การพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพเพื่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ ของผู้ที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับ ตำบลธงธานี อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง Quasi-Experimental Research วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพเพื่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ ของผู้ที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับ ตำบลธงธานี อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด 26 คน เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสอบถามซึ่งมีค่าความเชื่อมั่น (Reliability) ด้านความรู้เกี่ยวกับการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ เท่ากับ 0.74 แบบสอบถามด้านทัศนคติเกี่ยวกับการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ เท่ากับ 0.70 แบบสอบถามด้านการรับรู้โทษของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ เท่ากับ 0.73 แบบสอบถามด้านพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ เท่ากับ 0.76 โดยภาพรวมค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามมีค่า เท่ากับ 0.75 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา และทดสอบความแตกต่างของค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้ ทัศนคติ การรับรู้โทษของการบริโภคปลาดิบ และพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับเพื่อของผู้ที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับ ก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมโดยใช้ Paired Sample t-Test โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

ผลการศึกษา พบว่าหลังการเข้าร่วมโปรแกรมการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพเพื่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ ในผู้ที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับมีคะแนนเฉลี่ยด้านความรู้เกี่ยวกับโรคพยาธิใบไม้ตับเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) ด้านคะแนนเฉลี่ยของทัศนคติเกี่ยวกับการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.001) ด้านคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้โทษของการบริโภคปลาดิบเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) และด้านคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) ข้อเสนอแนะ ควรมีการรณรงค์การตรวจหาไข่พยาธิใบไม้ตับให้ต่อเนื่องในประชาชนกลุ่มเสี่ยง รวมถึงสร้างความตระหนักในการบริโภคปลาดิบ และมีการติดตามพฤติกรรมในด้านการบริโภคปลาดิบอย่างเป็นระบบพร้อมมีการบันทึกผลและการติดตามพฤติกรรมเป็นระยะโดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่เกี่ยวข้องจะช่วยให้ประชาชนในพื้นที่เสี่ยงเกิดความเกรงใจและให้ความสนใจในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตนเองได้อย่างต่อเนื่อง