ง

  • สมสุดา มาแก้ว โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก
  • มณีขวัญ รุจิโรจน์สุวรรณ โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก
  • อรสา มณีกลัด โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก
  • ศิริวรรณ โอ่งวัน โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก
  • พัชรี วัฒนาเมธี โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก
  • อภิญญา แก้วพิลา สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพิษณุโลก

คำสำคัญ:

ระบบการดูแล, สถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง , ผู้ป่วยจิตเวช

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งวังทอง จ.พิษณุโลก แบ่งการวิจัย เป็น 3 ระยะ 1) การพัฒนาระบบการดูแล กลุ่มตัวอย่างเป็นทีมสหวิชาชีพ จำนวน 10 คน ผู้ป่วยจิตเวช 8 คน โดยการสนทนากลุ่ม 2) การศึกษาผลการพัฒนาระบบการดูแลฯ โดยทดลองใช้กับผู้ป่วยจิตเวช 15 คน 3) ยืนยันผลการพัฒนาระบบการดูแลฯ โดยการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียว วัดก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยจิตเวช 46 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบประเมินทักษะชีวิต 6 ด้าน 3) แบบประเมินคุณภาพชีวิต 4) แบบประเมินสมรรถภาพผู้ป่วยจิตเวช 5) แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง 6) โปรแกรมพัฒนาทักษะชีวิต 6 ด้าน ค่าความตรงเชิงเนื้อหาของโปรแกรมและแบบสัมภาษณ์ เท่ากับ .94 และ .92 ค่าความเชื่อมั่นของแบบประเมินจากสูตรสัม ประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .86, .92 และ .94 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา วิเคราะห์เนื้อหา และการทดสอบที paired t-test

ผลการวิจัยพบว่า ระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งวังทอง จ.พิษณุโลก ควรประกอบด้วย การบริการการแพทย์แบบทางไกลและโปรแกรมฟื้นฟูทักษะชีวิต 6 ด้าน (18 กิจกรรม) สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ครั้งละ 90-120 นาที เป็นระยะเวลา 9 สัปดาห์ ได้แก่ ทักษะการดูแลตนเอง ทักษะการอยู่ร่วมกันภายในบ้าน ทักษะทางสังคม ทักษะการทำงาน ทักษะการพักผ่อน และทักษะการใช้ชีวิตในชุมชน ภายหลังการพัฒนาระบบการดูแลฯ พบว่าการเข้าถึงบริการเพิ่มขึ้น คิดเป็นร้อยละ 74.47 (315 คน) ได้รับการดูแลต่อเนื่องร้อยละ 100 (315 คน) ไม่กลับมารักษาซ้ำ ร้อยละ 99.37 (2 คน) และเมื่อภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรมฟื้นฟูทักษะชีวิต 6 ด้าน จากการเปรียบเทียบพบว่าคะแนนทักษะชีวิต สมรรถภาพผู้ป่วยจิตเวช คุณภาพชีวิต พบว่าภายหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p<.001 จากการติดตามผลพบว่าผู้เข้าร่วมโปรแกรมฯ ได้รับการจ้างงาน จำนวน 7 คน ได้กลับไปอยู่กับครอบครัว 2 คน ดังนั้นควรนำไปขยายผลไปยังหน่วยบริการจิตเวชที่เชื่อมโยงการดูแลไปยังสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งอื่นต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. (2567). MOU 6 หน่วยงาน บูรณาการระบบดูแลผู้ป่วยจิตเวชไร้บ้าน. https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=28365

กระทรวงสาธารณสุข, กรมสุขภาพจิต, สถาบันกัลยาณ์ราชนครินทร์. (2564). คู่มือการบริการตรวจรักษาจิตเวชทางไกล (telepsychiatry) ผู้ป่วยนอก สำหรับหน่วยงานกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข

จินดารัตน์ พิมพ์ดีด, ณัฏฐาภรณ์ เบ้าเรือง, สุนละมัย ทาคำใจ, ประกายดาว โฉมโสภา, และพรดุสิต คำมีสีนนท์. (2565). การพัฒนาและประสิทธิผลของโปรแกรมการฝึกทักษะทางสังคมของผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรัง. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต, 36(2), 22-48.

ซาราห์ บินเย๊าะ. (2564) การศึกษารูปแบบการพัฒนาแนวทางการส่งคนไร้ที่พึ่งกลับคืนสู่สังคมของสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์

ภัทรภรณ์ ท่งุปันคำ. (2560). การพยาบาลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท. สมารท์โคตรติงท์ แอนด์ เซอร์วิส.

มาโนช หล่อตระกูล, และปราโมทย์ สุคนิชย์ (บ.ก.). (2558). จิตเวชศาสตร์รามาธิบดี (พิมพ์ครั้งที่ 4). ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล.

โรงพยาบาลจิตเวชพิษณุโลก. (2565). รายงานการบริการสุขภาพจิตและจิตเวชสถานสงเคราะห์คนไร้ที่พึ่งวังทอง จังหวัดพิษณุโลก.

ศูนย์บริการคนพิการ สมาคมเพื่อผู้บกพร่องทางจิตแห่งประเทศไทย. (2565). แบบประเมินสมรรถนะผู้ป่วยจิตเวช. สมาคมเพื่อผู้บกพร่องทางจิตแห่งประเทศไทย.

สถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งวังทอง จ.พิษณุโลก. (2565). รายงานการบริการในสถานสงเคราะห์คนไร้ที่พึ่งวังทอง จังหวัดพิษณุโลก.

สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, ปริทรรศ ศิลปะกิจ, และวนิดา พุมไพศาลชัย. (2540). เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกทุก 100 ตัวชี้วัดและ 26 ตัวชี้วัด. โรงพยาบาลสวนปรุง.

สุภาพร จันทร์สาม. (2565). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชแบบไร้รอยต่อเขตบริการจังหวัดยโสธร. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 31(ฉบับเพิ่มเติม 1), S47-S83.

อุดม สารีมูล, สุปราณี พิมพ์ตรา, และธวัชชัย พละศักดิ์. (2562). ผลของโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพต่อทักษะการดูแลตนเองและทักษะการดูแลภายในบ้านในผู้ป่วยจิตเภทชายเรื้อรังโรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิ-ประสงค์, 3(3), 28–52.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (5th ed.). American Psychiatric Pub.

Anthony, W. A. (1993). Recovery from mental illness: The guiding vision of the mental health service system in the 1990s. Psychosocial Rehabilitation Journal, 16(4), 11-23. https://doi.org/10.1037/h0095655

กรอบแนวคิดการวิจัย

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-09

รูปแบบการอ้างอิง

มาแก้ว ส. ., รุจิโรจน์สุวรรณ ม. ., มณีกลัด อ. ., โอ่งวัน ศ. ., วัฒนาเมธี พ. ., & แก้วพิลา อ. . (2025). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งวังทอง จ.พิษณุโลก. ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์, 15(1), 30–44. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnsurin/article/view/277759

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย