การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเกี่ยวกับรายการตรวจสุขภาพ และผลผิดปกติที่พบจากการตรวจสุขภาพทั่วไปประจำปี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นกระบวนส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่มีนโยบายสนับสนุนทั่วโลก เพื่อคัดกรองสุขภาพก่อนเกิดโรค ปัจจุบันมีรายการตรวจที่หลากหลายและมีชุดรายการตรวจที่แตกต่างกันไป ผู้วิจัยทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเพื่อระบุรายการตรวจสุขภาพและผลผิดปกติที่พบจากการตรวจสุขภาพทั่วไปประจำปี โดยสืบค้นจากฐานข้อมูล PubMed และ Embase และคัดเลือกงานวิจัยเชิงสังเกตที่ศึกษาในประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป จากงานวิจัย 28,558 ฉบับ มี 266 ฉบับที่ผ่านเกณฑ์ ตีพิมพ์ในช่วงปี 1996-2022 ส่วนใหญ่อยู่ในทวีปเอเชีย (87.6%) อายุเฉลี่ยของกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ 18-59.9 ปี พบรายการตรวจสุขภาพทั้งสิ้น 44 รายการ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ การตรวจร่างกายพื้นฐาน, การตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการตรวจด้วยเครื่องมือพิเศษ รายการที่ใช้มากที่สุด คือ การตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด (FBS) ร้อยละ 37.22 (99 งานวิจัย), การตรวจด้วยเครื่องอัลตราซาวนด์ช่องท้อง ร้อยละ 36.09 (96 งานวิจัย) และการตรวจวัดความดันโลหิต ร้อยละ 31.20 (83 งานวิจัย) พบผลผิดปกติจากการตรวจสุขภาพทั้งหมด 75 รายการ โดยผลปกติที่พบมากที่สุดคือ ภาวะไขมันในเลือดสูงทั้งคลอเลสเตอรอล ไตรกรีเซอไรด์ และไขมันร้าย รวมถึงไขมันดีต่ำ ร้อยละ 31, 24, 34 และ 22 ตามลำดับ และความดันโลหิตสูง ร้อยละ 27 ผลผิดปกติที่พบน้อย (< ร้อยละ 5) คือ ความผิดปกติของค่าการทำงานของตับชนิด ALP และผลผิดปกติในปัสสาวะ นอกจากนี้บางรายการตรวจที่มีโอกาสพบผลผิดปกติต่ำ อาจมีประโยชน์ในการตรวจสุขภาพ เนื่องจากมีการศึกษาพบว่าความชุกของโรคสูงขึ้น เช่น การตรวจค่าการทำงานของไต, ระดับกรดยูริกในเลือด, การตรวจส่องกล้องทางเดินอาหาร การศึกษานี้จะช่วยพัฒนาชุดรายการตรวจสุขภาพ นอกจากรายการตรวจสุขภาพพื้นฐาน อาจพิจารณาเพิ่มรายการตรวจสุขภาพทางเลือก เพื่อให้การตรวจสุขภาพที่ครอบคลุมมากขึ้นในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Virgini V, Meindl-Fridez C, Battegay E, Zimmerli LU. Check-up examination: recommendations in adults. Swiss Med Wkly 2015 ;145: w14075. doi: 10.4414/smw.2015.14075.
OECD. Chapter 3. Health check-ups in Japan. 2019 [cited 2024 JUN 1]. In: OECD Reviews of Public Health: Japan [Internet]. [cited 2024 Jun1]. Available from: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/9789264311602-7-en/index.html? itemId=/content/component/9789264311602-7-en.
Kohro T, Furui Y, Mitsutake N, Fujii R, Morita H, Oku S, et al. The Japanese national health screening of the metabolic syndrome. International heart journal 2008; 49: 193-203.
Ningen Dock Guidebook. Japan: Kameda Health Appraisal Center; 2023 [cited 2024 JUN 1]. Available from: https://medical.kameda.com/general/en/ningendock/courses/assets/guidebook.pdf
Force USPST. A&B Recommendations [cited 2024 JUN 1]. Available from: https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/recommendation-topics/uspstf-a-and-b-recommendations.
