ผลของโปรแกรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายต่อความรู้และพฤติกรรมในนักเรียนแกนนำชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายต่อความรู้และพฤติกรรมในนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนแกนนำชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองคือ โปรแกรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้นจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เก็บรวบรวมข้อมูลวัดผลก่อนและหลังได้รับโปรแกรมโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดความรู้ในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลาย แบบสอบถามพฤติกรรมในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลาย วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความรู้และพฤติกรรมในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายด้วยสถิติเชิงอนุมาน Wilcoxon signed rank Test สำรวจและบันทึกการสำรวจลูกน้ำยุงลายด้วยตนเองก่อนและหลังการให้โปรแกรม 2 ครั้ง

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลาย และพฤติกรรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) โดยค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายก่อนและหลังได้รับโปรแกรมเท่ากับ 4.2±2.7 และ 13.6±0.5 ตามลำดับ และพฤติกรรมในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายก่อนและหลังได้รับโปรแกรมเท่ากับ 1.8±0.2 และ 2.6±0.1 ตามลำดับ นอกจากนี้ค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายที่ผู้วิจัยเป็นผู้สำรวจด้วยตนเองภายหลังนักเรียนได้รับโปรแกรม 2 ครั้งมีค่าลดลง โดยก่อนการให้โปรแกรม อยู่ในระดับความเสี่ยงสูง (HI=100, BI=850 และ CI=100) หลังการให้โปรแกรม 4 สัปดาห์ พบค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายลดลงแต่ยังคงอยู่ในระดับความเสี่ยงสูง (HI=50, BI=200 และ CI=23.5) และหลังการให้โปรแกรม 20 สัปดาห์อยู่ในระดับความเสี่ยงต่ำ (HI=0, BI=0 และ CI=0)

โปรแกรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายที่พัฒนาขึ้น สามารถเพิ่มความรู้และพฤติกรรมในการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายให้แก่นักเรียนแกนนำที่เข้าร่วมโปรแกรมการป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลาย