การส่งเสริมสุขภาพจิตผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งในจังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

             การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้ง ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อระดับสุขภาพจิตผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลกและเพื่อพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลก ประชากรที่ใช้ในการศึกษาได้แก่ ผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งจังหวัดพิษณุโลกโดยสุ่มตัวอย่างจากประชากร 634 คน ได้จำนวน 167 คน โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ ordinary logistic analysis และขั้นที่ 2 การสร้างรูปแบบการส่งเสริมสุขภาพจิตในผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งโดยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

           ผลการวิจัยพบว่าผู้สูงอายุส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 59.9 ผู้สูงอายุมีคะแนนสุขภาพจิตในระดับสูง ร้อยละ 17.4 ระดับปานกลาง ร้อยละ 63.5 และระดับต่ำ ร้อยละ 19.1 โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับสุขภาพจิต อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) ได้แก่ อายุ อาชีพในอดีต รายได้ สถานภาพทางการเงิน โรคประจำตัว การสูบบุหรี่ การรับประทานยารักษาโรคประจำตัวเป็นประจำ การซื้อยากินเอง การรับประทานอาหารตรงเวลา การมองเห็น และปัญหาการเดิน  นอกจากนี้ผลการวิจัยในการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งพบว่าควรมีการส่งเสริมสุขภาพจิตให้ครอบคลุมใน 4 ประเด็น คือ 1) การพัฒนาศักยภาพในการส่งเสริมสุขภาพจิต 2) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพจิต 3) การจัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพจิต และ 4) การสนับสนุนจากบุคคลภายนอกครอบครัว และบุคลากรด้านสุขภาพในการสร้างเสริมสุขภาพจิต ดังนั้น ควรนำกระบวนการดังกล่าวไปใช้ในการเพิ่มศักยภาพในการส่งเสริมจิตของผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้ง