National Health Security Committee Types and scope of public health services 2022. Royal Thai Government Gazette, No. 139. Sect. 127(ง) (2022 Jun 7). (in Thai)
Medical Committee under the Social Security Act. Announcement of the Medical Committee under the Social Security Act regarding criteria and rates for health promotion and disease prevention benefits in cases of non-occupational injuries or illnesses (No. 2). Royal Thai Government Gazette, No.136. Sect. 91 ง (2019 APR 10). (in Thai)
Department CGs. Annual Health Check-up Fees. Civil Servant Medical Welfare Handbook. Bangkok: Comptroller General's Department, Ministry of Finance; 2020. (in Thai)
Ministry of Labour. Ministerial Regulation on the Standards for Health Check-ups of Employees Working with Risk Factors, B.E. 2563 (2020). Royal Thai Government Gazette, No. 137. Sect. 80A (2020 Oct 5). (in Thai)
Services DoM. Guidelines for Essential and Appropriate Health Check-ups for Thai People 2022. Bangkok: Department of Medical Services; 2022 [cited 2024 Jun 12]. Available from: https://www.dms.go.th/backend//Content/Content_File/Publication/Attach/25650201111409AM_Medical%20Examination%201-02-2022%20final.pdf. (in Thai)
Health Check-up: HDMall; [cited 2024 Jun 2]. Available from: https://hdmall.co.th/health-checkup/. (in Thai)
Lohsoonthorn V, Dhanamun B, Williams MA. Prevalence of hyperuricemia and its relationship with metabolic syndrome in Thai adults receiving annual health exams. Archives of medical research 2006; 37: 883-9.
Uaratanawong S, Suraamornkul S, Angkeaw S, Uaratanawong R. Prevalence of hyperuricemia in Bangkok population. Clinical rheumatology 2011; 30: 887-93.
Josol VJD, Salvador PBU, Cruz LLA, Ornos EDB, Tantengco OAG. Trends of nonalcoholic fatty liver research in Southeast Asia from 2004 to 2022: A bibliometric analysis. Obesity Medicine 2024; 45: 100527.
Rungsinaporn K, Phaisakamas T. Frequency of abnormalities detected by upper abdominal ultrasound. Medical journal of the Medical Association of Thailand 2008; 91: 1072.
Ferlay J EM, Lam F, Laversanne M, Colombet M, Mery L, Piñeros M, Znaor A, Soerjomataram I, Bray F. Global Cancer Observatory: Cancer Today Lyon, France: International Agency for Research on Cancer; 2024 [cited 2024 Jun10]. Available from: https://gco.iarc.who.int/today/.
Hospital-based cancer registry 2022. Bangkok: National Cancer Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Health Thailand; 2024. Available from: https://www.nci.go.th/th/cancer_record/download/Hosbased-2022-1.pdf. (In Thai)
Shirani M, Pakzad R, Haddadi MH, Akrami S, Asadi A, Kazemian H, et al. The global prevalence of gastric cancer in Helicobacter pylori-infected individuals: a systematic review and meta-analysis. BMC Infectious Diseases 2023; 23: 543.
Global Kidney Health Atlas 2019: International Society of Nephrology: ISN; [cited 2024 Jun 10]. Available from: https://www.theisn.org/initiatives/global-kidney-health-atlas/.
Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, Sangthawan P, Gojaseni P, Kiattisunthorn K, et al. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrology Dialysis Transplantation 2010; 25: 1567-75.
Duanphon S PT, Srimuang P. Prevalence and factors associated with chronic kidney disease in patients with diabetes and hypertension at Ban Kha Yai Subdistrict Health Promoting Hospital, Chaturaphak Phiman District, Roi Et Province. Regional Health Promotion Center 9 Journal 2020; 14: 142-57.
Srisubat A, Thanasithichai S, Srisa-ard W, Imsuwanasri T, Thaiyakul A. Annual Health Check-Ups under the Civil Servant Medical Benefits: Which Examinations are Beneficial? Journal of The Department of Medical Services 2020; 45: 59-66. (In Thai)
Hung MC, Chen CF, Tsou MT. Relationship between gallstone disease and cardiometabolic risk factors in elderly people. Diabetes Metab Syndr Obes 2020: 3579–85.
Lesmana CRA, Pakasi LS, Inggriani M, Aidawati M, Lesmana LA. Development of non-alcoholic fatty liver disease scoring system for obese Indonesian adolescent. Diabetes Metab Syndr Obes 2015: 213–18.
Liu J, Chen Z, Li W, Xu G, Li J. Obesity indices for prediction of chronic kidney disease in a middle - aged and elderly Chinese population. Zhong Nan Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban 2016; 41(5): 445–454.
